General Georgios Karaiskakis' biography

?μπιστ?? του γραμματε?? και συμμαχητ??, ε?ναι η μ?νη αυθεντικ? ?κθεσι? περ? του β?ου και των ?ργων του βαθυγν?μονο? και γενναιοκ?ρδου Ρουμελι?του, ?στι? υπ?ρξεν η πρ?τη στρατιωτι

μ?τισεν ει? την δο?λευσ?ν του ?ω? ει? τον αποκλεισμ?ν του. Με τον Κατσαντ?νην ?ταν ?τον, εφ?νευσε με το χ?ρι του τον αδ?μενον ντερβ?ναγα Βεληγκ?κα. ?ταν ο Αλ? πασ?? επ?γεν ει? το Βιδ?νι κατ? του Πασβ?ντογλου, ο Καρα?σκ?κη? ?φησε τον Αλ? πασ? και εγ?ρισε με τον Πασβ?ντογλου κλεισθε?? ει? το Βιδ?νι μ?να? τρει?. Και δια να μη γνωρισθ? ?τι ?τον χριστιαν??, μετωνομ?σθη Καραλ??. ?ταν ?μω

αρακτ?ρο? του Καρα?σκ?κ

ερδα?νη την αγ?πην και

σον βαθμ?ν φιλοτιμ?α

θη κυριε?ετ

ουν ? να τον ωφελ?σουν, επ?σχιζε να του

τα, με γρ?σια, με βαθμο??, γιν?σκων ?τι ?που ?θλα αρετ??

ν και πολλ?κι? οι στρατι?ται χ?σκοντε? ει? τα? κομψ?τητα? και αστειολογ?α? του, αλησμονο?σαν να γευματ?σουν. ?τον μεγαλ?δωρο? και ευεργετικ??, μεταδοτικ?τατο? και χαριστ??· το φλωρ? το εθεωρο?σεν ω? οβολ?ν ει? τα? χρε?α? του. Ε?χε νουν εφευρετικ?ν και γεννητικ?ν και φυσικ?ν ρητορε?αν. Πολλ?κι? ?πλαττε ψε?ματα τεχνικ?τερα τη? αληθε?α? και εξουθ?νωνε την αλ?θειαν ω? ανυπαρξ?αν. Ελ?ττωμα μ?νον ε?χε την οξυθυμ?αν· ε?χεν ?μω? π?ντοτε ειλικριν? καρδ?αν. Η Τουρκ?α ?λ

?, ?ταν ε?χαν και οι αγαπητο? του ?λληνε?· η κλ?νη του ?τον κλ?νη απλο? στρατι?του· πρωταγωνιστ?? επαρουσι?ζετο, και την τιμ?ν του αγ?νο? ?λην την απ?διδεν ει? ?λλου?· ενθουσιασμ?νο? δι? την παληκαρι?ν, ω? παληκ?ρι και ο ?διο?, την ετιμο?σεν ?που την ?βλεπε και την αντ?μειβε πλουσιοπ?ροχα· του? γνωστο

κ?τατο? ει? τα? σκληραγωγ?α?, δαπαν?ν αφειδ?? την ιδ?αν περιουσ?αν ει? τα? δημοσ?α? αν?γκα?, εκθ?των του? περ? αυτ?ν ει? του? υπ?ρ πατρ?δο? κινδ?νου? και πρ?το? αυτ?? εκτιθ?μενο?, στρατηγηματικ?τατο? απ?ντων και των π?ντων τα? στρατιωτικ?? γν?μα? ακο?ων και σταθμ?ζων, ακ?ρεστο? δ?ξη? και ον?ματο? . .

ωσμα και να χρησιμε?ση ω? αφορμ? θετικωτ?ρα? εκδηλ?σεω? τη? προ? τον Καρα?σκ?κην εθνικ?? ευγνωμοσ?νη?. Δι?τι τ?ρα, ?τε αι Αθ?ναι απ?κτησαν τον ανδρι?ντα του ετ?ρου των μεγ?λων του Αγ?νο? στρατηλατ?ν, του Κολοκοτρ?νη, επιβ?λλεται νομ?ζομεν, ει? την Πρωτε?ουσαν μ?λιστα του Ελληνικο? Κρ?του?, υπ?ρ τη? οπο?α? ηγων?σθη κ

αχογι

Ρ Ι Ο Σ

αγωνιστο? Γεωργ?ου Αινι?νο?, χρηματ?σαντο? επ? Επαναστ?σεω? Υπουργο?, μ?λου

?νου του αγ?νο? και διασπαρε?ση? τη? οικογενε?α?, η? και η μεγ?λη περιουσ?α εδημε?θη, ο Δημ. Αινι?ν κατ?φυγεν ει? Ρωσσ?αν, εκε?θεν δε κατ?λθεν ει? την Ελλ?δα. Διαρκο?ση? τη? Επαναστ?σεω? ο Αινι?ν μετ?σχε διαφ?ρων εκστρατει?ν, ηκολο?θησε δε εξ ενθουσιασμο? τον Καρα?σκ?κην τω 1826, πληγωθε?? εν τη μ?χη τη? Δομπρα?να?.

η? πολυτ?μου των Αινι?νων βιβλιοθ?κη?. Επανελθ?ν εκ του Οθωμανικο? ο Αινι?ν μετ? την δοθε?σαν αμνηστε?αν, δεν ηδυν?θη να διασκεδ?ση την βασιλικ?ν δυσμ?νειαν, ακυρωθ

δρ?ου κλπ. Το 1864 εξελ?γη πληρεξο?σιο? τη? Εθνικ?? Συνε

Σ ΤΟΥ ΣΥ

ου? συναγωνιστ??

ν την βιογραφ?αν του ενδ?ξου το?του ?ρωο? ?θελα την προσφ?ρει ει? ?λλου?, παρ? Σα?, οι οπο?οι συναγων?σθητε και συνεκ

δικαι?ματα ει? την ευγνωμοσ?νην του ?θνου?. Τοιο?τον ισχυρ?ν δικα?ωμα δεν ηδ?νατο να διαφ?γη την παρατ?ρησ?ν μου. Δεχθ?τε λοιπ?ν την _προσφορ?ν_ μου· ε?ν δεν εξ?θεσα αξ?ω? τα? πρ?ξει? σα?, αποδ?σατ? το ει? την αδυναμ?αν μου· βεβαιωθ?τε ?μω?, ?τι η αφορμ?,

Ι Ν

και λεπτομερ?? ?κθεσι? τη? τελευτα?α? εκστρατε?α? αυτο? υπ?ρ των Αθην?ν. Εν Χαλκ?δι.

ν, ?σοι απ? του? αναγν?στα? ?θελον απαντ?σει τοια?τα, παρακαλο?νται χ?ριν τη? αληθε?α? και του δικα?ου να π?μψωσιν ει? εμ? τα? παρατηρ?σει? των, συντροφευμ?να? με τα? αποδε?ξει? επ? των οπο?ων α?ται στηρ?ζονται. Υπ?σχομαι

ΙΟΓ

ΣΤΡΑ

ΟΥ ΚΑΡ

σκ?κην· δεν ?λαβεν ?μω? την σκληρ?τητα και ανοησ?αν του να ζητ?ση να κρ?ψη το ?ν σφ?λμα π?πτουσα ει? ?λλο μεγαλ?τερον και σκληρ?τερον. Εγ?ννησε τον Καρα?σκ?κην· τον αν?θρεψεν ?μω? καθ?? ?τον επ?μενον ει? γυνα?κα, η οπο?α περι

το, αλλ? τελευτα?ον η τ?χη του πολ?μου τον ?καμε να π?ση ζων ει? τα? χε?ρα? εν?? σ?ματο? Αλβαν?ν, διωρισμ?νου παρ? του Αλ? πασ? προ? καταδ?ωξιν των κλεπτ?ν, κατ? δε την επικρατο?σαν συν?θειαν εστ?λη δ?σμιο? ει? Ιω?ννινα. Ο Αλ? πασ?? δι? χ?ριν τη? μητρ?? του, την οπο?αν εγν?ριζε, δεν του αφα?ρεσε την ζ

?σα υπ?φερε. Κατ' εκε?νην την εποχ?ν ?κμαζον οι Κατζαντωνα?οι, οι οπο?οι ?σον κατεδι?κοντο, τ?σον ελαμπρ?νοντο με τα κατορθ?ματ? των, και η?ξανον τα? δυν?μει? των.

δεν κατ?ρθωσεν ?λλο, ει μη να καταστ?ση λαμπρ?τερον και επιφοβ?τερον το σ?μα του, οδηγο?μενον απ? τον αδελφ?ν αυτο? Λεπενι?την. Ο Α

?ση τιν? αρχηγ?ν του. Το σ?μα το?το εσ?γκειτο τ?τε απ? περισσοτ?ρου? των τριακοσ?ων, και μη δυν?μενον να διαμ?νη ?λον ομο?, εχωρ?σθη ει? κ?μματα, α

ανδρ?αν αυτ?ν, αφ' εν?? μ?ρου? επιθυμ?ν να ωφεληθ? απ' αυτο?? ει? του? οπο?ου? ε?χε τ?τε αν? χε?ρα? πολ?μου?, και αφ' ετ?ρου θ?λων με το παρ?δειγμα τη? καλ?? προ? αυτο?? υποδοχ?? να ελκ?ση και του? λοιπο?? ομο?ου? αυτ?ν και να εξαλε?ψη ο?τω το σ?στημα τ

? του Αλ? πασ? και ?ταν μετ?βη ει? τα βασιλικ? στρατε?ματα. Δυσαρεστηθε?? και αυτ?? απ? του? βασιλικο??, καθ?? και πολλο? ?λλοι των καπιτ?νων Ελλ?νων, ανεχ?ρησε κρυφ?ω? α

ννοηθε?? με τον Κοτυλ?δαν, ?καμε πρ?το? επαναστ?σεω? κ?νημα κατ? των Το?ρκων, καθ' ην εποχ?ν και ο Οδυσσε?? εκτ?πησεν ει? Τατ?ρναν ταχυδρ?μου? τιν?? Το?ρκου? διευθυνομ?νου? ει? Ιω?ννινα. Διεδ?θη τ?χιστα και ει? τα? λοιπ?? επαρχ?α? το παρ?δειγμα, και αμ?σω? μ?ρο? μεν Ελλ?νων κατ?λαβον την θ?σιν του Μακ

συν?λαβε την ιδ?αν του να κατασταθ? αυτ?? καπιτ?νο? δι? τη? ιδ?α? αυτο? δυν?μεω?· ωφελο?μενο? λοιπ?ν απ? τον καιρ?ν και απ? την αστασ?αν των πραγμ?των, συνεκρ?τησεν ?ν σ?μα δυνατ?

δι?τι ε?χον την προσοχ?ν των ει? την Πελοπ?ννησον και ει? το Σο?λι. Ο Καρα?σκ?κη? ευρισκ?μενο? ει? το μεθ?ριον των Ελλ?νων και των Το?ρκων και βλ?πων ?τι προφαν?? δεν ηδ?νατο να κηρυχθ? εναντ?ον ο?τε του εν?? ο?τε του ?λλ

εθειμ?νοι ει? τα? επιδρομ?? του Καρα?σκ?κη, οι μεν κ?τοικοι των Αγρ?φων κατ?πεισαν αυτ?ν να προσποιηθ? ?τι ε?ναι υποκε?μενο? ει? τα? διαταγ?? τη? τουρκικ?? εξουσ?α?, οι δε Το?ρκοι παρεκ?λεσαν του? κατ? καιρ?ν πασ?δε? να προσποι?νται ?τι πιστε?ουσι την φαινομ?νην υποταγ?ν του Κα

δι? λ?γου να τον πε?σωσι να του? αφ?ση ελευθ?ραν την δι?βασιν, επεχε?ρησαν και δι? τη? β?α?. Συγκροτηθε?ση? λοιπ?ν μ?χη?, υπερ?σχυσαν οι εχθρο? και ?τρεψαν ει? φυγ?ν το μεγαλ?τερον μ?ρο? τη? στρατι?? του Καρα?σκ?κη· αυτ?? ?μω? με εκατ?ν πεντ?κοντα στρατι?τα? περ?που οχυρωθε?? ε?? τινα δυνατ?ν θ?σιν ανθ?στατο ει? την ορμ?ν των εχθρ?ν. Οι Το?ρκοι δεν ηκολο?θησαν επ? πολ? την καταδ?ωξιν των τραπ?ντων ει? φυγ?ν, βλ?ποντε? διαμ?νον ακ?μη ακ?ραιον περ? τον Καρα?σκ?κην ?ν μ?ρο? τη? στρατι?? του. Οι δε τραπ?ντε? ει? φυγ?ν ?λληνε? βλ?ποντε? ?τι δεν ?τον ο Καρα?σκ?κη? μαζ? των ει? την φυγ?ν, και εννο?σαντε? ?τι εκλε?

να καταπολεμ?σωσι και να εκριζ?σωσιν απ? τα ?γραφα τον Καρα?σκ?κην, εξηκολο?θουν να προσποι?νται ?τι δεν επειρ?χθησαν απ? το κ?νημα το?το, περιμ?νοντε? αρμ?διον καιρ?ν δι? να ρ?ψωσι το

ο μ?ρο? των εχθρ?ν, υποπτε?ων και εκδ?κησιν δι? τα παρελθ?ντα και απλ?? κ?νδυνον δι? τα? συνεχε?? πολιτικ?? μεταβολ?? των τουρκικ?ν πραγμ?των και δι? την απιστ?αν των Το?ρκων, ικαν?ν καιρ?ν εταλαντε?ετο. Τελευτα?ον, επειδ? ε?χεν υπερισχ?σει ικαν?? και το κυριε?ον αυτ?ν π?θο? του στ?θου?, απεφ?σισε να αναχωρ?ση απ? τα ?γραφα, δι?τι δεν ?θελε δυνηθ? ν' αντικρο?ση την κατ' αυτο? ετο

των ?πλων τη? επαρχ?α? Αγρ?φων αλλ' εκε?, ωφεληθε?? απ? την απουσ?αν αυτο?, ε?χεν ?δη στερεωθ? ο Γιανν?κη? Ρ?γκο?, ο οπο?ο? εν? ε?χε βοηθ?σει τον Καρα?σκ?κην ει? το να κατασταθ? ει? ?γραφα και ε?χε συμμεθ?ξει τη? εξ

να σ?ρη προ? το μ?ρο? του ικανο??, καθ?? του? Τζαβ?λα? και ?λλου?, και να γ?νη τρ?πον τιν? κ?ντρον ?λων των δυσαρεστημ?νων απ? την διο?κησιν του Μαυροκορδ?του. Αλλ? μ' ?λον

το πνε?μα του και επιθυμο?ν να τον συνδρ?μωσιν, αλλ' ?τι εμποδ?ζονται απ? τον Μαυροκορδ?τον και ολ?γου? ?λλου? ομ?φρον?? του. Ε?ν λοιπ?ν του σταλ? ?ν σ?μα τριακοσ?ων μ?νον στρατιωτ?ν Πελοποννησ?ων, θ?λει κατορθ?σει να δι?ξη τον Μαυροκορδ?τον και επομ?νω? ?τι θ?λει υπ?γ

ων αξιωματικ?ν του ατακτ?σα? ει? Μεσολ?γγιον επι?σθη και ερραβδ?σθη παρ? των εντοπ?ων. Το?το μαθ?ν ο Καρα?σκ?κη? στ?λλει και συλλαμβ?νει δ?ο των προκρ?των Μεσολογγ?ου και του? μεταφ?ρει ει? Ανατολικ?ν δι? να κ?νη την αντεκδ?κησιν. Εταρ?χθησαν καθ' υπερβολ?ν δι? το κ?νημα το?το του Καρα?σκ?κη ?λοι οι κ?τοικοι του Μεσολογγ?ου και καθ?? συμβα?νει ει? εξαγρ

κοινοποι?θη ?τι κ?ποιο? Κωνσταντ?? Βουλπι?τη? εστ?λη παρ? του Καρα?σκ?κη ει? τον Ομ?ρ πασ? Βρυ?νην δι? να του υποσχεθ? απ? μ?ρου? του, ?τ

εχθρο? του Καρα?σκ?κη, επ?κειντο τολμηρ?τερον κατ' αυτο?· οι δε φ?λοι του δι? την οπο?αν και αυτο? οι ?διοι ?λαβον υποψ?αν περ? αυτο? του πρ?γματο?, απ?βησαν ατολμ?τεροι ει? την

? υπ' αυτ?ν απ? Ανατολικ?ν. Ο Καρα?σκ?κη? ?μω? ε?χε προηγουμ?νω? μεταφ?ρει ει? Ανατολικ?ν και του? εν Μεσολογγ?ω στρατι?τα? του και του? των συμβοηθ?ν του και ε?χεν οχυρωθ?, ει? τα? οικ?α?, ?στε οι εναντ?οι του δεν ετ?λμων να επιφ?ρωσι β?αν ει? αυτ?ν, δι?τι εφοβο?ντο τα αποτελ?σματ

?ν Ελλ?δα. Αφ' ο? κατ' αυτ?ν τον τρ?πον διετ?θησαν τα πρ?γματα, ολ?γοι ?σαν πλ?ον οι αμφιβ?λλοντε? δι? την προδοσ?αν τα?την. Επειδ? ?μω? ο Βουλπι?τη?, ?στι? υπετ?θετο ω? ?ργανον αυτ??, ?λαβεν υποδοχ?ν απ? τον Μαυ

δ? ο τ?τε αρχηγ?? τη? επαρχ?α? των Αγρ?φων Ρ?γκο? ?τον σ?μφωνο? με τον Σο?λτσην Κ?ρτσαν, Οθωμαν?ν διοικητ?ν των Τρικκ?λων, και ?τον β?βαιον ?τι ?θελε λ?βει συνδρομ?ν παρ' αυτο? ει? π?σαν αν?γκην, ο Καρα?σκ?κη? εσχεδ?ασε να καταφ?γη ει? τον Ομ?ρ Βρυ?νην, ?ντα εχθρ?ν του Σο?λτση Κ?ρτσα, δι? να λ?βη συνδρομ?ν παρ' αυτο?

λεγ?μενα. Οι λ?γοι του δεν εφ?νησαν πιστευτο?, αλλ? και κανε?? δεν ημπορο?σε να τον εμποδ?ση απ? του να κινηθ?, δι?τι χειροπιαστ? αιτ?α δεν υπ?ρχε και δι?τι ε?χεν ?χι ευκαταφρ?νητον στρατιωτικ?ν δ?ναμιν· μ' ?λον ?τι ?το κατατρεγμ?νο? απ? την Διο?κησιν και ασθεν?? ει? τοιο?τον βαθμ?ν, ?στε

κατασταθ?, θ?λει αποβ? ωφελιμ?τατο? ει? αυτο??. Οι Το?ρκοι ?ντε? πολλ? αδ?νατοι κατ' εκε?νην την εποχ?ν, ?κλιναν ει? το να του δ?σωσι διαταγ?ν να κατασταθ? καπιτ?νο? ει? ?γραφα· υπ?πτευον μ' ?λον το?το ?τι ο καθ' αυτ? σκοπ?? του κιν?ματο? του Καρα?σκ?κη δεν ε?ναι ο προβαλλ

ρ?ψωσιν. Εν? λοιπ?ν ο Καρα?σκ?κη? ε?χε τοποθετηθ? ει? τον Κ?ζιακα του Ασπροποτ?μου, επ?γε κατ' αυτο? ο Ν. Στορν?ρη?, ο Λιακατ??, ο Ρ?γκο? και ?λλοι τιν?? και τον επολ?μησαν. Η μ?χη δεν ε?χε σημαντικ? αποτελ?σματα ο?τε δι? το ?ν μ?ρο? ο?τε δι? το ?λλο. Ιδ?ν ?μω? ο Καρα?σκ?κη? ?τι εκε? ?θελεν αποκλεισθ?, ανεχ?ρησε κρυφ?ω? την ν?κτα· κα

ν?θησαν ταυτοχρ?νω? κατ' αυτο? και οι ει? Μαυρ?λου ευρισκ?μενοι Το?ρκοι, ?στε περικυκλωθε?? ηναγκ?σθη να πολεμ?ση και τρ?τον, κλεισθε?? ει? το μοναστ?ριον τη? Βρ?χα?· ει? την μ?χην τα?την απ? μεν του? του Καρα?σκ?κη εφονε?θησαν ο Αντ?νιο? Ζαραλ?? και ?λλοι

οι οι εναντ?οι του και προ π?ντων ο Τσι?γκα? και Ρ?γκο?, οι οπο?οι δι' αλλεπαλλ?λων γραμμ?των εβ?αζον τον Μαυροκορδ?τον ?χι μ?νον να μην του δ?ση την συγχ?ρησιν, αλλ? μ?λιστα και να το

? αυτ? τα μ?ρη, μετ?βη δε ει? Να?πλιον, ?που τ?τε η Διο?κησι?, καταβαλο?σα του

Ανατολικ?? Ελλ?δο?, ο δε Καρα?σκ?κη? αρχηγ?? των ?πλων τη? επαρχ?α? Αγρ?φων. Βοηθο?μενοι απ? τον Κολ?ττην, τον οπο?ον ε?χον κατορθ?σει να πε?σωσιν, ε?χον πολλ?? ελπ?δα? ?τι θ?λουν κατορθ?σει τα ζητ?ματ? των. Εν? εταλαντε?ετο ο Κουντουρι?τη?, δι?τι απ? μεν του? εν Μεσολογγ?ω εμ?νθανεν ?τι ο Καρα?σκ?κη? ?τον προδ?τη?, απ? δε τον Κολ?ττην εβεβαι?νετο ?τι η κατηγορ?α ε?χε την πηγ?ν τη? απ? την

ιβλαβε?? ει? το ?θνο?, θ?λει μεταπε?σει την Διο?κησιν να συγκατατεθ? ει? τα ζητ?ματ? των· αλλ? βλ?ποντε? την αυτ?ν επιμον?ν, εζ?τησαν πλαγ?ω? να του? δοθ?σι διαταγα? να εκστρατ

συνεπε?α? και θ?λουσα να τα? προλ?βη, δι?ρισεν ?φορον των στρατευμ?των τη? Στερε?? Ελλ?δο? τον Γε?ργιον Αινι?να, ?στι? ε?χεν ικαν?? σχ?σει? μετ? των λοιπ?ν στρατηγ?ν και οπλαρχηγ?ν τη? Ρο?μελη?. ?ταν ο Αινι?ν ?φθασεν ει? Σ?λωνα, ο Οδυσσε?? και ο Καρα?σκ?κη? ?χοντε? μεγαλειτ?ραν ισχ?ν ει? το στρατ?πεδον και θ?λοντε? να εκδικ

π?κρισι?, ο Οδυσσε?? ?χι μ?νον δι? γραμμ?των συνεννοε?το μετ' αυτ?ν, αλλ? και προσωπικ?? ανταμ?θη. Το?το εδυσαρ?στησεν ?λου? εν γ?νει του? στρατηγο??, προ π?ντων ?μω? τον Καρα?σκ?κην, ο οπο?ο? επιθυμ?

των Αγρ?φων, ? τουλ?χιστον ?ν μ?ρο? ικαν?ν, ε?τε δι? φ?βον του Καρα?σκ?κη, ε?τε αληθ?? δυσαρεστο?μενοι απ? τον Ρ?γκον, συνελθ?ντε? απεφ?σισαν να τον ζητ?σωσι παρ? τη? Διοικ?σεω?, ει? την οπο?αν και απ?στειλαν επ? το?τω τ?σσαρα? αντιπροσ?που? αυτ?ν. Η Διο?κησι? αφ' ο? κατ' αρχ?? εναντι?θη, τελευτα?ον μη θ?λουσα να παροξ?νη επ? πλ?ον τον Καρα?σκ?κην

ατα, να μεταβ? ει? Πελοπ?ννησον. Συμμετ?σχε των κατ? του Ζα?μη αγ?νων ει? Κερπιν?ν, και ακολουθ?ν τον Κολ?ττην, ?ντα αρχηγ?ν τη? κατ? των ανταρτ?ν εκ

, ο Καρα?σκ?κη?, ?στι? δεν ε?χε δι?λου ει? την γλ?σσαν του χαλιν?ν, δεν περιωρ?σθη μ?νον ει? περιφρονητικ?? εκφρ?σει? και πικρο?? σαρκασμο?? κατ? του Σκο?ρτη, επροχ?ρησε και ει? κατηγορ?α? κατ? του Κουντουρι?του δι? την τοια?την εκλογ?ν, ?στε τον εδυσαρ?στησε σημαντικ?. ?τι μ?λλον η?ξησε την δυσαρ?σκειαν και η δυσπιστ?α την οπο?αν ?λαβε προ? τον Κουντουρι?την δι? την προ? τον Μαυροκορδ?τον εμπιστοσ?νην κ

, ε?ν δεν του? εδ?δετο η ?δεια να εκστρατε?σωσιν ει? τα? πατρ?δα? των. Ο Κουντουρι?τη? βλ?πων ?τι η αναχ?ρησι? εκε?νου του σ?ματο? ?θελε δ?σει αφορμ?ν και ει? πολλ? ?λλα δι? να πρ?ξωσι το ?διον, δεν συγκατ?νευσεν αλλ' ο Καρα?σκ?κη? με του? συν αυτ? ανεχ?ρησε και χωρ?? ?δειαν, και μετ?βη ει? Να?πλιον. ?μα ανεχ?ρησεν ο Καρα?σκ?κη?, ο Κουντουρι?τη? ?γραψε προ? το Εκτελεστικ?ν ?χι μ?νον να μην δεχθ? τον Καρα?σκ?κην και του? συν αυτ? αρχηγο??, αλλ? μ?λιστα να καθαιρ?ση των αξιωμ?τ

?βωσιν αιτ?αν απειθε?α? και τα λοιπ? στρατε?ματα, απεδ?θη δε ει? τον Κολ?ττην, ο οπο?ο? ε?χε τ?τε ?λην την ισχ?ν ει? το Εκτελεστικ?ν, καθ?? ει? αυτ?ν απεδ?θη και η αιτ?α τη? απ? Νε?κασ

? υποπτε?σα? απ? μ?ρου? των Το?ρκων κ?νδυνον ε?χεν επιστρ?ψει π?λιν ει? του? ?λληνα?. Το ?ργον του Γκο?ρα δεν εφ?νη αρεστ?ν ο?τε ει? τον Καρα?σκ?κην, ο?τε ει? του? λοιπο?? αρχηγο??, δι?τι εφο

τ?νω? μετ' αυτο?, ?στε η Διο?κησι? μη θ?λουσα ο?τε απ? τον Γκο?ραν να αφαιρ?ση την αρχηγ?αν, δι?τι ?χι μ?νον δεν ?τον υπε?θυνο?, αλλ' ε?χεν ?τι και ικαν? σ?ματα υπακο?οντα ει? τα? διαταγ?? του, ο?τε τον Καρα?σκ?κην να δυσαρεστ?ση, υποστηριζ?μενον απ? μ?γα μ?ρο? Σουλιωτ?ν, ε?ρε μ?σον αρμ?διον προ? κατ?παυσιν το να μη μ?νωσι και οι δ?ω ει? το αυτ? στρατ?πεδον. ?θεν επειδ? του Μεσολογγ?ου η πολιορκ?α απ?βαινεν ολο?ν στενωτ?ρα, η Διο?κησι? δι?ρισε τον Καρα?σκ?κην

ορκ?α? ?ργον, παρ' ?σον αι αν?γκαι του Μεσολογγ?ου τον εσυγχ?ρουν να διατρ?βη μακρ?ν αυτο?, ευχαριστ?θη μ?νον να λ?

του Μεσολογγ?ου, δι? να εξ?λθωσι ταυτοχρ?νω? και αυτο? και να γ?νη μεγαλητ?ρα η σ?γχυσι? και η φθορ? του εχθρο?. Κατ' αυτ?ν την απ?φασιν δ?ω χιλι?δε? περ?που ?λληνε?, χωρ?? να φ?ρωσι μεθ' εαυτ?ν αποσκευ??, αλλ? ?χοντε? ?καστο? ει? τον ?μον του τεσσ?ρων ημερ?ν τροφ??, εκ?νησαν προ? το εχθρικ?ν στρατ?πεδον με την μεγαλητ?ραν δυνατ?ν μυστικ?τητα, την μεν ν?κτα περιπατο?ντε? δι

διετ?ρησαν. Προ? το εσπ?ρα? δε, επειδ? εφ?νησαν πλησ?ον των Ελλ?νων τρει? χριστιανο? εκ των ακολουθο?ντων ω? υπηρ?ται το εχθρικ?ν στρατ?πεδον, ο Καρα?σκ?κη? ?στειλε τιν?? των στρατιωτ?ν δι? να του? συλλ?βωσιν, οι οπο?οι και εξετ?λεσαν επαξ?ω? την διαταγ?ν. Απ? του? χριστιανο?? το?

?ον ει? τα? ακριν?? σκην??· τ?τε δε εκκεν?σαντε? ?λοι ταυτοχρ?νω? τα πυροβ?λα των εφ?ρμησαν ει? του? εχθρο??, οι οπο?οι εκπλαγ?ντε? δι? το απροσδ?κητον ?φησαν ερ?μου? τα? πλειοτ?ρα? σκην?? των και ?φευγον ει? το μ?ρο? ?που εστρατοπ?δευεν ο Κιουταχ??, το οπο?ον ?το περιασφαλισμ?νον με βαθε?α? τ?φρου? και οχυρ?ματα. Εφ?ρμησαν και εκε? οι ?λληνε? με την ελπ?δα του να του? αποτιν?ξωσι και να του? σκορπ?σωσιν, αλλ' αντικρουσθ?ντε? και εμποδιζ?μενοι και απ? το β?θο? των τ?φρων, δεν ημπ?ρεσαν να προχωρ?σωσι. Λαβ?ντε? λοιπ?ν καιρ?ν οι εχθρο? και συνελθ?ντε? απ? τον εξαφνικ?ν φ?βον ενεθαρρ?νοντο και επεχε?ρουν να εξ?ρχωνται κατ? των Ελλ?νων, οι οπο?οι ε?χον στραφ? τ?τε ει? τα λ?φυρα. Συγχρ?νω? και το ιππικ?ν το π

των δε εχθρ?ν η φθορ? συμπερα?νεται μεν να ?γεινε πολλ? σημαντικ?, καθαρ? ?μω? πληροφορ?α περ? τη? αληθο?? ποσ?τητο? δεν υπ?ρχει, δι?τι, ω? λ?γουσι

. Οι ?λληνε? επιπεσ?ντε? απ? δι?φορα μ?ρη, εκυρ?ευσαν πολλ? απ? τα πο?μνια των εχθρ?ν β?σκοντα περ? το χωρ?ον. Οι Το?ρκοι εξελθ?ντε? ει? υπερ?σπισιν αυτ?ν, συνεπλ?κησαν μ

ου? του? προκρ?του? τη? στρατι?? του και του? επρ?βαλε την αν?γκην και το ζ?τημα των εντ?? του Μεσολογγ?ου. Μετ? τινα σκ?ψιν λοιπ?ν απεφασ?σθη να εισ?λθη ει? Μεσολ?γγι ο στρατηγ?? Κ?τ

μ?ρο? τη? στρατι?? του να διαβ? το μ?ρο? εκε?νο του ποταμο?, ?θεν ?παιρνον οι εχθρο? νερ?ν, και να τοποθετηθ? εκε? πλησ?ον· αυτ?? δε με το λοιπ?ν στρ?τευμα δι?βη ει? χωρ?ον Μποτ?νου. Την ν?κτα δι?ρισε και ετουφ?κιζον κατ? σ?νθημα τριγ?ρω ει? Πετροχ?ριον, ?ναψαν πολλ?? πυρ??, ?καμαν θορ?βου? και φανο?? καθ' ?λην την δι?ρκειαν τη? νυκτ??, ?στε μ?λι? ?ρχισε να φα?νεται το φω? τη? ημ?ρα?, και οι εχθρο? λαβ?ντε? βια?ω? εκ των πραγμ?των των ?σα ?σαν ευμετακ?μιστα, ?φευγον α

εφυλ?ττοντο απ? του? εχθρο??, απεφ?σισε να υπ?γη δι? των Αγρ?φων και Β?λτου. Αναχωρ?σα? λοιπ?ν περ? τα μ?σα του Αυγο?στου απ? Απ?κουρον και διαβ?? δι? Κραβ?ρων και Καρπενησ?ου ?φθασεν ει? ?γραφα, ?που ?μαθεν ?τι ο Σταμο?λη? Γ?τσο?, διωρισμ?νο? παρ? των Το?ρκων καπιτ?νιο? αυτ?? τη? επαρχ?α?, ευρ?σκετο ει? χωρ?ον Καροπο?λαν με περ?που τριακοσ?ου? πεντ

αλτιν?ν, οι οπο?οι δεν ?θελον να υποκ?ψωσιν ει? του? εχθρο??, του? ?λαβεν υπ? την εξουσ?αν του. Κι

σιν, ενθαρρ?να? του? στρατι?τα?, ?ρμησεν εμπρ??, και δι?βησαν ?λοι πολεμο?ντε?, βλ?ψαντε? πολ? περισσ?τερον του? εχθρο??, παρ' ?σον αυτο? εβλ?φθησαν απ? εκε?νου?. Εν? δε επροπορε?ετο τοιουτοτρ?πω?, μη διακρ?να? δι? το βαθ? τη? νυκτ?? σκ?το? το πλ?το

ον να παρατηρ?ση την κατ?στασιν των πολιορκουμ?νων και να ομιλ?ση περ? τροφ?ν του υπ' αυτ?ν στρατε?ματο? με την εκε? Διευθυντικ?ν επιτροπ?ν. Αφ' ο? συνωμ?λησε μετ' αυτ?? και ?καμε τα? παρατηρ?σει? του, επα?νεσε μεγ?λω? τ

ει? ?να τ?πον ονομαζ?μενον Μ?νιανην, ?που ε?ναι ?ν σ?μφυτον δ?σο?. Οι διωρισμ?νοι ει? τα? σκοπι?? ε?δον μακρ?θεν ?ν σ?μα μ?γα εχθρ?ν συνοδευ?ντων πλ?θο? φορτηγ?ν. Ο Καρα?σκ?κη? βλ?πων το σ?μα το?το πολλ? μεγ?λον ω? προ? την εδι

δυν?μει? ει? Ξηρ?μερον, αλλ? δεν ηθ?λησαν να ενωθ?σι με τον Καρα?σκ?κην

? δ?ω ?ρα? αλλ?λων. Το ?ν δε εχθρικ?ν σ?μα ?τον ει? χρ?ο? να συνοδε?η τα φορτηγ? ?ω? ει? την θ?σιν του ?λλου, ?στε οι ?λληνε? δεν ελ?μβανον ευκαιρ?αν δι? να τα βλ?ψωσι. Μ' ?λον το?το ο Καρα?σκ?κη? λαβ?ν του? μισο?? εκ των μετ' αυτο? Ελλ?νων, επ?πεσε δι? νυκτ?? κατ? των ει? Καρβασαρ?ν τοποθετημ?νων εχθρ?ν. Ο Καρβασαρ?? ?τον το μ?ρο? ?που απεβιβ?ζοντο αι τροφα? του εχθρικο? στρατοπ?δου δι? να μετακομ?ζωνται ει? Μεσολ?γγιον. Το μ?ρο? το?το ενομ?ζετο ολιγ?τερον υποκε?μενον ει? τα? επιδρομ?? των Ελλ?νων, δ

εχθρικ?ν σ?μα, εσ?γκειτο δε απ? εξ?κοντα π?ντε ιππε?? πολυτελ?? ενδεδυμ?νου? και απ? τινα? πεζο?? σ?ροντα? πολλ? φορτηγ? με αποσκευ??. Ο Καρα?σκ?κη? δι?ταξε και προκατ?λαβον ?μπροσθεν τον τ?πον μερικο?, οι δε λοιπο? διαμοιρασθ?ντε? ει? τα δ?ω πλ?για τη? οδο? ?φησαν του? Το?ρκου? ?ω? ου εισ?λθον ει? την εν?δραν· τ?τε δε αποκλε?σαντε? αυτο?? και απ? τα ?πισθεν, του? εκτ?πησαν πανταχ?θεν, ?στε ει? ολ?γων στιγμ?ν δι?σ

υμ?αν να διαμε?νωσιν επ? πλ?ον ει? Δραγαμ?στον. Βλ?πων και ο Καρα?σκ?κη? αφ' εν?? μ?ρου? την δυσαρ?σκειαν του στρατε?ματο?, αφ' ετ?ρου δε ?τι δεν εδ?νατο να εμποδ?ση την ει? το στ

Εζ?τησαν λοιπ?ν απ? τον Καρα?σκ?κην να καταβ? ει? του? πρ?ποδα? του βουνο?, πλησ?ον ει? την πεδι?δα του Μεσολογγ?ου, δι? να δεχθ? του? εξερχομ?νου? και να αντικρο?ση την ορμ?ν των εχθρ?ν, οι οπο?οι αναμφιβ?λω? ?θελον ακολουθε? δι?κοντε?. Πολλο? ?θελον διαφ?γει την αιχμαλωσ?αν και τον θ?νατον, ε?ν ο Καρα?σκ?κη? δεν ?θελεν ε?ναι ασθεν??. Μ' ?λον ?τι επροσπ?θησε να π?μψη ει? βο?θειαν των εξερχομ?νων τ

ν?τερα τα προ? ζω?ρκειαν. ?λοι, ?σοι δεν κατεδ?χοντο ? εφοβο?ντο να υποβ?λωσι π?λιν τον τρ?χηλ?ν των ει? τον Οθωμανικ?ν ζυγ?ν, και οι γυμνασμ?νοι περισσ?τερον ει? την στρατιωτικ?ν κατ?φυγον ει? την Πελοπ?ννησον. Οι λοιπο? πολ?ται, με?ναντε? απροστ?τευτοι απ? στρατιωτικ?ν δ?ναμιν και μη ?χοντε? τρ?πον δι? να μεταφ?ρωσιν αλλο? τα? οικογενε?α? των, εζ?τησαν ?συλον

ν Κιουταχ?ν, αυτ?? δε θ?λων να καθησυχ?ση τα ?τι εξηγριωμ?να πνε?ματα των Ελλ?νων, εφ?ρετο με απαραδειγμ?τιστον ημερ?τητα και συγκατ?νευσεν ευκ?λω? ει? ?λα των τα ζητ?ματα. Δι? να καταστ?ση δε στ

τε?ετο μετ? των εχθρ?ν και μ?ρο? ?βλεπε τον Κ?λαμον. Μ?νο? δε ο Καρα?σκ?κη? συν?λαβε την ιδ?αν του να υπ?γη ει? την Διο?κησιν, να ζητ?ση ν?α? δυν?μει? και εφ?δια δι? να κινηθ? ει? ν?αν εκστρατε?αν κατ? των Το?ρκων ει? Ρο?μελην. Με αυτ?ν την απ?φασιν εκ?νησεν απ? τον Λ?ζον, ?χων μεθ'

επραγματοποιο?σε την εκστρατε?αν τα?την, δι?τι δεν ηδ?νατο να χορηγ?ση τα? αναγκα?α? τροφ?? και πολεμοφ?δια· εκτ?? το?του ανεφ?η και ?λλο εμπ?διον δι? την τρ?χουσαν τ?τε διαφων?αν μεταξ? του στρατηγο? και αντιστρατ?γου Νοταρ? περ? τη? συν?ξεω? των εν Κορ?νθω εθνικ?ν σταφ?δων, πολλο? απεσταλμ?νοι των δ?ο το?των οπλαρχηγ?ν συν?θροιζον στρατι?τα? ει? Να?πλιον, υποσχ?μενοι μισθο?? και προπληρ?νοντε? μ?λιστα και ικαν?. Το?το αδυν?τισε και ωλιγ?στευσε το στρ?τε

θ?ν, του? οπο?ου? υπ?σχοντο οι πολεμο?ντε? περ? σταφ?δων, ?στε με μ?νον εκατ?ν τρι?κοντα στρατι?τα? ?φθασεν ει? Σαλαμ?να. Με αυτο?? επεχειρ?σθη το μ?γα τη? ν?α? επαναστ?σεω? τη? Ρο?μελη? ?ργον. Και ε?ναι παρ?δοξον π?? ημπ?ρεσε να συγκροτ?ση στερε?ν στρατ?πεδον χωρ?? ικαν?ν στρατιωτικ?ν δ?ναμιν και χωρ?? χρ?ματα, εν? ?λα τα στρατε?ματα και τη? Πελοπονν?σου και τη? Ρο?μελη? συν?ρρεον ει? την διανομ?ν των σταφ?δων τη? Κορ?νθου. Αλλ' ει? την συγκρ?τησιν του στρατοπ?δου το?του κατ? μ?γα μ?ρο? συνετ?λεσαν

ν ε?λογον να υπ?γωσιν ?λοι ομο? δι? να παρατηρ?σωσι την θ?σιν τα?την και ο?τω να επιχειρ?σωσι την συγκρ?τησιν του στρατοπ?δου. Την επομ?νην λοιπ?ν ημ?ραν εμβ?καν ει? πλοι?ρια ?λοι οι ανωτ?ρω στρατηγο?, ?χοντε? μαζ? των ?ω? ε?κοσι στρατι?τα?, και απ?βησαν ει? τον Πειραι?. Αλλ' εν? παρατηρο?ντε? την θ?σιν επρο?δε

φ?σισε να τοποθετ?ση το στρ?τευμα ει? Ελευσ?να μερικ?ν καιρ?ν, ?ω? ου δηλαδ? να λ?βη την αναγκα?αν α?ξησιν, και ?πειτα να υπ?γη δι? ξηρ?? να τοποθετηθ? πλησ?ον του Κιουταχ?, δι? να ελαφρ?νη το β?ρο? των πολιορκουμ?νων, αναγκ

αι Αγ?ων Αναργ?ρων, μ?ρη τα οπο?α εικοσιτ?σσαρα? ?ρα? αδιακ?πω? προεκανονοβ?λησεν· αλλ' απ? μεν την π?λην των Γ?φτων αντεκρο?σθησαν ανδρε

ντε? εχθρο? ελ?γετο να ε?ναι ε?κοσι περ?που χιλι?δε?. Οι πολιορκο?μενοι μ' ?λο το?το αντ?στησαν με μεγ?λην ανδρ?αν και προθυμ?αν, αλλ? μη προφθ?νοντε? να ανοικοδομ?σι τα απ? του? εχθρικο?? κανονοβολισ

ζημ?α? αμφοτ?ρων των μερ?ν, απ? μεν του? ?λληνα? εφονε?θησαν ?ω? ε?κοσιν, επληγ?θησαν ?ω? εβδομ?κοντα και επι?σθησαν ζ?ντε? ?ω? πεντ?κοντα, εκ των οπο?ων δ?κα μεν ?σαν ?νδρε?, αι δε λοιπα? γυνα?κε? και παιδ?α· απ? δε του? εχθρο?? εζωγρ?θησαν μεν ολ?γοι, εν οι? ?μω? ο πρ?το? των πυροβολιστ?ν του Κιουταχ?, εφονε?θησαν δε

?μελλε να συγκροτηθ? το γενικ?ν στρατ?πεδον. ?φθασε κατ' εκε?να? τα? ημ?ρα? και το τακτικ?ν υπ? τον Φαβι?ρον, συγκε?μενον απ? χιλ?ου? διακοσ?ου? περ?που, και ?ν σ?μα υπ? τον Γε?ργ

ωστ?ν τον ερχομ?ν των ει? του? πολιορκουμ?νου? και να του? προδιαθ?σωσιν ει? τον αγ?να, ?στι? ?μελλε να συμβ? την ερχομ?νην ημ?ραν. Απ? τον τουφεκισμ?ν το?τον εν?ησαν και οι Το?

να μ?νωσιν ?συχοι, ?χοντε? ει? τα οπ?σθι? των τοιο?τον σ?μα), απεφ?σισε να κατασκευ?ση οχυρ?ματα, ει? τα οπο?α να τοποθετ?ση μ?ρο? των ατ?κτων στρατευμ?των δι? ν' απαντ?σωσι πρ?τα την εχθρικ?ν ορμ?ν. ?λον δε το τακτικ?ν εκρ?θη ε?λογον

λεν ?καστον ει? του? αντιτεταγμ?νου?· αλλ? δ?ο, τα πολυπληθ?στερα και δυνατ?τερα, επ?πεσον το μεν προ? του? κλεισμ?νου? ει? τα οχυρ?ματα, οι οπο?οι ?σαν το Θετταλομακεδονοθρακικ?ν σ?μα υπ? την οδηγ?αν του Περραιβο? και Στ?φου, το δε προ? το τακτικ?ν. Αντεκρο?σθησαν ?μω? με ανδρε?αν και απ? τα δ?ο μ?ρη· και επειδ? δεν ημπ?ρεσαν ο?τε το ?ν ο?τε το ?

σκ?κη? ?μω? δεν ?κρινεν ωφ?λιμον την επ? πλ?ον καταδ?ωξιν δι?τι εφοβε?το τον σκορπισμ?ν και εξ?πλωσιν των Ελλ?νων ει? τ?πον επ?πεδον, ?που ο εχθρ?? ?τον επικρατ?στερο? δι? το ιππικ?ν, και δι?τι ο εχθρ?? ε?χεν ακ?μη αρκετ?ν αριθμ?ν στρατιωτ?ν, οι οπο?οι δεν ε?χον λ?βει μ?ρο? ει? τα?την

ει? τα?την την μ?χην ?λληνε? ηγων?σθησαν με ανδρε?αν· η μεγαλητ?ρα ?μω? φθορ? του εχθρο? ?γεινεν απ? τον λ?χον των ανδρε?ων Φιλελλ?νων, απ? το τακτικ?ν και απ? το οχ?ρωμα των υπ? τον Περραιβ?ν. Τα ει? την αρισ

αι ετοιμ?ζετο ει? μ?λλουσαν συμπλοκ?ν. Ο Κιουταχ?? μη νομ?ζων ικαν?ν την οπο?αν ε?χε δ?ναμιν, επροσκ?λεσε και τον Ομ?ρ πασ?ν Καρυστιν?ν και ?λλα σ?ματα, τα οπο?α ε?χε τοποθετ?σει προηγουμ

υ? ?τον διωρισμ?νον, το δε ιππικ?ν ?λον σχεδ?ν ?ρμησε κατ? των προτεταγμ?νων τακτικ?ν· αυτο? εδ?χθησαν του? ιππε?? με μεγ?λην ανδρ?αν και, κατ? την οπο?αν ε?χον διαταγ?ν, οι ει? την πρ?την σειρ?ν τεταγμ?νοι πυροβολ?σαντε? μετ?βησαν ?πισθεν, το ?διον ?πραξαν και οι ει? την δευτ?ραν. Επειδ? ?μω? οι εχθρο? αν και εφονε?οντο ικανο?, ω? μη απ?χοντε? ουδ' ε?κοσι β?ματα των Ελλ?νων, επροχ?ρουν μ' ?λον το?το π?ντοτε και κατ? πρ?σωπον και εκ πλαγ?ων με σκοπ?ν να περικυκλ?σωσι το σ?μα το?το των τακτ

με την πρ?την ?φοδον, ετοποθετ?θησαν πλησ?ον και υποκρυφθ?ντε? ?πισθεν των εξοχ?ν τη? γη? και εντ?? των κοιλωμ?των των ρυ?κων, αντεμ?χοντο με του? ?λληνα?, των οπο?ων ο τουφεκισμ?? ?τον αδι?κοπο?· αφ' ο? δε εκ διαλειμμ?των ?καμαν και ικαν?? εφ?δου? κατ? των Ελληνικ?ν προμαχ?νων και απεκρο?σθησαν, τελευτα?ον εδ?θησ

τον ικαν?ν ει? ?λον το στρατ?πεδον, επειδ? εξ?λιπαν και αι τροφα?, ?σα? ε?χον λ?βει μαζ? των οι ?λληνε?, επειδ? ?λα τα?τα, λ?γω, παρατηρο?μενα απ? του? στρατι?τα?, επροξ?νουν ζωηρ?ν αθυμ?αν και ψιθυρισμ?ν, ο Καρα?σκ?κη? φοβο?μενο? μ?

ρ?ν ει? του? ?λληνα?, ?στε να υποπτε?σωσι φυγ?ν, ιδ?ντε? αυτο?? περιστρεφομ?νου? ει? τα? θ?σει? των, υπ?θεσαν ?τι ?μελλον να κ?μωσι γενικ?ν ?φοδον· συγκεντρωθ?ντε? λοιπ?ν ενεδυναμ

ετακομ?σωσιν οι παραλαβ?ντε? τα?τα χωρικο?, τα ?κρυψαν ει? μ?ρο? απ?κρυφον· αλλ? προδοθ?ντα εκυριε?θησαν μετ? τα?τα απ? του? εχθρο??. Ει? την τελευτα?αν μ?χην εφονε?θησαν και αιχμαλωτ?σθησαν ?λληνε? υπ?ρ του? εβδομ?κοντα, εκ των οπο?ων οι περισσ?

π? λ?γω του να αναλ?βη ει? μερικ?? ημ?ρα? απ? του? κ?που? τη? εκστρατε?α?. Ο Καρα?σκ?κη? εδυσαρεστ?θη καθ' υπερβολ?ν και δεν ε?χε πλ?ον δι?λου συστολ?ν ει? την φ?σει αχαλ?νωτον γλ?σσαν του· δεν ?μεινεν ?μω? ο?τε ο Φαβι?ρο? αδι?φορο? ει? τα κατ' αυτο? λεγ?μενα· ελπ?ζων μ?λιστα να ωφεληθ? απ? την αποτυχ?αν τα?την, την οπο?αν αυτ?? απ?διδεν ει? τον Καρα?σκ?κην, και υπο

ονομ?ση την α?τησιν του Φαβι?ρου, χωρ?? να πειρ?ξη την φιλοτιμ?αν του Καρα?σκ?κη, ?γραψε προ? τον δε?τερον να συμβουλε?εται τον Φαβι?ρον ει? τα πολεμικ? του σχ?δια, ω? ?νθρωπον ?μπειρον ει? τα πολεμικ? και φ?λον τη? πατρ?δο?. Αλλ? τ?σον το?το το μ?σον καθ?? και ?σα ?λλα μετεχειρ?σθησαν ?λλοι προ? συμβιβασμ?ν απ?βησαν μ?ταια. Ο Καρα?σκ?κη? επιμ?νων δι?ταξε τον Φαβι?ρον να μεταφ?ρη το

οι εχθρο? του Καρα?σκ?κη, οι οπο?οι επεθ?μουν του στρατοπ?δου την δι?λυσιν, επαρουσ?αζον ει? του? στρατι?τα? μ?γιστον τον κ?νδυνον, ε?ν δεν προλ?βωσι να φ?γωσιν απ? Ελευσ?να, και τον ?λεθρον ?φευκτον, αν πολιορκηθ?σιν. Ο Καρα?σκ?κη? επροσπ?θησε να εμπνε?ση θ?ρρο? ει? του? στρατι?τα?· βλ?πων ?μω? ?τι ο θ?ρυβο? εγ?νετο απ? στιγμ?ν ει? στιγμ?ν μεγαλ?τερο?, εκ?λεσεν ?λου? του? αξιωματικο?? του στρατοπ?δου και του? παρεκ?νησεν, ε?ν δεν θ?λωσι να με?νωσιν ει? την θ?σιν των δι? να πολεμ?σωσι τον εχθρ?ν, τουλ?χιστον α? υπομε?νωσιν ει? το στρατ?πεδον, ?ω? ου να ιδ?σιν ερχ?μενον τον εχθρ?ν, και τ?τε δ?νανται χωρ?? εντροπ?ν να μεταβ?σιν ει? ?λλο οχυρ?τερον μ?ρο?. Εν? εγ?νοντο αι συνομιλ?αι α?ται, ?ρχοντο αγγελ?αι απ? στιγμ?ν ει? στιγμ?ν ?τι οι στρατι?ται λειποτακτο?σιν αδιακ?πω? απ? το στρατ?πεδον· οι επιθυμο?ντε? μ?λιστα την δι?λυσιν του στρατοπ?δου επαρουσ?αζαν την λειποταξ?αν μεγαλητ?ραν και

?σωσι την επομ?νην ημ?ραν. Μ' ?λα τα?τα ο Καρα?σκ?κη? μη ?χων απ?φασιν ν' αναχωρ?ση, εκτ?? ε?ν ?βλεπε σημαντικ?ν εχθρικ?ν δ?ναμιν, επροσπαθο?σε να ενθαρρ?νη του? με?ναντα? αξιωματικο?? και στρατι?τα?, και οι λ?γοι του (αφ' ο? προ?ο?ση? τη? ημ?ρα? ?ρχισε να διαλ?εται κατ' ολ?γον ο φ?βο?, τον οπο?ον ε?χεν αποκαταστ?σει μεγαλ?τερον το βαθ? τη? νυκτ?? σκ?το?) ?καμαν τοια?την προσβολ?ν, ?στε μ' ?λον ?τι εφ?νησαν ερχ?μενοι οι εχθρο?, αυτο? δεν εσυλλογ?ζοντο πλ?ον δι? φυγ?ν, αλλ' ετοιμ?ζοντο δι' αντ?κρουσιν. Οι εχθρο? επλησ?ασαν ?ω? βολ?? τουφεκ?ου ει? το Ελληνικ?ν

ισμο? και τη? φιλοτιμ?α? (20). Ο δε φρο?ραρχο?, μη δυν?μενο? ν' αναβ?λη την επ?μονον α?τησ?ν των, ηναγκ?σθη και την εθερ?πευσε πραγματικ?? με δ?σιν μ?ρου? του μισθο? των, δι?τι μ' ελπ?δα? μ?νον και υποσχ?σει? δεν εδ?νατο πλ?ον να του? αναπα?ση. Αλλ? μ' ?λον ?τι ?γεινεν η οικονομ?α αυτ?, πολλο? ?φευγον κρυφ?ω? απ? το φρο?ριον. Ο Γκο?ρα? βλ?πων το?το και ακο?ων πολλο?? μη ευχαριστουμ?νου? να διαμε?νωσιν ει? την πολιορκ?αν, εστοχ?σθη ω? απαραιτ?τω? αναγκα?ον ν' αυξ?ση την εν τω

ν εδυν?θη να πε?ση καν?ν σ?μα δι? να εισ?λθη ει? το φρο?ριον. ?ταν λοιπ?ν ?λθεν ο Μαμο?ρη? και του εξ?γησε την αν?γκην του φρουρ?ου, απεφ?σισε να εμψυχ?ση το σ?μα των Επτανησ?ων δι? να εισ?λθη ει? το φρο?ριον, καθ?? ?τον προ πολλο? σχεδιασμ?νον. Το σ?μα το?το συν?στατο απ? διακοσ?ου? περ?που στρατι?τα? και εφοδιασθ?ν με τ

α να ?δωσι την ?κβασιν του επιχειρ?ματο?. Ο Μαμο?ρη? αφ' εν?? μ?ρου? δι? την βραδ?τητα των λοιπ?ν στρατιωτ?ν, αφ' ετ?ρου δε βλ?πων ?τι το φω? τη? Σελ?νη?, η οπο?α ε?χεν ?δη προχωρ?σει ει? τον ορ?ζοντα, ?θελεν ε?ναι επιβλαβ?? δι' αυτο??, δι?τι ?μελλον να διαβ?σι μεταξ? των εχθρικ?ν χαρακωμ?των, συσκεφθε?? και με του? λοιπο?? στρατι?τα?, απεφ?σισε με κοιν?ν γν?μην να μην επιχειρ?σωσιν εκε?νην την ν?κτα δι? να ?μβωσιν ει? το φρο?ριον, αλλ? κρυφθ?ντε? ει? καν?ν μ?ρο? να επιχειρ?σωσι το?το την ερχομ?νην ν?κτα. Μετ?βησαν λοιπ?ν ει? Καρ?αν, ει? το μοναστ?ριον του Αγ?ου Ιω?ννου, ?που πα

λησ?ον ει? την Ακρ?πολιν. Αλλ' επειδ? συναπαντ?θησαν κατ? τ?χην απ? ?ν σ?μα ιππικο? των εχθρ?ν, νομ?σαντε? ?τι επροδ?θη το σχ?δι?ν των ετρ?πησαν ει? φυγ?ν. Οι εχθρο?, μ' ?λον ?τι ?κουσαν τον θ?ρυβον των φευγ?ντων, δεν εκιν?θησαν αμ?σω? ει? καταδ?ωξιν ε?τε δι? το σκ?το? τη? νυκτ??, ε?τε δι?τι εν?μισαν εαυτο?? ολ?γου?, και το?το ?δωκε καιρ?ν ει? του? ?λληνα? να διασωθ?σι. Φε?γοντε? μ' ?λον το?το διεκ?πησαν ει? δι?φορα κ?μματα· μ?ρο? μεν, εν οι? και ο επ?τροπο? του αρχηγο? του σ?ματο? των Επτανησ?ων (21), ?φυγον προ? τα βουν? και εκε?θεν την ερχομ?νων ημ?ραν μετ?βησαν ει? το εν Ελευσ?νι στρατ?πεδον. Εκ δε των προ? την θ?λασσαν φυγ?ντων ?ν σ?μα κατεδι?χθη απ? του? εχθρο?? ει? τον τ?πον τη? αποβ?σεω?, αλλ? πολ?μησαν γεννα?ω? κα

λλ?δο?· δεν ?χει ει? ?λλου? τα? ελπ?δα? του, παρ? ει? ημ??· δεν ε?ναι εντροπ? μα? να το αφ?σωμεν απροστ?τευτον;? ?λοι ομοφ?νω? απεκρ?θησαν ?τι προσφ?ρουσι και την ιδ?αν των ?παρξιν δι? την σωτηρ?αν του φρουρ?ου. ?Λοιπ?ν, επαν?λαβεν ο Καρα?σκ?κη?, εγ? δεν βλ?πω ?λλον τρ?πον αρμοδι?τερον και προχειρ?τερον, ειμ? να δεχθ? να εισ?λθη ει? το φρο?ριον επ? κεφαλ?? τη? αποσταλησομ?νη? ει? αυτ? βοηθε?α? ε?? απ? ημ??, ?στι? ?θελεν ?χει ιδια?τερον στρατιωτικ?ν σ?μα, το οπο?ον να τον αγαπ? ενταυτ? και να τον σ?βεται· δι? να μην αποτ?χωμεν δε και τα?την την φορ?ν, το οπο?ον θ?λει ε?ναι ολεθρι?τατον, δ?ω βλ?πω αρμοδιωτ?ρου?, τον εαυτ?ν μου και τον στρατηγ?ν Κριζι?την?. Επειδ? δε ε?πον μερικο? ?τι δεν συμφ?ρει ο Γενικ?? αρχη

αν να του προξεν?σωσιν ικαν?? δυσκολ?α?· του επαρρησ?ασαν κατ' αρχ?? τον κ?νδυνον, με σκοπ?ν δι? να τον αποτρ?ψωσιν απ? το?το το επιχε?ρημα. Αλλ' επειδ? αυτ?? επρ?βαλεν, ?τι ε?ναι ?το

εινεν η ετοιμασ?α. Αλλ? δι? να μην αποτ?χη και τα?την την φορ?ν το επιχε?ρημα τη? ει? το φρο?ριον εισ?δου, εκρ?θη αρμ?διον ?στε ?λον το εν Ελευσ?νι στρ?τευμα και τα εν Μεγ?ροι? τ?τε νεωστ? ελθ?ντα απ? Κ?ρινθον να υπ?γωσι να τοποθετηθ?σι πλησ?ον του ει? Πατ?σια στρατοπ?δου του Κ

, να παραλ?βη εκε?θεν και το σ?μα των Επτανησ?ων και δι? των πλο?ων να μεταβ? ει? τα παρ?λια τη? Αττικ??. Την ενδεκ?την λοιπ?ν περ? το γε?μα ειδοποι?σα?

το?κων· ακροβολ?σθη δε ολ?γον και με του? εχθρο?? ?μπροσθεν του χωρ?ου. Διαβ?ντε? εκε?θεν οι ?λληνε? ?φθασαν περ? την δ?σιν του ηλ?ου ει? Ζευγολατε?ον, χωρ?ον μικρ?ν ?ρημον, μ?αν ?ραν σχεδ?ν απ?χον του εχθρικο? στρατοπ?δου. ?μα εν?κτωσεν οπωσο?ν και συν?λθον ?λοι οι στρατι?ται, δι?ρισεν ο Καρα?σκ?κη? ν'

π? πλησ?ον και να κ?μωσι κ?ποιον αντιπερισπασμ?ν, οι δε λοιπο? να σταθ?σιν οπ?σω δι? να υποστηρ?ξωσι του? πρ?του?, αν συμβ? να κινδυνε?σωσιν. Επειδ? ?μω? ουδ? το?το το σχ?διον δεν ?γεινεν απ' ?λου? δεκτ?ν, και απ? φιλονεικ?αν ει? φιλονεικ?αν μεταβα?νοντε? δεν κατ?ρθωνον τ?ποτε, ο Καρα?σκ?κη? υποπτε?σα? ?τι εγ?νετο οργανισμ?? δι? να ματαιωθ? ολοτελ?? το?το το κ?νημα και ων αν?συχο? δι? τον κ?νδυνον των περ? Κριζι?την και επομ?νω? του φρουρ?ου, ε?πε προ? του? παρεστ?τα? αποφασιστικ?· ?Η ?ρα ?λθε και ?ποιο? αγαπ? την πατρ?δα α? ?λθη κατ?πι δι? να σ?σωμεν το

ν?σει? των φ?λων του να σταθ? ολ?γον μακρ?ν απ? τα? προφυλακ?? του εχθρο?, επ? λ?γω του να συσσωματωθ?σιν ?λοι ομο? πριν εννοηθ?σιν απ? του? εχθρο??. Σταθε?? δε ολ?γον και ιδ?ν ?τι δεν ακολουθο?σαν ?λλοι, ?βαλεν ει? γραμμ?ν του? συνακολουθ?σαντα?, ?ντα? ?ω? εκατ?ν πεντ?κοντα, και δι?ταξε να πυροβολ?σωσι προ? το εχθρικ?ν στρατ?πεδον. Ο σκοπ?? του τουφεκισμο? δεν ?τον πλ?ον δι? βλ?βην του εχθρο?, αλλ? δι? να του? ειδοποι?ση μ?νον περ?

?, και ο Καρα?σκ?κη?, ?λο? χαρ?, δεν ε?χε πλ?ον ?ρεξιν ?πνου, αν και αγρ?πνησε και εκακοπ?θησεν ικαν?? ?λην εκε?νην την ν?κτα. Το α?τιον του να μη προφθ?ση ο Κριζι?τη? ει? το φρο?ριον κατ? την διωρισμ?νην ?ραν υπ?ρξεν η εναντι?τη? των αν?μων· καν?ν ?λλο εναντ?ον συν?ντημα δεν συν?βη ει? αυτ?ν. Απ

προσθ?κην των ει? του? εχθρο?? υποδουλωμ?νων Ελλ?νων και ?θελε βλ?πτει τα? του εχθρο? με το εμπ?δισμα των τροφ?ν και τη? διαβ?σεω? ν?ων στρατευμ?των. Αλλ? δι? να β?λη ει? πρ?ξιν τοιο?τον σχ?διον ?πρεπε να ?χη πολ? περισσοτ?ρα? δυν?μει? απ' ?σα? ε?χεν υπ? την οδηγ?αν του. Επ' αυτ? τω σκοπ? ε?χε γρ?ψει προ καιρο? ει? την Διο?κησιν δι? ν

ηγο??, δι? να του? πε?ση να συνεκστρατε?σωσι προθ?μω? και αυτο?· και το?το δι?τι υπ?πτευεν ?τι, ?χοντε? προ? αυτ?ν αντιζηλ?αν, εμπορο?σαν να μην ακολουθ?σωσιν ει? την εκστρατε?αν, προφασιζ?μενοι ?τι δεν του? εσυμβουλε?θη. Επροσκ?λεσε λοιπ?ν ?λου? του? αρχηγο?? και πρ?του? αξιωματικο?? αυτο? του σ?ματο? και του? εκοινοπο?ησε το σχ?διον. Αυτο? απεκρ?θησαν ?τι το εγκρ?νουν και το αποδ?χοντ

?τη ε?χεν ?δη διαδοθ? ει? το στρατ?πεδον και εγ?νετο πολ?? ψιθυρισμ??· ε?χε δε ο?το? την αρχ?ν του απ? την μεταξ? Σουλιωτ?ν και λοιπ?ν Στερεοελλαδιτ?ν υπ?ρχουσαν δια?ρεσιν (24), η οπο?α τ?σον ε?χεν εξ?ψει τα πνε?ματ

σαν να του ειπ?σιν, ?τι υπ' αυτ?ν μ?νον αρχηγ?ν ε?ν' ?τοιμοι να θυσι?σωσι και την ιδ?αν των ζω?ν, δεν αν?χονται ?μω? να τον ακολουθ?σωσιν ει? εκστρατε?αν, καθ' ην θ?λει ?χει και ?λλου? συναρχηγο??. Αν δε αυτ?? ?χει στα

2

νακολουθ?σωσιν ει? την υπ?ρ τη? Στερε?? Ελλ?δο? εκστρατε?αν, μεν?ντων των πραγμ?των ει? την οπο?αν ?σαν κατ?στασιν. Οι Σουλι?ται ηρν?θησαν αποφασιστικ? το να λ?βωσι μ?ρο? ει? τα?την την εκστρατε?

θε?α? του οπο?ου εν?μισεν ?τι ε?χεν αν?γκην. Οι συγκροτο?ντε? το?το το σ?μα ?ρπασαν ικαν?ν μ?ρο? σταφ?δων αν?κον ει? ιδι?τα? Κορινθ?ου? δι? να πληρωθ?σι μισθο??, χρεωστουμ?νου? ει? αυτο?? παρ? τη? Διοικ?σεω? ? παρ? των αρχηγ?ν των. Υποπτε?οντε? δ? τινα καταδρομ?ν επρ?βαλον ει? τον Καρα?σκ?κην να τον συνακολουθ?σωσιν επ? υποσ

. Ο Καρα?σκ?κη? μαθ?ν ?τι η δι?βασι? του στρατε?ματο? ?μελλε να γ?νη απ? τ?πον πεδιν?ν και γνωρ?ζων τον χαρακτ?ρα και την συν?θειαν των Ελλ?νων στρατιωτ?ν, παρ?στησεν ει? τον Φαβι?ρον το δυσκατ?ρθωτον τη? επιχειρ?σεω?, του επρ?σθεσε δε· ?Αν κατορθ?ση? να δι?ξη? του? Το?ρκου? απ? την π?λιν των Θηβ?ν και να την κυριε?ση?, δυσκ?λω? μεν, ?σω? ?μω? δυνηθ?? να την διαφυλ?ξη? ει? δευτ?ραν εχθρικ?ν συμπλοκ?ν· ε?ν ?μω? αποτ?χη?

ι? τη? πεδι?δο?, και φοβηθ?ντε? μη απαντηθ?σιν απ? εχθρικ?ν ιππικ?ν, ? αποτυχ?ντε? του επιχειρ?ματο? καταδιωχθ?σι, δεν ηθ?λησαν να προχωρ?σωσι· και μ?ρο? μεν εκ των ατ?κτων αντ?τεινε φανερ?, μ?ρο? δε εκρ?πτετο καθ' οδ?ν, ?στε ο Φαβι?ρο?, αφ' ο? επροχ?ρησεν ολ?γον και ε?δεν ?τι ?σον

πεσχ?θη κατ' αρχ??, ?στερον ηρν?θη ε?τε δι? την μεταξ? αυτο? και του Καρα?σκ?κη δυσαρ?σκειαν, ε?τε πεισθε?? ει? του? Σουλι?τα? αρχηγο??, ? τελευτα?ον δι?τι εν?μιζε δ?σκολον την διατ?ρησιν των τακτικ?ν ει? επαρχ?α? εν μ

ι καν?ν ε?δο? καταχρ?σεω?· δι?τι η ει? του? εχθρο?? υποταγ? τη? Ρο?μελη? κατ? μ?γα μ?ρο? επ?γασεν απ? αυτ?? τα? καταχρ?σει?. ??πειτα (ε?πε) π?? θ?λουν ?λθη με ημ?? οι κ?τοικοι των επαρχι?ν, ει? τα? οπο?α? μ?λλομεν να υπ?γωμεν, ε?ν ημε?? φερ?μεθα προ? αυτο?? και απ? του? ιδ?ου? Το?ρκου? χειρ?τερα;? Απεδ?χθησαν ?λοι με προθυμ?αν τα λεγ?μενα. Αλλ' ο Καρα?σκ?κη? δι? πλειοτ?ραν ασφ?λειαν δι?ταξε να γεν? ?γγραφον υποσχετικ?ν περ? τη? ευταξ?α? τα?τη?, το οπο?ον υπογραφ?ν απ' ?λου? τ

α? εκ?νησεν ολ?γον μετ? την δ?σιν του ηλ?ου προ? την Δομπρα?ναν. Μ?λι? ?μω? εμβ?κεν ει? τον δρ?μον και ?ρχισε ραγδαιοτ?τη βροχ?, η οπο?α δεν ?φησε να τελεσφορ?ση το?το το επιχε?ρημα. Οι στρατι?ται δι? το βαθ? τη? νυκτ?? σκ?το? και δι? την βροχ?ν απεπλαν?θησαν και διεσκορπ?σθησαν, και μ?λι? ?ν σ?μα απ? τρι?κοντα μ?νον ?φθασε πλησ?ον ει? την Δομπρα?ναν και τοποθετηθ?ν ει? ?να αντικρ? αυτ?? λ?φον επαρατηρο?σε τα κιν?ματα των εχθρ?ν· αλλ? χωρικο? τινε? εργαζ?μενοι ει? την παρακειμ?νην πεδι?δα, ιδ?ντε? αυτο?? και νομ?σαντε? ?τι ?λθον να λαφυραγωγ?σωσιν, ω? και ?λλοτε συν

διακοπ? καθ' οδ?ν) ερρ?πτοντο αμ?σω? κατ? των εχθρ?ν· τ?λο? περικυκλ?σαντε? πανταχ?θεν το χωρ?ον και εφορμ?σαντε? το εκυρ?ευσαν, εκτ?? των τρι?ν π?ργων και των περ? το μ?σον του χωρ?ου τ?σσαρων ? π?ντε οικι?ν, ?που κατ?φυγον οι εχθρο? κα? τινε? των ο

ν, δεν επε?σθησαν, αλλ' αφ' ο? ελαφυραγ?γησαν το χωρ?ον, μετ?βησαν την ν?κτα ει? Κακ?σι. Οι εχθρο? λοιπ?ν με?ναντε? την ν?κτα εκε?νην αφ?λακτοι ωχυρ?θησαν καλ?τερον και ?στειλαν ει? τα πλησι?στερα εχθρικ? στρατ?πεδ

σκ?κη? υποπτε?ων ?τι ?μελλον να φθ?σωσιν ογλ?γορα εχθρικα? βο?θειαι, ?βαλε σκοπι?? ει? ?λου? του? δρ?μου? του? φ?ροντα? προ? την Δομπρα?ναν και αμ?σω? του αν?γγειλαν ?τι εκατ?ν περ?που ιππε?? ?ρχοντο απ? το εν Θ?βαι? στρατ?πεδ

νο?σεν ει? του? εχθρο?? ?τον ασ?μαντο?, δι?τι οι π?ργοι, προ? του? οπο?ου? διευθ?νετο, ?σαν δυνατ?? κατασκευ?? και εχρει?ζοντο πολλα? και αλλεπ?λληλοι βολα? δι? να εξασθεν?ση ? να κατεδαφισθ? μ?ρο? αυτ?ν. Ο Καρα?σκ?κη? μ' ?λον το?το ε?χε δ?σει διαταγ?ν να κανονοβολ?σι καθ' ημ?ραν μεταφ?ροντε? το καν?νιον πλησ?ον ει? το

εκε?νοι μ?νον επ?στρεφον, ?σοι τον εντρ?ποντο, και ε?χον φιλοτιμ?αν. ?πιασε και μ?νο? του το σχοιν?ον, δι? του οπο?ου εσ?ρετο το καν?νιον, ?φθασε και ο Νικ?τα? και ?λλοι τιν?? αξιωματικο? και ο?τω το μετεκ?μιζον ει? το στρατ?πεδον. Εν? εγ?νοντο τα?τα, αναγγ?λλουσιν ει? τον Καρα?σκ?κην ?τι ?ν σ?μα Ελλ?νων, το οπο?ον ε?χεν υπ?γει ει? τα αμπ?λια τη? Δομπρα?να?, επερικυκλ?θη απ? του? εχθρο?? και ε?ναι ει? μ?γιστον κ?νδυνον. Αφιερ?νει αμ?σω? ει? τον Νικ?ταν και του? λοιπο?? αξιωματικο?? την φροντ?δα τη? μετακομ?σεω? του κανον?ου και αυτ?? διευθ?νεται προ? το μ?ρο? ?που ?σαν οι κινδυνε?οντε? με μ?νον ?να απ? του? υπηρ?τα? του και ?να εθελοντ?ν, αφ' ο? ?μω? εμ?νυσε να εξ?λθωσι και ?λλοι στρατι?ται απ? το χωρ?ον. Αλλ? μ?λι?

) γρ?φε ?, τι βλ?πει? και το?το θ?λ

την ατολμ?αν βλ?πων και ο Ρο?κη? εζ?τησεν απ? τον Καρα?σκ?κην να στε?λη ει? αυτ?ν στρατιωτικ?ν τινα δ?ναμιν, δι? να εμψυχ?ση του? κατο?κου? και να του? κιν?ση π?λιν ει? π?λεμον κατ? του εχθρο?. Ο Καρα?σκ?κη? πεπεισμ?νο? και ο ?διο? δι? τ

υπ? την οδηγ?αν των Σουλιωτ?ν αρχηγ?ν στρατι?τα?, οι οπο?οι ?ρχισαν ?δη και ν' αποσπ?νται, ?ταν και οι ?διοι αρχηγο? των απεφ?σισαν να μεταβ?σι και αυτο? ει? Δομπρα?ναν και να συμμεθ?ξωσιν ει? τον ιερ?ν το?τον αγ?να. Μ?νον απ? του? αρχηγο?? το?του? ο Κ?στα? Μπ?τζ

θ?ρρυνε του? απεσταλμ?νου? των, ?στειλεν ει? βο?θει?ν των τον Αντ?νιον Κοντοσ?πουλον και Γιανν?κην αδελφ?ν του Οδυσσ?ω? με διακοσ?ου? περ?που στρατι?τα?, οι οπο?οι μετ?βησαν αμ?σω? κ' ετοποθετ?θησαν ει? τα χωρ?α Ζαγαρ? και Κουτουμουλ?. Οι κ?τοικοι των χωρ?ων το?των θ?λοντε? να δε?ξωσιν ει? του? εχθρο??, (μετ? των οπο?ων, φα?νεται, συνεννοο?ντο) ?τι εξ αν?γκη? εδ?χθησαν του? ?λληνα?, και ν' αποκτ?σωσι με το?το καταφ?γιον ει? εναντ?αν περ?στασιν, ειδοπο?ησαν τον Μουσταφ?μπεην αρχηγ?ν των κατ? τα? επαρχ?α? τα?τα? τουρκικ?ν στρατευμ

ι Κακοσ?ου θ?σει? των. Οι Το?ρκοι, ?μα επλησ?ασαν ει? το χωρ?ον, χωρ?? να στρατοπεδε?σωσι και να ησυχ?σωσιν οπωσο?ν, ?ρμησαν αμ?σω? εναντ?ον σ?ματ?? τινο? Ελλ?νων ωχυρωμ?νου ει? μ?αν εκκλησ?αν, απ?χουσαν ω? βολ?ν τουφεκ?ου απ? τα? ακριν?? οικ?α? τη? Δομπρα?να?. Οι ?λληνε? υπ?μειναν την ορμ?ν των, οι δε Το?ρκοι τοποθετηθ?ντε? ?πισθεν των π?ριξ πετρ?ν αντεπολ?μουν, αλλ? μετ' ολ?γα? στιγμ?? οι ?λληνε?

υν?μεω?, επ?μειναν αντιμαχ?μενοι ει? του? εχθρο?? ?ω? την ν?κτα, ?τε ο?τοι ανεχ?ρησαν ει? Δομπρα?ναν. Το απ? την Αττικ?ν ελθ?ν στρ?τευμα δεν ?λαβε δι?λου μ?ρο? ει? την μ?χην τα?την, το οπο?ον ?δωκεν αφορμ?ν ει? του? ?λληνα? να συμπερ?νωσιν ?τι την ερχομ?νην ημ?ραν ?μελλε να γ?νη σημαν

ερειπ?ων παλαιο? τινο? τε?χου? και εσ?στησε τα? αναγκα?α? περ? το στρατ?πεδον φυλακ??. Οι Το?ρκοι ?μω? ο?τε την ν?κτα εκε?νην, ο?τε τα? ακολο?θου? ημ?ρα? δεν ?καμαν καν?ν κ?νημα· ευχαριστ?θησαν μ?νον να β?λωσι φρουρ?ν ει? την εκκλησ?αν, την οπο?αν ?φησαν οι ?λληνε?, και να την οχυρ?σωσιν. Οι ?λληνε? ενθαρρυν?μενοι

οι απ?κλεισαν στεν?? του? φυλ?ττοντα? τα? αποθ?κα? Το?ρκου?. Επειδ? δε απ? το Ταλ?ντι εφ?ροντο αι τροφα? και ει? τα λοιπ? τουρκικ? στρατ?πεδα, εστοχ?σθη πλ?ον κατεπε?γον να τρ?ξη ει? εκε?νο το μ?ρο?, παρ? να πο

ου? ει? μ?ρη ?που ?τον δυνατ?ν να φαν?σιν ει? του? εχθρο??, και την ν?κτα τη? ενδεκ?τη? του αυτο? μην?? δι?ρισε τον Γιανν?κην Σουλτ?νην να υπ?γη με πεντ?κοντα στρατι?τα? να κ?μη εν?δραν ει? του? αμπελ?να? τη? Δομπρα?να?, ?που εσυνε?θιζον να πηγα?νωσι συχν? οι εχθρο? δι? σταφ?λια και δι? βοσκ?ν των ?ππων των, και ε?ν μεν παρουσιασθ?σιν ολ?γοι εχθρο?, να του? κτυπ?ση προσπαθ?ν να του? εμποδ?ση την επιστροφ?ν, δι? να δ?ση αιτ?αν να τρ?ξωσιν ει? βο?θει?ν των οι λοιπο? Το?ρκοι απ? την Δομπρα?ναν· ε?ν δε ?ναι πολλο? και ιππε

τον Καρα?σκ?κην κατ' αυτ?ν ακολουθε?το δε και απ? τετρακοσ?ου? περ?που πεζο??. Οι Το?ρκοι μη ?ντε? ικανο? ν' αντιπαραταχθ?σιν επιστρ?φουσιν αμ?σω? ει? Δομπρα?ναν και συσσωματωθ?ντε? με του? εκε?θεν εξελθ?ντα? πεζο?? και ιππε??, ετοποθετ?θησαν πλησ?ον του κ?τω π?ργου και αντ?κρουον του? ?λληνα?. Ο Καρα?σκ?κη? ιδ?ν ?τι ακροβολιζ?μενο? κατ' αυτ?ν τον τρ?πον με του? Το?ρκου? δεν του? ?βλαπτε τ?ποτε και επιθυμ?ν να του? αποσπ?ση τρ?πον τιν? απ? τα? οικ?α? και να του? απομακρ?νη προ? την πεδι?δα, ?καμε σημε?ον ει? του? ?λληνα? να προσποιηθ?σι φυγ?ν· αλλ'

ν ?τον δι?λου επιτ?δειο? και ικαν?? ο?τε δι? π?λεμον ο?τε δι? φυγ?ν, αντεμ?χετο μ' ?λον το?το μ?νο? προ? πολλο?? και αντε?χε, μ' ?λον ?τι ε?χε λ?βει ?δη τ?σσαρα? πληγ??. Ο Καρα?σκ?κη? καταφθ?νει με τον υπασπιστ?ν του ιππικο? (29) και με τ?σσαρα? ? π?ντε τ

, ο οπο?ο? τον κατ?στηνεν ει? ?λου? αγαπητ?ν· ?σον ?συχο? ?τον ει? καιρ?ν ησυχ?α?, τ?σον ανησυχο?σεν εν καιρ? μ?χη?· δεν ?τον δε κ?νδυνο?, απ? τον οπο?ον να δειλι?ση· η ανδρ?α του εγνωρ?σθη προ π?ντων ει? τα? κατ? των εχθρ?ν εφ?δου? επ? τη? πολιορκ?α? του Μεσολογγ?ου, ?τε και ?λαβε δ?ο κατ? διαφ?ρου? καιρο

του? εχθρο??, ?διδεν υποψ?αν ει? του? κατο?κου? δι? τη? αργοπορ?α? του ?τι δεν ?τον ει? κατ?στασιν να προβ?, επειδ? τελευτα?ον εξ?λιπον δι?λου και αι τροφα?, απεφ?σισε ν' αναχωρ?ση δι? να ενωθ? με το λοιπ?ν σ?μα και με του? επαναστατ?σαντα? στρατηγο?? Ρο?κην και Δυωβουνι?την. Το ν' αφ?ση στρ?τευμα να πολιορκε? την Δομπρα?ναν, το ?κρινε περιττ?ν· δι?τι οι κ?τοικοι των επαναστατησ?ντων χωρ?ων ε?χον μεταβ? ει? την Πελοπ?ννησον. ?θεν εκ?νησεν απ? Κακ?σι πανστρατι? περ? τα? δ?ο ?ρα? τη? νυκτ?? τη? δεκ?τη? τετ?ρτη? του Νοεμβρ?ου, διορ?σα? ω? οπισθοφυλακ?ν το ιππ

ντων Ελλ?νων, δι?ρισεν εξακοσ?ου? στρατι?τα? να υπ?γωσιν ει? το χωρ?ον Στεφαν?κου δι? να το καταστρ?ψωσιν, αν δυνηθ?σιν, ειδ? μ?, ν' αρπ?σωσιν ?λα των κατο?κων τα πο?μνια. Την απ?φασιν τα?την την εκοινοπο?ησεν ο Καρα?σκ?κη? και προ? του? Σουλι?τα? αξιωματικο?

Ο Καρα?σκ?κη? ?μω? βλ?πων ?τι η ημ?ρα προ?βαινε και το στρ?τευμα δεν ?πρεπε να χ?νη καιρ?ν, αφ' ετ?ρου μ?ρου? φοβο?μενο? μεγαλ?τερα σκ?νδαλα, παρεκ?λεσε του? μετ' αυτο? να παραχωρ?σωσι, αυτο? δε μ?λι? επε?σθησ

, δι? την οπο?αν και μ?νην αν?βαλε και την εδικ?ν του αναχ?ρησιν και το κ?νημα των διορισθ?ντων δι? την καταδρομ?ν του Στεφαν?κου· του αναγγ?λλουν δε ?τι η εκλογ? δεν ε?ναι δυνατ?ν να γ?νη την στιγμ?ν τα?την, καθ' ην ετοιμ?ζονται δι? ν' αναχωρ?σωσιν· ?ταν ?μω? φθ?σωσιν ει? μ?ρο? ?συχον, ?που θ?λουν σταθ? μερικ?? ημ?ρα?,

ιωτ?τη ει? ?λην την Στερε?ν Ελλ?δα και ει? σα? του? ιδ?ου? ακ?μη; Αφ' ο? δε εκ?μετε το πρ?βλημα και ?γεινε δεκτ?ν, διατ? δεν το εκτελε?τε αμ?σω?, αλλ? το αναβ?λλετε; Εκ το?του δεν δ?ναται τι? να συμπερ?νη ?λλο, ειμ? ?τι δεν εκιν?θητε δι? να επιτ?χητε την αρχηγ?αν, αλλ? δι? να φ?ρετε σκ?νδαλον ει? το στρατ?πεδον και να μαται?σετε την εκστρατε?αν?. Οι Σουλι?ται χωρ?? να ζητ?σωσι να δικαιολογηθ?σι δι? το παρ?ν φ?ρσιμ?ν των, ετρ?πησαν ει? παρ?πονα και ει? διηγ?σει? εκδουλε?σεων, θαν?των και ζημι?ν, τα οπο?α ?παθον πολεμο?ντε? υπ?ρ τ?

μοναστ?ριον απ? εκατ?ν πεντ?κοντα στρατι?τα?· την δε επομ?νην ημ?ραν ολ?γον προ τη? ανατολ?? του ηλ?ου ανεχ?ρησε και ?φθασε το εσπ?ρα? ει? το μοναστ?ριον του Αγ?ου Λουκ? ει? Στε?ρι (30). Εν ? κατεσκ?νωσεν αυτο? το στρ?τευμα, επ?στρεψαν τιν?? των στρατιωτ?ν, των εκστρατε

ρικ?? ημ?ρα? το στρ?τευμα απ? την κακοπ?θειαν τη? οδοιπορ?α?

πεφ?σισε να διαβ? ει? Σ?λωνα δι? να βοηθ?ση του? εκε? πολιορκουμ?νου? απ? τον Γ. Δυωβουνι?την και Ν?κον Πανουργι?· επ' αυτ?

ν του Μοναστηρ?ου, ειδ?μων τη? Αλβανικ?? γλ?σση?, μεταβα?νει την ν?κτα ει? Δ?στομον και το αναγγ?λλει ει? τον Καρα?σκ?κην. Ολ?γον προ του μεσονυκτ?ου ?λαβεν ο Καρα?σκ?κη? την ε?δησιν τα?την και αμ?σω? δι?ρισε τον Γαρδικι?την Γρ?βαν και Γε?ργιον Β?ιον με πεντακοσ?ου? στρα

υ Ζεμ?νου. ?μα αν?γγειλαν αι σκοπια? το κ?νημα των εχθρ?ν, ο Καρα?σκ?κη? απ?στειλε τον Χριστ?δουλον Χατζ? Π?τρου να υπ?γη ει? βο?θειαν των προαποσταλ?ντων ει? Αρ?χωβαν απ? τινα δρ?μον δι?

το αντικριν?ν μ?ρο?, ο δε Καρα?σκ?κη? ε?χεν ?δη διαβ? τον Ζεμεν?ν. Οι Το?ρκοι ε?τε δι?τι δεν ?λπιζον να υπ?ρχη ει? το?το το μ?ρο? τοια?τη Ελληνικ? δ?ναμι?, ε?τε δι?τι δεν ?σαν ει? καλ?ν τ?ξιν, εδειλ?ασαν. Μ?λι? αντεστ?θησαν ολ?γον ει? την πρ?την προσβολ?ν των Ελλ?νων και αμ?σω? ετρ?πησαν ει? φυγ?ν προ? το μ?ρο? των Σαλ?νων. Απαντ?σιν ?μω? και εκε?θεν ερχομ?νου? τον Γ. Δυωβουνι?την, Ν?κον Πανουργι?ν και Γιαννο?σην (32). Μη δυνηθ?ντε? λοιπ?ν να προχωρ?σωσι και καταδιωκ?μενοι ?πισθεν απ? του? π

και μετ?βησαν ει? τα? οικ?α? τη? Αρ?χωβα?, ?που διενυκτ?ρευσαν ?γρυπνοι, απαντ?ντε? την υπερβολ?ν του κρ?ου? με τα? φωτ?α? και τον ο?νον (33). Οι Το?ρκοι την ν?κτα εκε?νην ηδ?ναντο ν' αναχωρ?σωσιν αβλαβε?? ? με ολ?γην ζημ?αν προ? ?ποιον μ?ρο? ?θελον αποφασ?σει· αλλ' οι αρχηγο? των δεν κατεδ?χθ

προσκλ?σει? αυτ?ν δι? να δρ?μωσιν ει? βο?θει?ν των, δι?φορα σ?ματα εκ?νησαν προ? Αρ?χωβαν· και απ? μεν το μ?ρο? του Ζεμ?νου ?ρχοντο ?ω? οκτακ?σιοι Το?ρκοι οδηγο?μενοι απ? τινα Αμπτουλ?ν Αλβαν?ν. Οι φυλ?ττοντε? την δι?βασιν τα?την ?λληνε? αποσυρθ?ντε? ει? τα? δ?ω πλευρ??, ?φησαν του? εχθρο?? να εισ?λθωσιν ει? το στεν?ν, ?πειτα εφορμ?σαντε? απ? τα? δ?ω πλευρ?? του? ?τρεψαν ει? φυγ?ν· εφ?νευσαν υπ?ρ του? πεντ?κοντα, ?ρπασαν μερικ? φορτ?α και του? λοιπο?? κατεδ?ωξαν ικαν?ν δι?στημα προ? την Δα?λειαν. Οι δε δι? του μοναστηρ?ου τη? Ιερουσαλ?μ ερχ?μενοι δεν ετ?λμησαν, ουδ? καν να δοκιμ?σωσι την δι?βασιν, αλλ' ελθ?ντε? ει? λ?φον τιν? ?που ?τον δυνατ?ν να του? ιδ?σιν οι πολιορκο?μενοι, ε

πρ?βλημα το?το, αλλ' εζ?τησε να παραδοθ?σιν ει? αυτ?ν αι π?λει? Λεβαδε?α? και Σαλ?νων και δι? την ασφ?λειαν τη? εκτελ?σεω? να με?νωσιν εν?χυρα ει? αυτ?ν οι δ?ο αρχηγο? του εχθρικο? στρατε?ματο?, ο Μουσταφ?μπεη? και

αρχ?? θανατηφ?ρον, το κρ?ο? ?μω? και η ?λλειψι? των αναγκα?ων και τη? ανηκο?ση? περιποι?σεω? το κατ?στησαν τοιο?τον, ?στε οι Το?ρκοι, αν και ο Κεχαγι?μπεη? του? ενεθ?ρρυνεν, ?τι ε?ν' αδ?νατον να μην φθ?ση βο?θεια παρ? του Κιουταχ?, και του? παρεκ?λει να επιμε?νωσιν ολ?γον ακ?μη ει? τα δειν?, δεν ε?χον πλ?ον προθυμ?αν να υπακο?σωσιν· ?τον δε τω ?ντι τρομερ? η κατ?στασ?? των. Περιωρισμ?νοι ει? στεν?τατον τ?πον, του οπο?ου το ?δαφο? αποκατ?στη λασπωδ?στατον δι? τα? συνεχε?? βροχ?? και δι? το πλ?θο? των ζ?ων, τα οπο?α ?σαν κλεισμ?να ομο? με αυτο??, δεν ηδ?ναντο να ?χωσι καν?ν ε?δο? αναπα?σεω?, ουδ? καν να καθ?σωσι και να εξαπλωθ?σι· στερημ?νοι τροφ?ν, ποτ?ν και

ατο? δι? να εξ?λθωσιν ει? καταδ?ωξιν. Ο Γαρδικι?τη? Γρ?βα? και ο Χριστ?δουλο? Χατζ? Π?τρου, οι οπο?οι ?σαν φυλακ? κατ' εκε?νην την ημ?ραν ει? το μ?ρο? ?που ?καμαν το κ?νημα οι εχθρο?, μη ?χοντε? περισσοτ?ρου? των τρι?κοντα στρατιωτ?ν, δεν ηδυν?θησαν ν' απαντ?σωσι την ορμ?ν των. Υποχωρ?σαντε? λοιπ?ν ολ?γον κατ?τερον τη? οδο? και αναγγε?λαντε? ει? τον Καρα?σκ?κην το πρ?γμα, ?μειναν ο?τω?, ?ω? ο? δι?βη το πλει?τερον μ?ρο? των εχθρ?ν. ?πειτα δε αφ' ο? συν?λθον και ?λλοι πολλο? ομο? με αυτο??, ?ρμησαν ει? το μ?σον των εχθρ?ν και διεχ?ρισαν του? ?πισθεν ερχομ?νου?. Καταδι?κοντε? δε του? φε?γοντα?, εφ?νευον ?χι κατ? σειρ?ν τον πρ?τον απαντ?μενον, αλλ' ?ποιον ?βλεπον ικαν?τερον να διασωθ?· τ

εκε?νην την εσπ?ραν εχθρο? ?σαν ?ω? εξακ?σιοι, επι?σθησαν δε και πολλο? ζ?ντε?, αλλ? μ?λι? ?ω? πεν?ντα ημπ?ρεσε να διασ?ση ο Καρα?σκ?κη?· οι λοιπο? ?ντε? βλαμμ?νοι ει? του? π?δα? απ? το υπερβολικ?ν κρ?ο? απ?θανον μετ' ολ?γον· εχ?θησαν δε και οι δ?ο αρχηγο? του στρατοπ?δου των εχθρ?ν, και τα? κεφαλ?? των ?φερον οι στρατι?ται ει? τον Καρα?σκ?κην ει? π?στωσιν. Ο Καρα?σκ?κη? ελπ?ζων π?ντοτε ω? ενδεχομ?νην την συμβ?σαν καταστροφ?ν των εχθρ?ν, ε?χεν υποσχεθ? σημαντικ?? αμοιβ?? ει? τον ?στι? ?θελε δυνηθ? να συλλ?βη ζ?ντα καν?να απ? του? δ?ο το?του? αρχηγο??, αλλ? δεν επ?τυχεν· επειδ? ο μεν Κεχαγι?μπεη?

οι ?λληνε? δι? την επιθυμ?αν των λαφ?ρων περι?ρχοντο ερευν?ντε? ει? τα μ?ρη ?που ?τον ελπ?? ?τι διεσπ?ρησαν οι εχθρο?, πολλ? πτ?ματα δεν ευρ?θησαν, δι?τι εσκεπ?σθησαν απ? την χι?να, και το?το ?δωκεν αιτ?αν να υποτεθ? κατ' αρχ?? η φθορ? των εχθρ?ν ?χι τ?σον μεγ?λη, ?σον

. Το ?ργον το?το, λε?ψανον τη? βαρβαρ?τητα? των ηθ?ν, δεν ?κρινε δι' ?λλον λ?γον αναγκα?ον να το μεταχειρισθ?, ειμ? να κ?μη να φαν?σιν ?νοχοι ει? του? Το?ρκου? οι κ?τοικοι του χωρ?ου και να χ?σωσι την ελπ?δα του να υ

Ταλ?ντιον. ?στειλε δε πρ?τον τον Γ. Δυωβουνι?την, I. Ρο?κην και Χ. Περραιβ?ν με τριακοσ?ου? στρατι?τα?, οι οπο?οι δι?βησαν την ν?κτα πλησ?ον τη? Δα?λεια?, μ' ?λον ?τι εστρατοπ?δευεν ει? αυτ?ν σημαντικ? εχθρικ? δ?ναμι?. Ο δε Καρα?σκ?κη? αφ' ο? ωχ?ρωσε το Δ?στομον, διορ?σα? ει? αυτ? το σ?μα του Κ?στα

τευμ?των και τροφ?ν, και δε?τερον δι?τι επεθ?μει να προξεν?ση τιν? βλ?βην ει? τα διαβα?νοντα εκε?θεν εχθρικ? στρατε?ματα. Αλλ? το μεν τη? επιστροφ?? των Ολυμπ?ων σχ?διον, αν και εζητ?θη ε

?ση την επιστροφ?ν, ?ταν ?θελον κτυπηθ? απ? τα ?μπροσθεν. Αλλ? το σχ?διον δεν επ?τυχεν εντελ?? δι? την ανυπομονησ?αν των κεκρυμμ?νων ει? τα ερε?πια. Εν? οι εχθρο? ?ρχοντο εξαπλωμ?νοι κατ? μ?κο? ω? μ?α σειρ?, καθ?? ?τον επ?μενον δι? την στεν?τητα τη? οδο?, μ?λι? εφ?νη η εμπροσθοφυλακ?, και οι ει? το Τουρκοχ?ριον ?λληνε? εβγ?καν απ? τα? εν?δρα? των. Οι προπορευ?μενοι Το?ρκοι μη ?ντε? ?τοιμοι δι? π?λεμον, δι?τι δεν ?λπιζον Ελληνικ?ν δ?ναμιν ει? εκε?νο το μ?ρο?, ωπισθοδρ?μησαν αμ?σω?· αφ' ο? ?μω? εν?θησαν με του? ?πισθεν ερχομ?νου? κα

παρ?λαβε μεθ' εαυτο? τιν?? των ιππ?ων και ?ω? τριακοσ?ου? πεζο?? και μετ?βη ει? Τουρκοχ?ριον, ?που κρ?ψα? ?λου? ει? τα ερε?πια του χωρ?ου, του? δι?ταξε να περιμ?νωσιν, ?ω? ου να πλησι?σωσιν οι εχθρο?. Οι εχθρο? ?μω? υποπτε?σαντε? φα?νεται, δεν επλησ?ασαν ολοτελ??, αλλ? κατασκοπε?οντε? τον τ?πον και περιεργαζ?μενοι μακρ?θεν, ?μα απ?ντησ

υ διακοπ?ν ?ω? το εσπ?ρα? και, το χειρ?τερον, δεν υπ?ρχε καν?ν χωρ?ον, ?που να με?νωσι την ν?κτα οι στρατι?ται και να λ?βωσι τιν? περιπο?ησιν δι? το κρ?ο? και τον κ?πον. Οι προπορευ?μενοι επροχ?ρησαν ?ω? να ε?ρωσιν αρμ?διον τ?πον δι? να κατασκην?σωσιν, οι δε ?πισθεν ερχ?μενοι μη δυν?μενοι να καταφθ?σωσι του? ?μπροσθεν απεκ?πτοντο, και η ν?κτα, η οπο?α κατ?λαβε του? περισσοτ?ρου? ει? τον δρ?μον, κατ?στησε δυσκολωτ?ραν την πορε?αν. Προσ?τι ο προκε?μενο? ποταμ?? τη? Γραβι?? (Κηφισσ??), του οπο?ου το ρε?μα ε?χεν ?δη εξογκωθ?, ?στε υπερ?βαινε τα? ζ?να? των διαβαιν?ντων, εδυσκ?λευσε μεγ?λω? του? ?λληνα?. Τ?λο? π?ντων ?μω? ετοποθετ?θησαν ε?? τινα δρυμ?να πλησ?ον του ποταμο? και αν?ψαντε? φωτι??, επεριποιο?ντο εαυτο??. Καταγανακτ

μετ?βη την ερχομ?νην ημ?ραν. Εν? δε δι?τριβεν αυτ?θι, αναγγ?λλεται ει? αυτ?ν ?τι ο Ομ?ρ πασ?? ο Καρυστιν?? ετοιμ?ζει εκστρατε?αν δι? να υπ?γη ει? βο?θειαν των ει? Σ

ρ?ν με πεντακοσ?ου? στρατι?τα? να εισ?λθη ει? την επαρχ?αν Λιδωρικ?ου και να τοποθετηθ? ει? το χωρ?ον Γραν?τζαν, να περιμε?νη δε εκε? ν?α? διαταγ??, αν απαντ?ση αντ?στασιν, να συνεννοηθ? δε μετ? του Σεφ?κα δι? να κινηθ?σιν εκ συμφ?νου κατ? των εχθρ?ν. ?μα ?φθασεν ει? Γραν?τζαν ο Μακρ?? ειδοπο?ησε τον Σεφ?καν, ευρισκ?μενον κατ' εκε?να? τα? ημ?ρα? ει? Αρτοτ?ναν, δι? να ?λθη να συνομιλ?σωσιν ο δε Σεφ?κα? απεκρ?θη, ?τι επειδ? εξ?λθεν ?ν σ?μα εχθρ?ν απ? Να?πακτον και εστρατοπ?δευσεν ει? Κλημ?κι με σκοπ?ν να προβ? προ? τα Σ?λωνα, τα στρατε?ματα νομ?ζει αναγκα?ον να διευθυνθ?σ

βησαν τον Μ?ρνον ποταμ?ν, αναγγ?λλεται ?τι ?ρχεται κατ?πιν και ο Καρα?σκ?κη? και ?τι εκε?νην την ν?κτα ?μελλε να με?νη ει? το στεν?ν του Βελο?χοβου. Ο μεν Σεφ?κα? λοιπ?ν εγ?ρισε προ? αυτ?

τον στρατηγ?ν Μακρ?ν ομο? με ?λου? του? συν αυτ? δι? να υπ?γη ει? βο?θειαν των μετ? του Ξ?δη και Καλ?βα. Αλλ' εν? αυτο? επλησ?αζον ει? Βιτολ?σταν, οι μετ? του Ξ?δη ε?χον ?δη κιν?σει διευθυν?μενοι ει? Λουμπουτιν?ν, ?που ?σαν τοποθετημ?νοι ?ω? ογδο?κοντα Το?ρκοι. ?ταν οι ?λληνε? επλησ?ασαν ει? το χωρ?ον το?το, οι Το?ρκοι ειδοποιηθ?ντε? απ? του? κατο?κου?, ?βγαινον απ? τα? οικ?α? και ?φευγον προ? Ν

ρ?ν, το οπο?ον ?φυγεν ει? Να?πακτον, ?μα ε?δεν ερχομ?νου? του? ?λληνα?. Το ?τερον δε υπ? τον Μακρ?ν μετ?βη ει? Πλ?τανον και μετ' ολ?γα? ημ?ρα? ο μεν Μακρ?? μετ?βη ει? Ζυγ?ν, ?χων μ?νον

δε να εφορμ?ση αυτ?? κατ' αυτ?ν, δι? να μη βλαφθ?σιν οι ?λληνε?, και επειδ? συν?βησαν πολλα? βροχα? και κακοκαιρ?αι, δεν ηδυν?θη να κ?μη καν?ν κ?νημα ? στρατ?γημα, αλλ' ?μεινεν αργ?? ει? τα? θ?σει? του, ?ω? ο? οι Το?ρκοι απελπισθ?ντε? του να δυνηθ?σι να προχωρ?σωσιν, απεφ?σισαν να επιστρ?ψωσιν ει? Να?πακτον. Εν? δε ετοιμ?ζοντο δι? την αναχ?ρησιν, ο Καρα?σκ?κη? εκιν?θη μ' ?λον το στρ?τευμα κατ' αυτ?ν. Το?το ιδ?ντε? οι Το?ρκοι, ο?τε να διαβ?σι τον Μ?ρνον ποταμ?ν ετ?λμησαν, φοβο?με

τ?ν, δεν ?θελε να συγκατατεθ?· ο αρχηγ?? αφ' εν?? μ?ρου? παρουσι?ζων ει? αυτ?ν την αν?γκην του στρατοπ?δου, αφ' ετ?ρου δε υποδεικν?ων την β?αν, επ?μενεν ?ω? ο? τελευτα?ον ο Σεφ?κα? ?δειξεν ?τι επε?σθη να δ?ση μ?ρο? δι? τροφ?ν του στρατοπ?δου. Ει? τη

Ο Σεφ?κα? δι? να κ?μη στερεωτ?ρα? τα? μετ' αυτ?ν σχ?σει? του, του? επροσκ?λεσεν ει? Αρτοτ?ναν, ?που ε?χε την κατοικ?αν του, και παρεκ?λεσε τον Λ?μπρον Β?ικον δι? να γ?νη αν?δοχο? του νεογενν?του τ?κνου του. Εν? λοιπ?ν αυτο? ενησχολο?ντο ει? τα?τα, ο Καρα?σκ?κη? σκοπε?ων να μεταβ? ει? τα μ?ρη τη? Λεβαδε?α?, απεφ?σισε να συστ?ση στρατ?πεδα ει? τα π?ριξ τη? Ναυπ?κτου δι? να προφυλ?ξη τα? επαναστατημ?νε? επαρχ?α?. Δι?ρισε λοιπ?ν τον μεν Γι?την Δαγκλ?ν ει? Βελβ?τζενα, τον δε Γιαννο

?ν, ?που εκινδ?νευεν η Ακρ?πολι?, δεν ?κρινε συμφ?ρον να βραδ?νη περιπλεκ?μενο? ει? τοιο?τον σημαντικ?ν επιχε?ρημα. ?θεν αφ?σα? ?να επιστ?την ει? Λ?ζον δι? να λ?βη τα? παρ? των κατο?κων τη? επαρχ?α? τα?τη? δι? συγκαταθ?σεω? των Το?ρκων αποστελλομ?να? τροφ?? και να τα? εναποθ?ση δι? μελλο?σα? χρε?α?, αυτ?? δι?βη απ? το Μαυρολιθ?ρι και ?φθασε την δεκ?την ογδ?ην του ιδ?ου μην?? ει? Βελ?τζαν. Καθ' οδ?ν ε?χε μ?θει ?τι οι ει? Τουρκοχ?

ν απ? του? ει? Δα?λειαν στρατοπεδε?οντα? εχθρο??, ?θεν αναγκα?ω? ?πρεπε να διαβ?σι· δεν ηθ?λησεν ουδ? ο ?διο? να λ?βη ?ππον, μ' ?λον ?τι ?λοι τον παρεκ?νησαν επιμ?νω?. Δι? το βαθ? τη? νυκτ?? σκ?το?, δι? την ανωμαλ?αν των δρ?μων και δι? τα? πολλ?? περιστροφ??, μ?λι? δυο ?ρα? πριν εξημερ?ση επλησ?ασαν ει? το εχθρικ?ν στρατ?πεδον, χωρ?? να εννοηθ?σι δι?λου απ? του? φ?λακα?, και εμβα?νουν ει? αυτ? φων?ζοντε? και τουφεκ?ζοντε?. Αλλ' επειδ? δεν ε?δον να γ?νη ταυτοχρ?νω? καν?ν κ?νημα και απ? του? ει? Δ?στομον κατ? την παραγγελ?αν του Καρα?σκ?κη, δεν επ?μειναν ει? μ?χην, αλλ? διαβ?ντε? δι? μ?σου των σκην?ν του εχθρο? τουφεκ?ζοντε?, ?φθασαν ει? Δ?στομον. Οι εχθρο? δεν ετ?λμησαν να εξ?λθωσι κατ' αυτ?ν, περιωρ?σθησαν δε μ?νον ει? το να φων?ζωσι και να τουφεκ?ζωσι απ? τα? σκην?? των. Απ? του? ?λληνα? εφονε?θησαν μ?νον δ?

αν, αφ?νων τρ?πον τιν? ει? τα οπ?σθι? του του? ει? Δ?στομον ?λληνα?, απεφ?σισε να κινηθ? πρ?τον κατ' αυτ?ν δι? να του? καταστρ?ψη και να κ?μη ασφαλ? την δι?βασιν του. Ετοιμ?σα? λοιπ?ν τα? δυν?μει? του μετ?βη την δεκ?την ?κτην του Ιανουαρ?ου ει? Δ?στομον, πλησ?ον του οπο?ου και εστρατοπ?

τ?ρα? οικ?α?, τα? οπο?α? δεν εδ?ναντο να κατ?χωσιν οι ?λληνε?, ω? ?ντε? ολ?γοι. Εφ?ρμησαν ?πειτα και ει? εκε?να?, ει? τα? οπο?α? ?σαν κλεισμ?νοι οι ?λληνε?, ?στε κατ?ντησαν ει? μερικ?? ν' αποσπ?σι τα ξ?λα τη? στ?γη? και να κρημν?ζωσι τα? κεραμ?δα?. Απ? του? φυλ?ττοντα? την επ? του λ?φου εκκλησ?αν ?λληνα? (επειδ? δεν επ?γαν κατ' αυτ?ν εχθρο?) κατ?βησαν μερικο? προ? βο?θειαν των πολεμο?ντων ει? τα? οικ?α?. Συν?βη ταυτοχρ?νω? να φονευθ? και ε?? σημαντικ?? Το?ρκο? απ? του? κατ? πρ?σωπον προσβαλ?ντα?, ?στε ε?τε δι? το ?ν, ε?τε δι? το ?λλο συμβεβηκ?? δειλι?σαντε? οι εχθρο? ετρ?πησαν ει? φυγ?ν, και οι ?λληνε? εξελθ?ντε? απ? τα? οικ?α? το?? κατεδ?ωξαν ολ?γα β?ματα προ? το στρατ?πεδ?ν των· δεν επρ?λαβον ?μω? να φ?γωσι συγ

ι?ν ει? του? ?λληνα?, απεφ?σισε να του? αντικρο?ση ει? τον σκοπ?ν των και να μαται?ση το σχ?δι?ν των. ?θεν δι?ρισε να γεμισθ?σι με χ?μα μερικ? δ?ρματα και καλ?θια και αφ' ο? ετοιμ?σθησαν, παρακιν?σα? του? στρατι?τα?, επεχε?ρησε δι? νυκτ?? ν' αναβ? ει? την κορυφ?ν του λοφιδ?ου, την

οια? εφ?ροντο αι τροφα? ει? του? εχθρο??. Δι?ρισε λοιπ?ν επ? το?τω τω σκοπ? να ?λθωσιν ει? Δ?στομον τα ει? Σ?λωνα, Λιδωρ?κι και Δ?στομον ευρισκ?μενα στρατε?ματα, αφ' ο? με?νωσιν ει? ?καστον μ?ρο? ολ?γοι μ?νον προ? υπερ?σπισιν των κατο?κων· ετοποθ?τησε δε ει? μεν την Αρ?χωβαν τον Γ. Δυωβουνι?την και Κ. Πανουργι?ν, ει? δε το Στε?ρι τον Γι

πρ?την του Ιανουαρ?ου συν?βη μ?α μ?χη, ει? την οπο?αν μ?νην καθ' ?λον το δι?στημα τη? εκστρατε?α? ενικ?θησαν οι ?λληνε? και υπ?πεσον ει? αισχρ?ν φυγ?ν·

? του? πλησι?στερον ευρεθ?ντα? εχθρο?? ?λλοι δε ηκολο?θουν κατ?πιν· οι δε ει? Στε?ρι, βλ?ποντε? ?τι εκινδ?νευονν περικυκλωθ?σιν οι φ?ροντε? τα ζ?α, εξ?λθον ?λοι ει? βο?θειαν και απαντ?σαντε? του? πρ?του? των εχθρ?ν, του? ?τρεψαν ει? φυγ?ν. Θ?λων να ωφεληθ? απ? την περ?στασιν τα?την ο Καρα?σκ?κη?, δι?ρι

τη? αποκλε?σεω?· επειδ? δε ο λ?φο?, επ? του οπο?ου ε?χον τοποθετηθ? οι ?λληνε?, επεριτριγυρ?ζετο απ? πεδι?δα, φοβο?μενο? μ?πω? περικυκλωθ?σιν ε?τε δι? του ιππικο? των εχθρ?ν, ε?τε δι? τινο? ?λλου ανελπ?στου συμβεβηκ?το?,

να?ω? απ? του? εν αυτ? ?λληνα?, δεν επροχ?ρησαν. Οι δε ?λλοι επ?μενον δι?κοντε? του? φε?γοντα?, των οπο?ων την προ? το χωρ?ον δι?βασιν επροσπ?θησαν να κ?ψωσι δι? του ιππικο? των. Ο Καρα?σκ?κη? ?μω?, ο οπο?ο? ε?χε προβλ?ψει π?σον κινδυν?δε? και ολ?θριον ?τον ε?ν ?θελον περικυκλωθ? οι ?λληνε?, επ?μενεν ει? την θ?σιν του, αντικρο?ων του? αλλεπαλλ?λου? εφορμ?ντα? κατ' αυτ?? πεζο?? και ιππε??. Εν ? δε οι πλει?τεροι των μετ' αυτο? δειλι?σαντε? ?φυγον κατ' ολ?γον, αυτ?? με μ?νον ε?κοσιν ?λληνα? αντεμ?χετο, ?ω? ου δι?βησαν οι φε?γοντε? και δι?φυγον τον κ?νδυνον· και τ?τε τελευτα?ον ?φυγε και αυτ?? με ?λου? του? συν αυτ? εκτ?? εν??, τον οπο?ον ?ρπασαν ζ?ντα τιν?? των ιππ?ων του εχθρο? (40). Ο Καρα?σκ?κη? ακολουθ?ν τελευτα?ο? του? φε?γοντα?, επροσπ?θει να του? εμψυχ?ση να σταθ?σι, μ?λιστα αφ' ο? ?φθασαν ει? τ?πον, ?που δεν ?τον κ?νδυνο? απ? το ιππικ?ν αλλ' οι ?λληνε? ?φευγον χωρ?? να τον ακο?σωσιν. Αγανακτ?ν

αυτ?, προφυλαττ?μενοι ει? τα? οχυρωτ?ρα? οικ?α? και ει? μ?ρη μη εκτεθειμ?να ει? το καν?νιον. Συν?βη κατ? τα?την την εποχ?ν να κ?μωσιν ει? Ταλ?ντι την δευτ?ραν απ?βασ?ν των τα Ολ?μπια στρατε?ματα και να εμποδ?σωσι τα? τροφ??, τα? οπο?α? το εχθρικ?ν στρατ?πεδον επρομηθε?ετο απ? αυτ? το μ?ρο?. Ο Ομ?ρ πασ?? λοιπ?ν φοβο?μενο? την ?λλειψιν των τροφ?ν, βλ?πων το στρ?τευμ? του

ο μ?ρο? ?που ?φυγον οι εχθρο?· αλλ? και εξ αυτ?ν οι επιτυγχ?νοντ?? τι καθ' οδ?ν επ?στρεφον, ?στε ολ?γοι μ?λι? ?φθασαν ει? την οπισθοφυλακ?ν των εχθρ?ν, μετ? τη? οπο?α? εσυγκρο?σθησαν, χωρ?? ?μω? να την βλ?ψωσιν επαισθητ??. Εζημι?θη μ' ?λα τα?τα ο εχθρ?? ει? την φυγ?ν τα?την, εκτ?? των αποσκευ?ν και σκην?ν, υπ?ρ του? τρι?κοντα φονευθ?ντα? και αιχμαλωτισθ?ντα?. Οι εχθρο? την ν?κτα εκε?νην μετ?βησαν ει? Δα?λειαν· εκε?θεν δε παραλαβ?ντε? και του? εκε? στρατοπεδε?οντα? μετ?βησαν ει? Λεβαδε?αν, ?θεν ακολο?θω? ο Ομ?ρ πα

ρ?ν τα στρατε?ματα τα υπ? τον Μπο?ρμπαχην, Β?σον και Π. Νοταρ?ν. ?θεν διορ?σα? ει? μεν τα Κρ?βαρα τον Γι?την Δαγκλ?ν, ει? δε το Λιδωρ?κι τον Σεφ?καν και ει? το Δ?στομον τον Α. Κουτσον?καν με περ?που πεντακοσ?ου?, αυτ?? παραλαβ?ν ?λου? του? λοιπο?? οπλαρχηγο?? και ?ω? χιλ?ου? διακοσ?ου? στρατι?τα? ανεχ?ρησεν απ? Δ?στομον την εικοστ?ν πρ?την του Φεβρουαρ?ου. Μετ? δ?ω δε ημερονυκτ?ων συνεχ? οδοιπορε?αν ?φθασεν ει? Ελευσ?να, ?που τοποθετ?σα? το στρ?τευμα, δι?ταξε και τον Β?σον, διατρ?βο

ση την φιλοτιμ?αν των. Ε?ναι δε αληθ?? ?τι κατ' εκε?νην την εποχ?ν ε?χε μεγ?λα? ελπ?δα? ο Καρα?σκ?κη? ?τι ?μελλε να βοηθηθ? δι? χρημ?των ει? το επιχε?ρημ? του. Επειδ? οι πληρεξο?σιοι του ?θνου? ?σαν ει? δ?ω διηρημ?νοι και ?καστον των μερ?ν εν?μιζεν ?τι ?θελεν υπερισχ?σει, αν προσελ?μβανε με το μ?ρο? του τον Καρα?σκ?κην. Αυτ?? δε ζητο?μενο? και

4

το φρο?ριον και να ανο?ξη συγκοινων?αν των πολιορκουμ?νων με την θ?λασσαν. ?ταν δε το?το ?θελε κατορθωθ?, ο εχθρ?? ?θελε κρ?νει περιττ?ν να επιμ?νη ει? μ?αν ανωφελ? πολιορκ?αν και ?θελεν αναχωρ?σει, αφ?νων ελε?θερον απ? του? βεβ?λου? π?δα? του το ιερ?ν ?δαφο? των Α

στρατι?τα? υπ? τον Καλ?βαν, Κασιμο?λην και Αθανασο?λαν Βαλτιν?ν να αναχωρ?σωσι δι? θαλ?σση? και ακολουθο?ντε? ?να ?μπειρον τη? τοποθεσ?α? οδηγ?ν, με τον οπο?ον του? εσυντρ?φευσε, να υπ?γωσιν ει? Κερατζ?νι και να κατασκευ?σωσιν ?ν οχ?ρωμα ει? την αρμοδιωτ?ραν θ?σιν· το δε λοιπ?ν στρ?τευμα να μεταβ? την ν?κτα δι? ξηρ??· το κ?ν

ατι?ται ενησχολο?ντο ει? την οχ?ρωσιν των θ?σεων το?των, ο Καρα?σκ?κη? με τον Ρο?κην και Γαρδικι?την επροχ?ρησεν ει? το εχθρικ?ν στρατ?πεδον παρατηρ?ν τον τ?πον ?φθασε δε ει? ?ν μετ?χι, το οπο?ον εφ?νη ε?λογον ει? αυτ?ν και του? μετ' αυτο? να πιασθ? απ? του? ?λληνα? και να οχυρωθ?. Επιστρ?ψα? εκοινοπο?ησε την γν?μην του και ει? του? λοιπο?? αξιωματικο??, και επειδ? ?λοι την απεδ?χθησαν, διορ?ζει εκατ?ν πεν?ντα στρατι?τα? απ? του? νεωστ? ελθ?ντα? απ? Παλαμ?δι και ?λλου? τ?σου? απ? ?λλα σ?ματα να τοποθετηθ?σιν ει? τα?την την θ?σιν. Αλλ? μ?λι? επροχ?ρησαν ο?τοι ολ?γα β?ματα, και

τερον, επλησ?ασεν υπ?ρ το δ?ον ει? ?να εχθρικ?ν προμαχ?να, ?στε τον επυροβ?λησαν· μετ?βη εκ το?του ει? ?λλον, και λαβ?ν δ?ω ?ππου? β?σκοντα? προ των οφθαλμ?ν των εχθρ?ν, επ?στρεψεν αφ' ο? ?καμε τα? αναγκα?α? πα

ων Παλαμηδιωτ?ν, ελθ?ντε? χ?ριν περιεργε?α?, οι οπο?οι ιδ?ντε? του? εχθρο?? ανεχ?ρησαν απ? το Μετ?χιον, αφ?σαντε? π?ντε στρατι?τα? μ?νον δι? να φα?νωνται ει? του? εχθρο?? και να δ?δωσιν αιτ?αν να υποπτε?ωσιν, ?τι η θ?σι? α?τη δεν ε?ναι αφ?λακτο?· μετ? ικαν?ν ?ραν συν?χθη και πεζικ?ν

?τε το ?ν, ο?τε το ?λλο μ?ρο?, οι Το?ρκοι διε?θυναν ?ν απ?σπασμα στρατιωτ?ν δι? να πι?ση ?ν ?ψωμα γη?, το οπο?ον απε?χεν εξ ?σου απ? αυτο?? και απ? του? ?λληνα?, εφα?νετο δε ?τι ?κειτο ευφυ?? και ει? ασφ?λειαν και ει? περ?στασιν καταδρομ?? εναντ?ον των Ελλ?νων. Ο Καρα?σκ?κη? εννο?σα? εν ακαρε? και τον σκοπ?ν των εχθρ?ν και την σημαντικ?τητα τη? θ?σεω?, δ

επειδ? πολλο? στρατι?ται ει? την απ? Ελευσ?να μετ?βασιν του στρατοπ?δου δεν συνηκολο?θησαν, αποδειλι?σαντε? ει? το επιχε?ρημα το?το, μη ?χων ικαν?ν δ?ναμιν δι? να κατ?χη και τον λ?φον, τον οπο?ον προλαβ?ντε? οι ?λληνε? του? Το?ρκου? εκυρ?ευσαν, δι?ταξε την ει? αυτ?ν φρουρ?ν και απεσ?ρθη. Αλλ' αμ?σω? ετοπ

α?την την θ?σιν κανονοβολο?ντε? μ?νον το Μετ?χιον. Φα?νεται δε ?τι επερ?μενον να καταστρ?ψωσι τα εμπροσθιν? οχυρ?ματα δι? να κ?μωσιν επομ?νω? ?φοδον· οι δε εντ??, μ' ?λον ?τι οι το?χοι κρημνιζ?μενοι και αι π?τραι συντριβ?μεναι του? επροξ?νουν ικαν?? πληγ??, επ?μενον ?μω? με καρτερ?αν και αν?γειρον προθ?μω? τα κρημνιζ?μενα μ?ρη· δεν ανταπεκρ?νοντο δε δι?λου με ?πλα ει? του? εχθρο??, θ?λοντε? να ?ναι ?λοι ?τοιμοι δι? να πυροβολ?σωσι ταυτοχρ?νω?, ?ταν ?μελλον να κ?μωσιν ?φοδον, το οπο?ον ?λπιζον εξ ?παντο?. Ο?τω λοιπ?ν ?μειναν ει? βαθυτ?την σιωπ?ν, και δεν ηκο?ετο ειμ? μ?νον η σ?λπιγξ,

ε να παραιτ?σωσι την κυριευθε?σαν θ?σιν και να επαν?λθωσι φε?γοντε? ει? τον πρ?τον τ?πον των. Μετ' ολ?γον ο Κιουταχ?? ?δωκε το σ?νθημα τη? επιθ?σεω?, και μετ? την συν?θη δι' αλαλαγμ?ν ευχ?ν των οι Το?ρκοι εκ?νησαν διηθημ?νοι ει? δ?ω σ?ματα, το μεν κατ? του στρατοπ?δου του Καρα?σκ?κη, το δε ?τερον, το οπο?ον ?τον και το πολυπληθ?στερον, κατ? του Μετοχ?ου. Οι εν τω Μετοχ?ω αφ?σαντε? του? Το?ρκου? να πλησι?σωσιν ?ω? ε?κοσι β?ματα, του? ετουφ?κισαν ταυτοχρ?

ο?το? προσβαλλ?μενο? συγχρ?νω? και απ? το κ?ντρον και απ? τα? πτ?ρυγα?, ηναγκ?σθη ν' αποσυρθ? δι? τη? φυγ?? προ? τα? οχυρωμ?να? θ?σει? του. Το?το ιδ?ντε? και οι ει? Φαληρ?α στρατοπεδευμ?νοι ?λληνε? και εμψυχωθ?ντε? απ? το παρ?δειγμα, ?καμαν ?ξοδον κατ? των ει? αυτο?? αντιταγμ?νων εχθρ?ν και ευδοκ?μησαν. Το ?ργον το?το εγ?νετο μ?γα και σημαντικ?ν, ?χι δι?τι αυτ? καθ' εαυτ? ?τον τοιο?τον, αλλ? δι?τι εμψυχ?θησαν οι ?λληνε? και ενεθαρρ?νθησαν και δι?τι υπ?ρξεν αρχ? και β?σι? τρ?πον τιν? των ει? Κερατζ?νι επιγενομ?νων αγ?νων. Ει? την συμπλοκ?ν τα?την α

αρχηγ?? ενησχολε?το αδιακ?πω? ει? το να εμψυχ?νη το στρ?τευμα, να οχυρ?νη του? προμαχ?να? και να ?χη του? στρατι?τα? ει? παντοτειν?ν σχεδ?ν κ?νησιν και ?μιλλαν. ?θεν μ?αν εσπ?ραν δι?ταξε του? ει? Μετ?χιον να εξ?λθωσιν ει? π?λεμον κατ? τω

χ?να θ?σιν. Μη δυν?μενοι δε να βλ?ψωσι δι? των πυροβ?λων του? εχθρο??, μετεχειρ?σθησαν τα? π?τρα?, κτυπο?μενοι ?μω? και αυτο? με π?τρα? απ? του? εχθρο??, απ? το οπο?ον και εβλ?φθησαν οπωσο?ν, κα

τικ?ν Ελλ?νων ?τον ει? ?καστον οχ?ρωμα, ερ?τησαν και περ? του οχυρ?ματο? ει? το οπο?ον ?τον ο Β?σο?· και ?ταν ?μαθον το?το, απεκρ?θησαν περιφρονητικ?? ?τι ?αυτ?? ε?ναι δι' ημ???. Ο Β?σο?, μη υποφ?ρων την περιφρ?νησιν τα?την, ηθ?λησε να πρ?ξη καν?ν ?ργον, δι' ο? ν' αποδε?ξη, ψευδ? την κατ' αυτο? ιδ?αν των εχθρ?ν, και ο?τω διευθυ

?κουσαν οι εχθρο? τον κτ?πον και επυροβ?λησαν κατ' αυτ?ν· αυτο? δε δειλι?σαντε? ελειποτ?κτησα

? των πολιορκουμ?νων. Επ?τηδε? απεσταλμ?νο? απ? την Ακρ?πολιν με γρ?μματα παρ?στησεν ει? τον Καρα?σκ?κην, ?τι αν εντ?? δεκαπ?ντε ημερ?ν δεν γ?νη καμμ?α θεραπε?α, το φρο?ριον χ?νεται. Ο Καρα?σκ?κη? απ?ντησεν αμ?σω? ει? του? πολιορκουμ?νου? με τον ?διον απεσταλμ?νον των, ?τι ?να και μ?νον σκοπ?ν ?χει, την δι?λυσιν τη? πολιορκ?α?, και ?τι ει? το?το ενασχολε?ται μ' ?λα? τα? δυν?μει? του. Επρ?σθεσε δε και ?σα εν?μισεν αρμ?δια ει? την περ?στασιν δι? να εμψυχ?ση του? πολιορκουμ?νου? να υπομε?ν

ιμ?νων προ? τον Πειραι?, θ?λων με το?το να ελευθερ?ση τον λιμ?να και να μην ?χη εκ του πλησ?ον εμπ?δια ει? τα? επιχειρ?σει? του· κατεσκε?ασε δε και εκ δεξι?ν του Μετοχ?ου ?να προμαχ?να, ?π

τα, αυτ?? συνωδευμ?νο? απ? εκατ?ν περ?που εκλεκτο?? ιππε?? εστ?κετο αντικρ? του Μετοχ?ου δι? να παρατηρ? τα γιν?μενα και να δ?δη την αναγκα?αν συνδρομ?ν ει? τα σ?ματα, ?σα ?θελον πιασθ? ει? μ?χην. Ο δε Καρα?σκ?κη? απ?στειλε πεντακοσ?ου? πεζο?? και ?ω? πεντ?κοντα ιππε?? δι? ν' αντιπαραταχθ?σι κατ? των ει? την ρ?χην εχθρ?ν δι?ρισε δε του? ει? το Μετ?χιον και του? περ? αυτ? προμαχ?να? να μ?νωσιν ?συχοι ει? τα? θ?σει? των, εκτ?? ε?ν ?δωσι κινδυνε?οντα? του? μαχομ?νου?, τ?τε δε να στε?λωσι μικρ?ν τινα δ?ναμιν μ?νον. Επλησ?ασαν οι ?λληνε? ει? του? περ? την ρ?χην εχθρο?? και ?ρχισαν τον ακροβολισμ?ν, αλλ' οι ιππε?? των Ελλ?νων, οι οπο?οι επροπορε?οντο των πεζ?ν, οπισθοδρομ?σαντε? ολ?γον δι? να γεμ?σωσι τα πυροβ?λα των, ?δωκαν καιρ?ν ει? του? Το?ρκου? να εφορμ?σωσιν, αντ?στησαν ?μω? οι πεζο? και του? αντ?κρουσαν. Εν το?τω τω μεταξ? ο Καρα?σκ?κη? λαβ?ν ?ν σ?μα πεζ?ν διευθ?νθη δι? του παραθαλασσ?ου κατ? των εχθρ?ν, σκοπε?ων να επιπ?ση ει? αυτο?? απ? τα οπ?σθια· μ?λι? επροχ?ρησεν ολ?γον ο Καρα?σκ?κη?, και οι Το?ρκοι ιδ?ντε? τον κ?νδυνον, ει? τον οπο?ον ?μελλον να εκτεθ?σιν, ετρ?πησαν ει? φυγ?ν. Οι μεν Το?ρκοι λοιπ?ν ?φευγον ?χοντε? ει? την πλευρ?ν των την θ?λασσαν, οι δε ?λληνε? του? κατεδ?ω

π?ντοτε την υπεροχ?ν οι ?λληνε?· οι Το?ρκοι δε εφα?νοντο ει? αθυμ?αν, συλλογιζ?μενοι ?σω? του? κινδ?νου? και τα δειν? τη? φυγ??, αν ?θελον βιασθ? να λ?σωσι την πολιορκ?αν και ν' αναχωρ?σωσιν. Ο Καρα?σκ?κη? ενησχολε?το αδιακ?πω? και μ' επιμον?ν ει? την διευθ?τησιν των οχυρωμ?των κ' ?γραφε συχν?τατα προ? του? Πελοποννησ?ου? οπλαρχηγο??, ?σοι ?σαν διωρισμενοι να λ?βωσι μ?ρο? ει? το?το το στρατ?πεδον, δι? να καταφθ?σωσι το συντομ?τερον· δι?τι επεθ?μει να εξαπλ?ση το στρατ?πεδ?ν του δι? ν?ων οχυρωμ?των, δι? των οπο?ων ν' αποκλε?ση την κοιν

ευρεθ?σιν ?τοιμα και καλ?? ασφαλισμ?να τα οχυρ?ματα. Μετ?βη μετ? το?το ει? Κερατζ?νι και λαβ?ν τον Β?σον ομο? με τα διωρισμ?να σ?ματα, επ?γε δι? νυκτ?? και κατεσκε?ασε δ?ω δυνατ? οχυρ?ματα, περιγυρισμ?να με τ?φρον και ?χοντα υπογε?ου? οικ?σκου?, ει? του? οπο?ου? να προφυλ?ττωνται οι στρατι?ται απ? τα? βολ?? των εχθρικ?ν κανον?ων. Ο σκοπ?? του αρχηγο? ?το

σθ?ντε? απ? του? ενεδρε?οντα? εμποδ?σθησαν ικαν?ν ?ραν, τελευτα?ον ?μω? δι?βησαν βι?σαντε? του? ενεδρε?οντα? ν' αφ?σωσι την οπο?αν εφ?λαττον δι?βασιν. Απ? το περιστατικ?ν το?το ενν?ησεν ο Κιουταχ?? και το λ?θο? των Ελλ?νων και τον κ?νδυνον ει? τον οπο?ον ?θελεν εκτεθ? το κατ? τον Φαληρ?α στρ?τευμ? του, ε?ν δεν ?θελε βοηθηθ? απ? το?το το λ?θο?. Απεφ?σισε λοιπ?ν να κ?μη ?σον τ?χο? την δι?ρθωσιν, και δι? το?το ?λην εκε?νην την ημ?ραν ενησχολε?το ει? ετοιμασ?αν. Τα? ετοιμασ?α? τα?τα? παρατηρ?σαντε? οι ει? το Μετ?χιον ?λληνε? και εννο?σαντε? τον σκοπ?ν, ?πεμψαν ε?

?ν, ?ρμησε κατ? των Το?ρκων, προ? του? οπο?ου? εφ?ναξε μ?λιστα ο ?διο?, ?τι πηγα?νει αυτοπροσ?πω?. Οι Το?ρκοι αντ?στησαν ει? την ορμ?ν των Ελλ?νων, και βλ?ποντε? αυτο?? καθαρ?? ει? το φω? τη? Σελ?νη? (δι?τι ?τον πανσ?ληνο?) του? αντ?κρουσαν με επιμον?ν, ?στε εκινδ?νευσε και ο ?διο? αρχηγ??. Αλλ? τελευτα?ον οι ?λληνε? εφορμ?σαντε? με ανδρ?αν ην

εχθρ?ν και κατορθ?νουν να του? τρ?ψωσιν ει? φυγ?ν. Αλλ' ει? το?το το μεταξ? φονε?εται ο σαλπιγκτ?? και ε?? αξιωματικ?? και πληγ?νονται και μερικο? στρατι?ται. Το?το το συμβ?ν, εν? εβρ?δυνε την ορμ?ν των Ελλ?νων, εμψ?χωσε του? εχθρο??, ?στε αντ?στησαν θαρραλ?ω? και επ?μειναν ει? το οχ?ρωμ? των, το οπο?ον ?δη ε?χον επισκευ?σει καλ?τερον. Η αποτυχ?α α?τη ελ?πησε μεγ?

κ?νημα το?το εννο?σα? αμ?σω? ο Καρα?σκ?κη? απεσ?ρθη με ταχ?τητα ει? το στρατ?πεδον, αφ?σα? ει? εν?δραν του? μετ' αυτο? πεζο??. ?ταν οι εχθρο? επλησ?ασαν, οι ενεδρε?οντε? επυροβ?λησαν αλλ' οι Το?ρκοι επιπεσ?ντε? ει? αυτο?? και πεζο? και ιππε?? του? ?τρεψαν ει? φυγ?ν και του? ην?γκασαν ν' αποσυρθ?σι προ? τον πλησ?ον λ?φον· ?πειτα ?δραμον κατ? του Ελληνικο? ιππικο?. Ιδ?ντε? το κ?νημα το?το οι ει? το Μετ?χιον ?λληνε? και υποπτε?σαντε? ?δραμον ει? βο?θειαν των οικε?ων των. Αλλ' ?ω? ο?τοι να φθ?σωσιν, οι Το?ρκοι ε?χον ?δη συλλ?βει ζ?ντα τον σε?ταρ?ν (τυμπανιστ?ν) του ιππικο?. ?ταν δε ?φθασαν, απ?κρουσαν την ορμ?ν των εχθρ?ν, και η μ?χη ?λθεν ει? ισορροπ?αν. Η στιγμια?α ?μω? τροπ? των ενεδρευσ?ντων Ελλ?νων ?καμε να δρ?μωσιν ει? το πεδ?ον τη? μ?χη? ?λοι οι μετ? του I. Θ. Κολοκοτρ?νη και ?λλοι απ? τα πλησ?ον οχυρ?ματα, ?στε εσυσσωματ?θησαν ?ω? δ?ω χιλι?δε?. Ο Καρα?σκ?κη? ευρεθε?? περικυκλωμ?νο? απ? τ

αν τυχ?ν επιχειρ?σωσι να του? καταδι?ξωσιν. Η μ?χη α?τη δι?ρκεσεν ?ξ ?ρα? κατ? συν?χειαν· εφονε?θησαν δε εκ μεν των Ελλ?νων ?ω? ε?κοσι, επληγ?θησαν διπλ?σιοι, εφονε?θησαν και ε?κοσι δ?ω πολεμιστ?ριοι ?πποι· των δε εχθρ?ν η ζημ?α δεν ?γεινε γνωστ?, συμπερα?νεται ?μω? να ?γεινε σ

λληνε?, ?στε καθ' ημ?ραν σχεδ?ν εγ?νοντο ακροβολισμο? ει? δι?φορα μ?ρη του στρατοπ?δου. Οι ακροβολισμο? ο?τοι εγ?νοντο εν?οτε γενικ?τεροι, ?σ

αναγκα?ον, πριν συγκατατεθ?σιν ει? το?το, να το γνωστοποι?σωσιν ει? τον Καρα?σκ?κην. Ο Καρα?σκ?κη? απεκρ?θη με γενναι?τητα: ?Αι Αθ?ναι να ελευθερωθ?σι, τα μ?σα του στρατο

θ?σιν των ει? τον I. Θ. Κολοκοτρ?νην και να ?ναι ?τοιμοι να τον ακολουθ?σωσιν, ?ταν του? διορ?ση. Ετοιμ?σα? λοιπ?ν την αναγκα?αν ?λην, επ?γε με αυτο?? την ν?κτα και επεχε?ρησε να κατασκευ?ση τον προμαχ?να. Μ' ?λον ?τι δε οι εχθρο? του? ενν?ησαν και το

?ν σ?μα στρατιωτ?ν διωρισμ?νον απ? τον Καρα?σκ?κην επ?γε να πι?ση ?ν πηγ?διον, κε?μενον ει? την παρακειμ?νην πεδι?δα, ο Κιουταχ?? εκιν?θη κατ' αυτο? με ικαν?ν πεζικ?ν και ιππικ?ν δ?ναμιν, στοχαζ?μενο? ?σω? ?τι ανεγε?ρων οχυρ?ματα και πι?νων θ?σει? πλησ?ον των Ελλ?νων, ηδ?νατο να του? στενοχωρ?ση και να του? βλ?ψη. Οι

Βλ?πων δε ?τι ευδοκιμο?σαν τα επιχειρ?ματ? του και προ?δευον αρκετ?, ε?χε μεγ?λην χαρ?ν, η οπο?α εφα?νετο προ π?ντων απ? το προ? του? αξιωματικο?? του στρατοπ?δου φ?ρσιμ?ν του. Δεν εφε?δετο καν?ν ε?δο? επα?νου προ? εκε?νου?, οι οπο?οι ?θελον πρ?ξει καν?ν ?ργον ανδρ?α? ? φρον?σεω? ει? τον

ε λ?γο? μεταξ? των ?τι δεν πρ?πει να ?ναι ψευδ? τα περ? αυτο? λεγ?μενα. Ο Κ?χραν ερ?τησεν ει? την συν?ντευξιν τα?την τον αρχηγ?ν περ? τη? καταστ?σεω? του στρατοπ?δου και περ? τη? Ακροπ?λεω? των Αθην?ν. Αυτ?? του εξ?θεσεν εν συν?ψει την κατ?στασιν του στρατοπ?δου, περ? δε τη? Ακροπ?λεω? του εκοινοπο?ησε τα? τελευτα?α? επιστολ?? των πολιορκουμ?νων. Ο Κ?χραν επαιν?σα? τον ζ?λον του στρατε?ματο?, επρ?σφερεν ει? αυτ? δι? του Καρ

νη. Ο Τζιο?ρτζ, ?μα διωρ?σθη, επεχε?ρησε να στρατολογ?ση και ?δωκε δι? το?το χρ?ματα ει? τον Κ?σταν Βλαχ?πουλον. Μετ?βη ?πειτα ει? Μ?γαρα, ?που δι?τριβον οι Σουλι?ται αρχηγο?· ?δωκε και ει? αυτο?? μ?αν ποσ?τητα χρημ?των και του? κατ?πεισε μ' αυτ? να συμμεθ?ξωσι του αγ?νο?. ?στε τι συν?βη εκ το?του; Οι μη

ρα?σκ?κην δι?τι υπετ?θετο δυσπιστ?α ει? του? παρ' αυτο? διωρισμ?νου? φροντιστ??. Δι? το?το, ?ταν ο αρχηγ?? του ιππικο? διευθ?νθη προ? τον Καρα?σκ?κην δι? τινα? αν?γκα? των ιππ?ων, αυτ?? διε?θυνε τον απεσταλμ?νον προ? τον αρχιστρ?τηγον, λ?γων ?τι προ? εκε?νον πρ?πει ν' αποτε?νωσι του λοιπο? τα? αιτ?σει? των. Ο απεσταλμ?νο? επρ?βα

θ?τησιν αυτ?ν, επ?βλεπε πανταχο? και διο?κει το στρ?τευμα τ?σον τακτικ?, ?στε ?λοι εθα?μαζον την φρ?νησιν και δραστηρι?τητ? του. Και τω ?ντι ο Καρα?σκ?κη? ?τον πρ?το? απ

ν και ο Κ?χραν. Γενομ?νη? δε συζητ?σεω? περ? του τρ?που καθ' ον θ?λουν δυνηθ? να επιταχ?νωσι την δι?λυσιν τη? πολιορκ?α?, ο Καρα?σκ?κη? επρ?βαλεν ?τι νομ?ζει τη? πρ?τη? αν?γκη? το να κυριευθ? απ? του? ?λληνα? το μοναστ?ριον του αγ?ου Σπυρ?δωνο? ει? Πειραι?· δι?τι με το?το ?θελον π?σει ει? την εξουσ?αν των και ?λα τα περ? αυτ? οχυρ?ματα, ?στε το ει? Κερατζ?νι στρατ?πεδον ?θελεν ενωθ? με το ει? Φαληρ?α, και τ?τε ?λοι ομο? ?θελον ε?ναι ει? κατ?στασιν να

Κ?χραν δεν εν?μισεν ικαν?? ?σα? παρατηρ?σει? ?καμεν απ? αυτ?ν τον λ?φον και εζ?τησε να οδηγηθ? πλησι?στερον, ο Καρα?σκ?κη? δι?ρισε τον Χατζ? Μιχ?λην, αρχηγ?ν του ιππικο?, να τον οδηγ?ση ?σον πλησι?στερον ?τον δυνατ?ν. Ο Κ?χραν λοιπ?ν

ι? το πλησι?στερον του Παλαιοκ?στρου Ελληνικ?ν οχ?ρωμα δι?ταξε να στηθ? ?ν καν?νιον, δι? να κανονοβολ?σι του? ει? το?το εχθρο??, ?χι δι? να του? βλ?πτωσιν, αλλ? μ?νον δι? να του? απασχολ?σι. Δι?ταξε ταυτοχρ?νω? και τον Νικ?λαον Πετμεζ?ν να διαβ? δι? θαλ?σση? ?πισθεν του μοναστηρ?ου και να κινηθ? και αυτ?? εκε?θεν κατ? των εχθρ?ν. Προ? το μ?ρο?, ?που ο?το? ?μελλε, να αποβ?, οι εν τω μοναστηρ?ω εχθρο? ε?χον π?μψει φυλακ?ν συγκειμ?νην απ? εκατ?ν περ?που στρατι?τα?. Οι περ? τον Πετμεζ?ν εφορμ?σαντε? κ

στε ει? ολ?γων στιγμ?ν δι?στημα οι ?λληνε? προοδε?οντε? με προθυμ?αν αποκατ?στησαν κ?ριοι ?λων των παρ? την θ?λασσαν Τουρκικ?ν οχ?ρωμ?των και επολι?ρκησαν στεν?τατα το μοναστ?ριον. Τοιο?το? τρ?μο? ενεσπ?ρη εκε?νην την ημ?ραν ει? του? εχθρο?? και ει? τ?σην αθυμ?αν και δειλ?αν εφα?νοντο βυθισμ?νοι, ?στε ολ?γη προσβολ?, ω? πολλο? εσυμπ?ραινον, ?θελε του? τρ?ψει ει? φυγ?ν και οι ?λληνε? ?θελον δυ

π?ντων ο Κ?στα? Μπ?τζαρη?, επροσπ?θησαν να δε?ξωσιν ει? τον Καρα?σκ?κην, ?τι γνωρ?ζουσι την φρ?νησιν και εμπειρ?αν του και ?τι τον σ?βονται δι? τα?τα και ευχαρ?στω? δ?χονται να υπηρετ?σωσι την πατρ?δα υπ? την οδηγ?αν του. Ο δε Καρα?σκ?κη? αποκριθε?

μοναστ?ριον να παραδοθ?σι ταχ?τερον. Ενεκρ?θη δε να μεταχειρισθ?σι καλ?τερον μ?σα συμβιβαστικ?, με την ελπ?δα του ?τι κατορθ?νεται συντομ?τερον δι' αυτ?ν η αναχ?ρησι? των εχθρ?ν, το οπο?ον επεθ?μει καθ' υπερβολ?ν ο Καρα?σκ?κη?, δι? να δυνηθ?, απαλλαττ?μενο? απ? τα? προ? αυτ? το μ?ρο? ενασχολ?σει?, να προοδε?ση ει? το υπ?ρ τη?

πεσταλμ?νοι ηναγκ?σθησαν να οπισθοδρομ?σωσι και η αποστολ? των δεν ?λαβεν ?κβασιν. Ο Κ?χραν αγανακτ?σα? καθ' υπερβολ?ν δι? το παρ?λογον φ?ρσιμον των Το?ρκων, δι?ταξεν αμ?σω? το δ?κροτον και τα λοιπ? πλο?α τα συγκροτο?ντα τον στ?λον του να κανονοβολ?σωσι το μοναστ?ρ

πτευεν· ο Κιουταχ?? ?μω?, μ' ?λον ?τι οι αποκλεισμ?νοι κατ?ρθωσαν να του γνωστοποι?σωσι δι? τινο? επ?τηδε? απεσταλμ?νου την δειν?τητα τη? θ?σε?? των και τα? αν?γκα? των, δεν ?πραξ

ν, ?τι του? εξ?λιπον αι τροφα? και τα πολεμοφ?δια, προ π?ντων δε το νερ?ν, τελευτα?ον μη βλ?ποντε? ουδ? βο?θειαν καμμ?αν, ουδ? καν προσπ?θειαν συνδρομ?? απ? το μ?ρο? των οικε?

ν τη Ακροπ?λει ?λληνε?, το ?δηλον του μ?λλοντο?, το ?στατον τη? τ?χη? του πολ?μου και τ?λο? τα αδ?μενα περ? εκστρατε?α? του Ιμπρα?μη ει? Αττικ?ν. Το δε ?γγραφον, δι? του οπο?ου απεδ?χετο την παρ? των εχθρ?ν προβαλλομ?νην συνθ?κην, ?βαλε και το υπ?γραψαν και οι Σουλι?ται, αφ' εν?? μεν μ?ρου? δι? να του? αφαιρ?ση το ν' αντιπρ?ξωσιν, αφ' ετ?ρου δε δι?τι ?διδον πολλ?ν π?στιν οι Αλβανο? ει? αυτο??. Οι Το?ρκοι λαβ?ντε? το ?γγραφον το?το και ευχαριστο?μενο

ον σ?μφωνα τα πρ?γματα με τα λεγ?μενα, ηκολο?θουν του? Το?ρκου? συρ?μενοι απ? μ?αν περι?ργειαν, την οπο?αν εκινο?σεν ει? αυτο?? ?ν θ?αμα σπ?νιον ει? τον αγ?να το?τον, ο οπο?ο? αμφοτ?ρωθεν εγ?νετο εξολοθρευτικ??. Ε?χον αρκετ? προχωρ?σει οι Το?ρκοι, ?ταν ?λλην τι? εκ των παρακολουθο?ντων εζ?τησε να λ?βη βια?ω? απ? ?να Το?ρκον ?ν πυροβ?λον (τουφ?κι). Ο Το?ρκο? αντ?τεινεν, επειδ? δε ο ?λλην επ?μενεν ει? την αρπαγ?ν προσθ?των και απειλ??, ο Το?ρκο? στενοχωρηθε?? πυροβολε? κατ? του ?λληνο? με την πιστ?λα του. Οι στρατι?ται οι οπο?οι, φα?νεται, επεθ?μουν αιτ?αν, ?λαβ

μα, αναθεμ?τιζε την ?ραν και ?, τι ?λλο ?ρχετο ει? τον νουν του εκε?νην την στιγμ?ν. Τρ?μων απ? τον θυμ?ν του, εκινε?το ω? μανι?δη? ικαν?ν ?ραν χωρ?? ν' αποφασ?ση τ?ποτε· τελευτα?ον δι?ρισε και εμ?ζωξαν την σκην?ν του δι? να αναχωρ?ση· αν?γγειλε δε την φυγ?ν του και ει? του? οικειοτ?ρου? του δι? να τον συνακολουθ?σωσι, λ?γων ?τι δεν θ?λει πλ?ον να διοικ? επ?ορκον και ?πιστον στρ?τευμα. Πολλο? των σημαντικοτ?ρων αξιωματικ?ν συνελθ?ντε?

?σει? ει? ημ??, οι οπο?οι αντιπαλα?ομεν με τ?σων ειδ?ν διαβ?λου?;? Ο Καρα?σκ?κη? δι? την οπο?αν ε?χεν αποκτ?σει ει? το στρατ?πεδον υπ?ληψιν και δ?ναμιν δεν εφοβε?το, ουδ? εσ?βετο τον αρχιστρ?τηγον, ο οπο?ο?, ω? μη συμμετ?χων μ?λιστα των κακοπαθει?ν και κινδ?νων του πολ?μου, δεν ενομ?ζετο αρχηγ??, αλλ? προμηθευτ?? των αναγκα?ων του στρατοπ?δου, και επειδ? ουδ? τα?τα δεν ?σαν ικαν? και ?φθονα, ω? ?λπισαν κατ' αρχ??, δεν ε?χε δ?ναμιν αν?λογον με την αξ?αν του υπουργ?ματ?? του. Ελυπ?θη ?χι ολ?γον και ο Κ?χραν δι? την καταπ

? Φαληρ?α στρατ?πεδον, δι? να κ?μη κ' εκε?θεν παρατηρ?σει?. Αφ' ο? ικαν?ν ?ραν με το τηλεσκ?πιον περιειργ?σθη ?λον τον μεταξ? του Ελληνικο? στρατοπ?δου και τη? Ακροπ?λεω? τ?πον, εκ?λεσε πλησ?ον του του? αξιωματικο?? και του? ε?πεν ?τι νομ?ζει ωφ?λιμον να κινηθ?σιν οι ?λληνε? προ? την Ακρ?πολιν διηρημ?νοι ει? δ?ω σ?ματα, αν? τ?σσαρα? χιλι?δα? ?καστον, και εφωδιασμ?νοι με οκτ? ημερ?

?ον ?πρεπε να κινηθ?σι τα σ?ματα και π?? και απ? πο?ου? να οδηγηθ?σι. Γνωρ?ζων δε το φ?λαρχον των Σουλιωτ?ν, επρ?τεινεν ει? αυτο?? να οδηγ?σωσι το ?ν σ?μα, το δε ?τερον ε?πεν ?τι ?μελλε να το οδηγ?ση αυτοπροσ?πω? ο ?διο?· αν?λαβε δε ει?

τ?α?, και τον Μακρυγι?ννην, δι?τι ε?χεν υπ? την οδηγ?αν του του? Αθηνα?ου?, οι οπο?οι ω? ?μπειροι των θ?σεων εχρησ?μευον και ω? οδηγο?. Αυτ?? δε συνεκρ?τησε το σ?μα του απ? τα λοιπ? σ

δια δι? να εφοδι?ση τα στρατε?ματα, ?σα ?μελλον να κ?μωσι το κ?νημα· επειδ? δε εκε?νο? του ?πεμψεν οκτ? μ?νον κιβ?τια, αυτ?? νομ?ζων ολιγωτ?την την ποσ?τητα τα?την ω? προ? το πλ?θο? των στρατιωτ?ν και το επιχε?ρημα και γνωρ?ζων την δυσκολ?αν του να εφοδιασθ?σιν ?λλοτε, αφ' ο? ?θελον τοποθετηθ? μακρ?ν του στρατοπ?δου και τη? θαλ?σση?, ηγαν?κτησε καθ' υπερβολ?ν και ε?πε μυρ?α? ?βρει? εναντ

ακτημ?νο? απ? τα κατ' εκε?να? τα? ημ?ρα? διατρ?ξαντα, τεταραγμ?νο? απ? την θ?ρμην, δυσαρεστημ?νο? προ π?ντων δι?τι ο αρχιστρ?τηγο? ε?χε δ?σει χρ?ματα ει? αυτ?ν και του? στρατι?τα? του, εν? δεν ε?χον συμμεθ?ξει των κινδ?νων τη? εκστρατε?α? τα?τη?, τον εδ?χθη με πολλ?ν αγρι?τητα και ωνε?δισεν ω? ?νανδρον και αυτ?ν και του? στρατι?τα? του, του επρ?σθεσε δε ?τι, καθ?? αυτο? μ?νοι καθ' ?λον το στρατ?πεδον λαμβ?νουν χρ?ματα, ο?τω πρ?πει και ει? μεγαλητ?ρου? κινδ?νου? να ε?ναι εκτεθειμ?νοι. Ματα?ω? ο Κ?στα? Βλαχ?πουλο? επροσπ?θησε με συστολ?ν και ταπε?νωσιν να δικαιολογ?ση το ζ?τημ? του· ο Καρα

τη? μ?χη? με την σημα?αν του· το ?διον ?πραξαν και οι ?λλοι οπλαρχηγο?, ?στε η μ?χη εγ?νετο ?δη σημαντικ?. Ο Νικ?τα? μ?λιστα ?καμεν ?φοδον κατ? τινο? εχθρικο? οχυρ?ματο?· αλλ? πριν δυνηθ?σι να εισπηδ?σωσιν ει? αυτ?, πληγ?νεται ει? την σιαγ?να αυτ??, πληγ?νονται ταυτοχρ?νω? και ?λλοι τιν?? αξιωματικο? και ικανο? στρατι?ται, ?στε ευρ?θησαν ει? την αν?γκην να οπισθοδρομ?σωσιν. Οι συνεχε?? πυροβολισμο?, αι κραυγα? και ο θ?ρυβο? των πολεμο?ντων ?δωκαν αιτ?αν ει? τον Καρα?σκ?κην να ερωτ?ση το γιν?μενον. Εξ?λθε δε αμ?σω

?. Ο Κιουταχ?? υποπτε?σα? απ? την πρ?οδον τα?την του Καρα?σκ?κη, αποστ?λλει εναντ?ον του ?λον το ιππικ?ν. Οι περ? τον Καρα?σκ?κην λοιπ?ν μη δυν?μενοι ν' ανθ?ξωσιν ει? τοσο?τον ανωτ?ραν δ?ναμιν τρ?πονται ει? φυγ?ν· ο δε Καρα?σκ?κη? μ?νων ?στερο? ει? την αναχ?ρησιν δι? να ενθαρρ?νη και του? λοιπο?? και να μην αφ?ση να γ?νη επιβλαβ?? η καταδ?ωξι?, πληγ?νεται και π?πτει απ? τον ?ππον του· αλλ? την αυτ?ν στιγμ?ν αναλαμβ?νει π?λιν τα? δυν?μει? του, αναβα?νει ει? τον ?ππον του και διαμ?νει ενθαρρ?νων το ιππικ?ν ει? το να περιμ?νη κ

? ων?μασε μ?λιστα παλαιο?? και σταθερο?? συναγωνιστ?? του) να ?λθωσιν να του? ιδ?. Αυτο? ?μω? μη νομ?ζοντε? καλ?ν ν' αφ?σωσι τα? θ?σει? των ει? μ?νου? του? στρατι?τα? και να υπ?γωσιν ?λοι, ?κλεξαν και ?στειλαν τον Χριστ?δουλον Χατζ? Π?τρου και τον Γαρδικι?την Γρ?βαν. ?μα επαρουσι?σθησαν ε?? αυτ?ν ο?τοι· ?Ελ?τε (του? ε?πε) να σα? ασπασθ??. Επειδ? δε ο?τοι εδ?κρυον, επροσπ?θησεν ο Καρα?σκ?κη? να του? εγκαρδι?ση· ?πειτα του? ε?πεν ω? τελευτα?αν παραγγελ?αν· ?Να καταβ?λετε ?λην σα? την φροντ?δα δι? να φυλ?ξετε καλ? τα? θ?σει? σα? και να λ?σετε επομ?νω? την πολιορκ?αν των Αθην?ν. Πρ? π?ντων σει? οι παλαιο? συναγωνιστα? μου να μην εντροπιασθ?τε. Εγ? μεταβα?νω ει? Α?γιναν και ?μα αναλ?βω επιστρ?φω· δι? κ?θε ενδεχ?μενον ?μω? ιδο? και η διαθ?κη μο

νο?, αυτ?? μετ? τινα? εδικ?? του παρατηρ?σει? εξ?γησε με μ?αν συν?θη του φρ?σιν του, ?τι εγν?ρισε το αν?ατον, δεν μετ?βαλε δε δι?λου ?θο?, αλλ? δι?μεινεν ο ?διο? δημηγορ?ν και

γ?ν του και εν? λ?γω τον σωτ?ρα του. Εσβ?σθη αμ?σω? η προθυμ?α και η τ?λμη, την οπο?αν ?δειχνεν ει? ?λα? τα? πρ?ξει? του, ει? τα? οπο?α? ε?χεν οδηγ?ν, θεατ?ν και κριτ?ν τον Καρα?σκ?κην, και ωμο?α

ν ιδ?αν προθυμ?αν και γενναι?τητα, υποσχ?μενο? να συναγωνισθ? και ο ?διο? και να πρ?ξη υπ?ρ του στρατοπ?δου ?, τι του επιτρ?πουν τα μ?σα, τα οπο?α το ?θνο? ενεπιστε?θη ει? αυτ?ν. Προβ?λλει τελευτα?ον αν εγκρ?νουν να εξακολουθ?σωσι το ?διον σχ?διον του Καρα?σκ?κη, ? να διευθετ?σωσι κατ' ?λλον τρ?πον το κ?νημα. Πολλο? των αξιωματικ?ν δι? την υπ?ληψιν την οπο?αν ε?χον ει? τα σχ?δια του Καρα?σκ?κη και δι? το προ? αυτ?ν σ?βα?, επρ?βαλον να εξακολουθ?σωσι το αυτ? σχ?διον. Ο Κ?στα? Μπ?τζαρη? ?μω? επρ?τεινε το εναντ?ον, λ?γων ?τι το στρατ?πεδον δι? τον θ?νατον του αρχηγο? του ?τον τρ?πον τιν? χωρ?? κ?ντρον· ?τι το σχ?διον το?το δεν θ?λει δυνηθ? να το εκτελ?ση κανε?? καθ?? ο Καρα?σκ?κη?, ο οπο?ο?, επειδ? το συν?

αι ο γοερ?? τ?νο? των ιερ?ων διακοπτ?μενο? εν τω μεταξ? απ? του? στεναγμο?? του λαο? και του? συγκεχυμ?νου? και διακεκομμ?νου? θρ?νου? των συνακολουθο?ντων γυναικ?ν και παιδ?ων. Ε?ν εξ?ταζ? τι? ?λων των παρευρισκομ?νων τα πρ?σωπα, ?θελεν ευκ?λω? ιδε?, ?τι καν?ν ?λλο α?σθημα δεν εκυρ?ευε τα? καρδ?α? των, ειμ? το τη? λ?πη? δι? την στ?ρησιν τοιο?του ανδρ?? (ει? τον οπο?ον ?λοι απ?διδαν το ?νομα του πατρ?? και σωτ?ρο?) και το του φ?βου μελλ?ντων κινδ?νων, ει? του? οπο?ου? δικα?ω? υπ?πτευον ?τι ?μελλε να εκτεθ? το ?θνο? μα?. Με τοια?

ετ?βη ει? του? εχθρο?? και ?δωκε την ε?δησιν του θαν?του του Καρα?σκ?κη. ?σην λ?πην, αθυμ?αν και δειλ?αν ε?χον αισθανθ? οι ?λληνε? δι? τον θ?νατον του Καρα?σκ?κη, τ?σην χαρ?ν και θ?ρρο? ?λαβον οι εχθρο? (51). Επροσπαθο?σαν δε να την γνωστοποι?σωσι και ει? του? ?λληνα? μ' οπο?α μ?σα ηδ?ναντο. Εφ?ναζον απ? τα οχυ

ν ?φθασαν και απ?βησαν ει? την ξηρ?ν, οδηγο?μενοι δε απ? τον Μακρυγι?ννην επροχ?ρησαν προ? το φρο?ριον, διαιρο?μενοι ει? σ?ματα, εκ των οπο?ων τα μεν ετοποθετ?θησαν κατ? σειρ?ν ει? οπο?α? εν?μισαν αρμοδιωτ?ρα? θ?σει?, τα δε προ?δευσαν προ? το φρο?ριον δι? να τοποθετηθ?σιν ει? τα? παρ? του Καρα?σκ?κη σημειωθε?σα? θ?σει?. Αλλ? κινο?μενοι απ? παρ?καιρον ?μιλλαν δεν περιωρ?σθησαν ει? τα? σημειωθε?σα? θ?σει?, αλλ' εξηπλ?θησαν και διεμοιρ?σθησ

σωσι π?λιν. Πολεμο?ντε? λοιπ?ν συμμεμιγμ?νοι με του? εχθρο??, εχ?θησαν σχεδ?ν ?λοι. Την φθορ?ν τα?την ιδ?ντε? οι ει? τα λοιπ? οχυρ?ματα ?λληνε? ετρ?πησαν ει? φυγ?ν πριν ?λθωσιν ει? μ?χην μετ? των εχθρ?ν. Αλλ? το ιππικ?ν του εχθρο? εφ?νευεν ?σου? επρολ?μβανεν. Ο τρ?μο? αποκατ?στη γενικ?? και ?λοι ?φευγον προ? την θ?λασσαν δι? να σωθ?σιν ει? τα πλο?α. Ο δε Κ?χραν και ο αρχιστρ?τηγο?, οι οπο?οι ε?χον εξ?λθει ει? την ξηρ?ν, ?πεσον ει? την θ?λασσαν δι? να προλ?βωσι να φ?γωσιν. Ο ?λεθρο? ?θελε γ?νει γενικ?? και υποκ?τω ακ?

?ων οι περισσ?τεροι ?σαν τακτικο?, Κρ?τε? και Σουλι?ται· προ π?ντων ?μω? η μ?χη α?τη υπ?ρξεν ολεθρ?α δι? το πλ?θο? των αξιωματικ?ν, ο?τινε? εφονε?θησαν ? επι?σθησαν ζ?ντε?· μεταξ? των πρ?τ

ατο? του Καρα?σκ?κη, βλ?ποντε? δι?φορα σ?ματα Το?ρκων αποκοπτ?μενα απ? τα πλησ?ον οχυρ?ματα και μεταβα?νοντα ει? τον τ?πον τη? μ?χη?, επρ?βαλον να γ?νη και απ? μ?ρου? των κ?νημα κατ? των εχθρ?ν, τουλ?χιστον ?σον να του? εμποδ?σωσι του να δ?σωσι βο?θειαν ει? του? μαχομ?νου?· αλλ' ο Γιαννο?ση? επρ?τεινε να μην κ?μωσι καν?ν κ?νημα ?ω? να γ?νη μισ?? ? και μια? ?ρα? μ?χη ει? το π?ραν μ?ρο?, και τ?τε να εφορμ?σωσι

φ?βον δειν?τερον, ?στε μ?λι? ?παυσεν η μ?χη και ο Ιω?ννη? Θ. Κολοκοτρ?νη?, οι Πετμεζα?οι και ο Σισ?νη? εμ?νυσαν ει? την επιτροπ?ν του σ?ματο? του Καρα?σκ?κη δι? να στε?λωσι στρ?τευμα να

ων οχυρωμ?των απ? Κερατζ?νι ?ω? Φαληρ?α. Δι? να μη λ?βη δε ο εχθρ?? ε?δησιν και προξεν?ση τιν? βλ?βην, η μετ?βασι? απεφασ?σθη να γ?νη την ν?κτα μ' ?λην την απαιτουμ?νην μυστικ?τητα και φρ?νησιν. ?σον αναγκαιοτ?ρα ενομ?ζετο η μυ

ν, ? ?τι θ?λουν τον αφ?σει, και ο?τε αυτ?? εκτελο?σεν ω? ?πρεπε το χρ?ο? του, ο?τε οι λοιπο? ηδ?ναντο να εμπιστευθ?σι. Θ?ρυβο? και αταξ?α μεγ?στη εκυρ?ευε καθ' ?λον το στρατ?πεδον και ?φευγον ?λοι με β?αν προ? την θ?λασσαν και τον Φαληρ?α. Οι πλησι?στεροι εκ των εχ

?τι ελθ?ντε? ει? τα οχυρ?ματα, ει? τα οπο?α ε?χον αποφασ?σει να τοποθετηθ?σι, δεν ε?ρισκον εκε?νου?, οι οπο?οι τα εφ?λαττον· ?στε αν οι Το?ρκοι εγν?ριζον την κατ?στασιν των φευγ?ντων και ?θελον του? καταδι?ξει με ολιγ?τερον φ?βον και συστολ?ν, ?θελον του? προξεν?σει σημαντικωτ?την ζημ?αν. Τ?σον μ?γα? ?τον ο φ?βο?, ?στι?

και επομ?νω? βλαφθ?σι, μη ο?ση? ?λλη? διαβ?σεω? δι' αυτο??, ετ?χυνον τον δρ?μον των. Το?το ?δωκεν αιτ?αν ει? του? πεζο?? να τρ?χωσι μ' ?λα? τα? δυν?μει? των δι? να μην με?νωσιν οπ?σω και η?ξησαν ει? τον αν?τατον βαθμ?ν τον θ?ρυβον. Ελεειν?ν θ?αμα! Εκε?νοι ο?τινε? δι?βησαν την ν?κτα δι? μ?σου του στρατοπ?δου του Ομ?ρ πασ? ει? Δ?στομον, προξεν?σαντε? θ?μβο? και ?κστασιν ει? του? εχθρο??,

β?λα? και ο Κ?στα? Βλαχ?πουλο?, ?θελον ?σω? κυριε?σει οι εχθρο? και τα καν?νια. Ματα?ω? επροσπαθο?σαν οι αξιωματικο? να εμψυχ?σωσιν οπωσο?ν το στρ?τευμα και να το πληροφορ?σωσιν ?τι δεν υπ?ρχει πλ?ον κ?νδυνο?. Οι στρατι?ται και προ π?ντων οι εσχ?τω? ελθ?ντε? απ? τα? ν?σου?, ?ντε? ασυνε?θιστοι απ? τοια?τα πρ?γματα, συν?ρχοντο πλησ?ον τη? θαλ?σση? και απ?βλεπον προ? αυτ?ν, ω? το μ?νον μ?σον τη? σωτηρ?α? των. ?στι? ε?δε το στρατ?πεδον τ

η? φυγ??, του? παρεκ?νησε να προσβ?λωσι κατ? των ει? το μοναστ?ριον εχθρ?ν· κινε?ται πρ?το? μ? προθυμ?αν και το παρ?δειγμ? του εμψ?χωσεν ικανο??. Οι Το?ρκοι ?μω? μη ?χοντε?, φα?νεται, σκοπ?ν να φυλ?ξωσι το μοναστ?ριον, δεν επι?σθησαν ει? μ?χην, αλλ' ?φευγον πριν ακ?μη πλησι?σωσιν οι ?λληνε?. Μετ? το?το συνελθ?ντε? οι αξιωματι

ολλο? ?λλοι στρατι?ται, ?σοι ηδυν?θησαν να ε?ρωσι πλο?α, ?στε μ?λι? το ?μισυ του στρατε?ματο? δι?μενεν ακ?μη ει? το στρατ?πεδον. Μ' ?λα τα?τα ?μω? ετοποθετ?θησαν ει? τα? προσδιορισθε?σα? θ?σει? τα διαμ?νοντα στρατε?ματα· και ?ταν περ? το δειλιν?ν ε?δον τον Κιουταχ?ν ερχ?μενον απ? τα? Αθ?να? με τρει? χιλι?δα? περ?που πεζο?? και ιππε??, ετοιμ

ου εχθρικ??. Αλλ' η ?λλειψι? αρχηγο? εματα?ωνεν ?λα τα σχ?δια. Το στρατ?πεδον εσ?γκειτο απ? δι?φορα σ?ματα, των οπο?ων οι αρχηγο? δεν κατεδ?χοντο να οδηγηθ?σιν απ? ?λλον ?μοι?ν των. Αφ?νω κατ? μ?ρο? τα? ματα?α? ελπ?δα?, τα? οπο?α? ημπορο?σαν να ?τρεφον μερικο?· ο Κ?τσο? Τζαβ?λα? και ο Κ?στα? Μπ?τσαρη? ενομ?ζοντο ικαν?τεροι να διαδεχθ?σι τον Καρα?σκ?κην. Αποτυχ?αι σημαντικα?, αι οπο?αι ει? διαφ?ρου?

την ?δειαν ν' απ?λθη ει? Πελοπ?ννησον, προβ?λλων ?τι η πατρ?? του ?χει αν?γκην τη? παρουσ?α? αυτο? και των στρατευμ?των του δι? τον παρ? του Ιμπρα?μη κ?νδυνον· τα αυτ? συγχρ?νω? επρ?βαλε και ο Σισ?νη?. Αλλ' οι αξιωματικο?, οι οπο?οι επροσπαθο?σαν να διατηρ?σωσιν ακ?μη το στρατ?πεδον, απεκρ?θησαν ?τι το ζ?τημ? των δεν ε?ναι αρμ?διον ει? την περ?στασιν, δεν ε?ναι δε ο?τε ε?λογον, ο?τ

ω?, μεταβ?? ει? το ?ντικρυ του Κερατζιν?ου νησ?διον, απ? το οπο?ον ανεχ?ρησε μισθ?σα? με ικαν?ν χρηματικ?ν ποσ?τητα ?ν πλοι?ριον. Ο δε Π. Νοταρ??, λαβ?ν την ?δειαν ν' απ?λθη ει? Σαλαμ?να δι' ολ?γα?

λον Λ?μνιον (53) δι? να γνωστοποι?σωσιν ει? τον αρχιστρ?τηγον ?τι με στενοχωρ?αν μεν, πλην δ?νανται να ανθ?ξωσιν ακ?μη τρει? μ?να?, ε?ν και το ?ξω στρατ?πεδον διαμε?νη ει? Φαληρ?α. ?ταν οι αξιωματικο? του σ?ματο? του Καρα?σκ?κη ?κουσαν την ε?δησιν τα?την, δεν ημπ?ρεσαν να κρ?ψωσι την αγαν?κτησιν

? οπο?α? απαντο?σε δυσκολ?α?. Θ?λων δε να βεβαιωθ? π?σα και πο?α σ?ματα ?μελλαν σταθερ?? να διαμε?νωσιν ει? Φαληρ?α, δι?ταξε να γε?νη κατ?λογο? και προ? πλειοτ?ραν ασφ?λειαν να υπογραφ?σιν ει? αυτ?ν αι πρ?τιστοι αξιωματικο?. Οι συγκροτο?ντε? το σ?μα του Καρα?σκ?κη δεν ηθ?λησαν να συγκαταριθμηθ?σι με του? ει? Φαληρ?α, ο?τε μ?

δυσκολε?οντο να τον β?λλωσιν ει? εν?ργειαν. Επειδ? δε η ολιγ?στευσι? του στρατοπ?δου εγ?νετο ημ?ραν εξ ημ?ρα? σημαντικωτ?τη, ο αρχιστρ?τηγο? δι? να εμποδ?ση την παντελ? δι?λυσιν, δι?ρισεν απ? μεν την θ?λασσαν πλο?α, απ? δε την ξηρ?ν τον Γιανν?κην Στρ?τον δι? να μη συγχωρ?σι την χωρ?? αδε?α? αναχ?ρησιν απ? το στρατ?πεδον. Επροκ?ρυξε δε κα

τεινε να τον διορ?ση· αλλ' αυτ?? γνωρ?ζων ?τι δεν ηδ?νατο να διοικ?ση καλ??, ε?ν δεν ?θελε λ?βει πλ?ρη την συγκατ?θεσιν ?λου του στρατοπ?δου, δεν συγκατετ?θη να δεχθ? την αρχηγ?αν, ειμ

αβε την επιθυμητ?ν δι?ρθωσιν, το κακ?ν ?μω? τη? λιποταξ?α? ?χι μ?νον δεν εδιορθ?θη, αλλ' εξηπλ?θη και ει? του? αξιωματικο??, οι οπο?οι ε?χον αρχ?σει να φοβ?νται και δι? την ιδ?αν των ?παρξιν και ασφ?λειαν, δι?τι ?βλεπαν λιποτακτο?ντα? αδιακ?πω? του? στρατι?τα? των· μερικο? απ? του? αξιωματικο?? επεχε?ρησαν μ?λιστα να λιποτακτ?σωσιν, αλλ? γεν?μενοι γνωστο? επ?συρον ει? ε

ν λοιπ?ν ε?πεν ?τι, δι? να κατορθωθ? το?το πρ?πει να μη συμβ? η παραμικρ? ?λλειψι? τροφ?ν, να προσκληθ?σι δε και ν?α στρατε?ματα. Ο αρχιστρ?τηγο? υπεσχ?θη να κατορθ?ση αμφ?τερα· αλλ? μ' ?σην ευκολ?αν αυτ?? υπ?σχετο, μ? τ?σην δυσκολ?αν επ?στευον οι ?λληνε?. ?ω? ου δε να εκπληρ?ση ο αρχισ

? ?τον η επιτυχ?α αυτο? του προβλ?ματο?· μ' ?λον το?το ε?πεν ?τι αποδ?χεται το πρ?βλημα και την επομ?νην ημ?ραν θ?λει εκδ?σει περ? το?του διαταγ?ν. Ο Νικ?τα? επιστρ?φει ει? την σκην?ν του Τζαβ?λα και τον συγχα?ρει δι? τον διορισμ?ν· αυτ?? ?μω? εγν?ριζε πολλ? καλ? τα πρ?γματα ?στε να β?λη β?σιν ει? τα λεγ?μενα. Ο Νικ?τα? μ' ?λον το?το δι?ταξε του? περ

ει? την Μεγαρικ?ν. ?στερον απ? πολλ?? παρακιν?σει? τα? οπο?α? ?καμεν ο αρχιστρ?τηγο? ει? του? αξιωματικο?? δι? να με?νωσι, βεβαιωθε?? απ? ?λου? ?τι δεν ?τον πλ?ον δυνατ?ν να διατηρηθ? στρατ?πεδον ει? τα? θ?σει? τα?τα?, απεδ?χθη το πρ?βλημα και δι

Ε

? του Καρα?σκ?κη, κατηρτ?σθη υπ? του εκδ?του. Τα π

ΕΚ

ΠΟΦΘΕ

ΚΑΡΑ

ΤΟΥ ΚΑ

λ?? γ?ρε? _'σ τον τ?πο_, ?πω? λεν, π?ρασε την ιδ?α στιγμ? ο Μουχτ?ρ πασσ??, γυι?? τον Αλ?πασσα. Η φουσταν?λλα του Καρα?σκ?κη σηκ?θηκε τον αν?φορο κα? φ?

Παλι?γυφτο, 'σ το

καμα ?τσι μια φορ? . . . (κ' ?φερε μια γ?ρα). Τ?τε π?ρναγε ο γυι

α? ?σκασε

ρ? μπ?ρο μ'; Κ?

πασσ?

ωρ? Γι?ργο! . . Μπρ?βο, ω

Ε ΑΠΟ ΤΟ

ωρ? Καρα?σκ?κη; τον ρ?

με γνωρ?ζη? ?ξιον για χουσμεκι?ρη (δο?λο), κ?με με χουσμεκι?ρη· αν

ΤΟΥ ΚΑ

του? Το?ρκου? δυνατ?. Και για να του? προσβ?λη χειρ?τερα και να δ?ση θ?ρρο? 'σ του? δικο?? του σ?κωσε τη φουσταν?λλα, κατ?βασε το βρακ? και του? ?

Σ ΤΟ ΧΟΥ

τα 1822, του παρ?γγειλε να π?η να τον προσκυν?ση 'σ

πουγιουρντ?, λ?γε

υ, ρ?τησα τον π.

ποκρ?θηκε να μη

π?νω μου, ευθ?? να

ΠΑΤ

ουν απ? του Κορ?κου το γιοφ?ρι (δ?μο? Αργιθ?α?). Ο Καρα?σκ?κη? ?ταν

α· αν νικ?σωμε, θα σε προσ

τον Α?βλ?ση. ?μα ζ?γωσαν οι Το?ρκοι, ο Καρα?σκ?κη? γν

Ισλι?μ Μπ?ντ

του απ?ντησε ο

κι' ανυπ?μονο?, ?τρεμε

παληκαρ??, παλι?? του σ?ντροφο?. Γ

?, ωρ? Γ?φτ

ση ο Καρα?σκ?κη?. _Γ?φτο?_ ?ταν το παρ?νομ? του, γιατ? ?ταν μελ

πρ?τα κατορθ?ματα του Καρα?σκ

ΦΕ

ρα ο φ?λο? του Καρα?σκ?κη ο Αντρ?α? ?σκο? σηκ?νεται, πα?ρνει μαζ? του τ?σσερου? π?ντε στρατι?τε?, πο? ε?χαν πολεμ?ση με τον Καρα?σκ?κη, και π?ει 'σ το κον?κι του Ρ?γκου να τον ιδ?. ?ρχισαν να τα λεν. Τα παλικ?ρια ?μειναν

?τη?. ?μνα κοντ? τ' απ' τον καρ? τ' Λεπενι?τη. Π

καλ?, ?ι

η?, γυρ?ζει ο ?σκο? κ

φε, Ρ

ο? κρ?ζει ?λ

?χει? κ?μη, ωρ?, ω?

νυχτ?ημερα με τον Καρα?σκ?κη, πολ?μησα '

! λ?ει και 'σ

ρ?ζει κατ

?γκο! του

τι?τη. Αρχ?ζει κ'

Κορ?κου το γιοφ?

?φε

ΩΣΣΑ

χοντα? απ? το Κ?ρλελι

, δε μαζ?νει? λ?

σου, θα μαζ?ψω κ' εγ? τη γλ?σ

κυνηγο?σε

Ι ΤΟΥ

?λεμο, γιατ? ?ταν ?ρρωστο? 'σ το μοναστ?ρι του Προυσο?. Αφο? σκοτ?θηκε ο Μ?ρκο?, ?φεραν οι Σουλι?τε? το λε?ψαν? του και το ξ?πλωσαν εμπρ?? 'σ το ν?ρ

κο, κ' εγ? απ? τ?τ

ιν? ?πω? ευχ?

νον τον καιρ?· _να παν απ? β?λι_. Τον ?διο θ?ν

ΜΑ

ε?ρη? αν?μεσα 'σ τα παληκ?ρια. Κ?ποτε λοιπ?ν ο Καρα?σκ?κη? περαστικ?? κατ?λυσε 'σ το σπ?τι του, με κ?μποσα παληκ?ρια. Π?ει ο Ζαφε?ρη? 'σ το μαγερει? και ρ?χνεται 'σ τη? δο

υ λ?ει· τα παληκ?ρια σου _π

ει ο στρατηγ??, ?χω και γι

Σ ΤΟΝ ΚΟΥ

ατε?α τη? Μεσσην?α?, μ?λλωσε με

?λο γιομ?το μυαλ? το κεφ?λι σου. Εσ? ?μω? ?χει?

ΠΗΣΕ ΜΕ

Τ?τε ο πρ?εδρο? τη? Επιτροπ??, ο Ζα?μη?, πρ?το? τον συχ?ρεσε για την παλι? του? ?χτρα, πο? β?σταγε απ? τον καιρ? του εμφ?λιου πολ?μου, ?ταν ο Καρα?σκ?κη? ε?χε κ?μη πολλ? κακ? 'σ τα σπ?τια και χτ?ματα του Ζα?μη 'σ την Κερ

σου 'σ την πατρ?δα, Καρα?σκ?κη· ο Θε?? να

ταν θ?λω, γ?νομαι ?γγελο? κι' ?ταν θ?λω, γ?νομ

Ι ΤΗΣ Κ

σε ο π?λεμο?, ο Καρα?σκ?κη? η?ρε μεγ?λη αντ?σταση 'σ του? Το?ρκου? κ' ?στειλε ?να παληκ?ρι να π?η να φων?ξη το Μπο?σγο βο?θεια. Ο στρατι?τη? ?μω? δε?λιασε και δεν ?φερε τη διαταγ? του στρατηγο? 'σ το Μ

ρ?να?! Φ?ρτε μου το

?? και υποχρ?ωνε ?σου? ?πιανε φοβιτσ?ρηδε? να το φορ?σουν. (Αυτ? μα? θυμ?ζει τη Μ?σκω του Τζαβ?λα, πο? ?μα ζ?γωνε π?λεμο? ?βαν

ται π?σω, κι' ?ξω την κουμπο?ρα! Εκε? ?μω? ξηγ?θηκαν τα πρ?ματα κι' ο Καρα?σκ?κη?, α

ΟΜΑΡΩΣ Τ

πλην?ντερα. ?ταν μ' ?λλα λ?για απ? 'κε?νου?, που του? ?λεγαν 'σ τα στρατ?πεδα _χατζαρο?λε?_. Το στρατι?τη αυτ?ν για του? τρ?που? του και για τη? ταπειν?? δουλει?? που ?κανε τον ?λεγαν οι συντρ?φοι του Κλανομ?ρω. Αφο? ζ?γωνε λοιπ?ν ο π?λεμο?, η Κλανομ?ρω ?φησε τα συνειθισμ?να τη? και φ?ρεσε σελι?χι και κρ?μασε μπαλ?σκε? κ' ?βαλε και μια μακρυ? κουμπο?ρα 'σ το σελι?χι· κι' αφο? 'τοιμ?στηκε για π?

φοβερ??, τραντ?ζοντα? με τη? φων?? του τη? ρ?χε? γ?ρω, καθ?? προχωρο?σε με τ' ?λογο, κ?νει ?τσι και βλ?πει κρυμμ?νον ?νθρωπο μ?σα σε μια πατουλι?. Ν?μισε π?

μη, ε?μ' εγ?!

τα? τ?χα πω? παραξενε?τηκε και πω? δεν

εδ? μ?σα,

βο?λωσε το ντουφ?κι μου

ικ? μου και σε θ?λω να μο

?ρω τον κοντ? του σισαν?, τον

ηκε απ?κοντα 'σ του? Αρβαν?τε? και σε κ?μποση ?ρα γ?ρισε φ?ρνοντα? θριαμβευτικ? δυο ματωμ?να,

ΧΗ ΤΟΥ Κ

του, τιμημ?νο πολ? λε?ψανο απ? του? Ρουμελι?τε?. Εκε? ο Καρα?σκ?κη? γονατιστ?? 'σ τον ?γιον τ?φο κοντ?, μ' ?λα τα παληκ?ρια του, προσευχ?θηκε· ?Βο?θησ? μα?, Α?σεραφε?μ να δι?ξωμε τον Κιουτ?για απ? την Αθ?να, να γλυτ?σωμε του? κλεισμ?νου? χριστιανο?? και να κ?μωμε 'σ το

ΚΗΣ ΚΑΙ

κ?δα? ε?χαν π?η να ιδο?ν το να?αρχο. Δεν πρ?φτασαν να κατ?βουν 'σ τη σ?λλα και φτ?νει ο Καρα?σκ?κη? με το Χρηστ?δη σε β?ρκα Ελληνικ? απ? το μπρ?κι το Ψαριαν? του Γιανν?τση, πο? ?ταν αραγμ?νο 'σ

ον Κιουταχ? μπροστ? του. ?βαλε το χ?

μη μα? κ?νουν

?τησε ο Καρα?σκ?κη? τον Κιουταχ?, κατ? την το?ρκικη συν?θεια (με την απαλ?μη 'σ το στ?θο?)

α Μπιτ?λια να με προσκυν?ση? και να σου δ?σ

εσ?, ε?μαι κ' εγ? Ρο?μελη Βαλεσ??. Κι' αν ?ξερε η Διο?κησ? μου ?τι κρ?νομε τ?ρα

μπορε? να

ι εσ?να ο Σουλτ?νο?,

ατ? τον ?

ι κ' εμ?να, γιατ?

?. Σηκ?θηκε πρ?το? κ'

λε καφφ?, ζ?χαρη και καπν?. Ο Καρα

ΥΣΙΑΖΩΝΤΑΙ

μπορε? να εξουσι?ζη κανε?

σ την πλ?τη του ?να δισ?κκι που να ε?ναι γιομ?το δια?λου? απ

ΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑ

παληκαρι? και θεωρ?α λιονταριο? (για να τον σ?βωνται και να τον φοβ?νται), ?πνο και περπ?τημα λαγο? (για ν

ΙΕΣ ΤΩ

τα μ?τια του πολλο? κ?σμου ε?ναι κουτ?τερο? απ? τη γ?τα, πο?

ΔΙΖΕΤΑΙ

ου πολ?μου μπορε? να γ?νη μεγ?λ

? και π

? και γ

αι 'σ τον κ

Υ ΓΙΑ ΤΟ

αλ? απ? τ' ?γρια, ?τσι κι' ο Θε?? κ?νει πολλ?? βολ?? τα μπ?σταρδα παιδι? πλει

ΟΣ ΣΤΡ

α το μολε?ει και δειλ?? απελπισμ

ΙΑΖΟΝΤΑΙ

?ττι θ?λουν ?ξιον

ΑΥΤΟΥ ΤΟ

π?λαψε 'σ τον κ?

ηκα, ωρα?αν γυ

ετρ?βησα, δ?ξ

ντησα ?σα μου ?τ

σπουδα?ων αναγνωσμ?των, συντελο?των ει? την πληρεστ?ραν γν?σιν τη? ε

, απομνημονε?ματα και παν ?ργον αναφερ?μενον ει? τον Ιερ?ν Αγ?να, την προ

τον ?γκον αυτο?, θα ε?ναι π?ντοτε λ?αν ευθην?, ?στ

δαπ?να?, γ?νονται δεκτο? ιδια?τεροι συνδρομητα? δι?

ν τη? ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ Ι

ε?α: ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - Αθηνα?κ?ν Αρχ

ρ?ντο? τε?χ

ργ?ου Γαζ? του εκ Δελβινακ?ου τη? Ηπε?ρου, πρ?ην γραμματ?ω?, μυστικο? συμβο?λου και χιλι?ρχου του στρατηγο? Καρα?σκ?κη, αφιερωθε?σα δ?

μελ?ν ο Καρα?σκ?κη? εγενν?θη ει? το χωρ?ο

χληρ?? τιμωρ?α?· τιν?ν εσ?ντριβον τα γ?νατα, ?λλων απ?κοπτ

οι οπο?οι πρ?τον ετουφ?κισαν τον

αρα?σκ?κη? ?το τ?σον αν?ητο? να βεβαι?ση, ο?τε ο Κολοκοτρ?νη? να πιστε?ση, ?τι ?νθρωπο? ?χων αν?γκην τη? βοηθε?

?ν την εποχ?ν εξ?λθεν απ? Να?πακτον ?ν σ?μα Το?ρκων και διευθ?νετο προ? τα μ?

, γ?ννημα κομματικ?ν ερ?δων τη? εποχ??. Ο ιστορικ?? Παπαρρηγ?πουλο? σαφ?στατα λ?ει το ζ?τημα υπ?ρ του υβριζομ?νου Καρα?σκ?κη. ?λλω? και η εξ αντιθ?των επιτροπ?, η οπο?α τον εδ?κασε και τον εκ?ρυξεν ?νοχον, δεν ετ?λμησε να δημ

κρ?α τα πολλ? ?ταν ? απ? τ?σου? αφορισμο?? οπο? μου εκ?μετε, και σε παρακαλ? να με συγχωρ?ση η Διο?κησι? και ?λοι οι Χριστιανο? και να

ο Γιανν?κη? Στ?ικο? κ.τ.λ., οι οπο?οι μ?λιστα ε?χον ονομ?σει αυτ?ν και αρχιστρ?τηγον· αλλ' ο?τοι δεν ηδ?ναντο να

του συγγραφ?ω? τη? βιογραφ?

?λα? ?σαν οι σημαντικ?τεροι αρχηγο? των

α? αρχ?? Μ

? αρχ?? Ιου

διοικο?ντων τα πρ?γματα, κατ?ντησε να προφ?ρη και ?βρει? και απειλ??, ?στε επετ?χυνον την ?ξοδ?

?ματα και ?πιασε τα? περ? τον Πειραι? θ?σει?· προ

ΒΔ. τη? π?λεω?. Προμαχ?νε? ε?ναι τα λεγ?με

ου Π?γου. Η Αρβαν?τικη, π?ρτα ?κειτ

ν καινοτομ?αν τα?την του Φαβι?ρου και ?τι προε?πε με

λειποταξ?αν δι' ?γνοιαν των γενομ?νων και

ματα πατριωτισμο? και φιλοτιμ?α?, και ε?ναι δ?καιο

φ?πουλο?, πολιορκο?μενο? ?δη εν τη Ακροπ?λει, επ?τροπο? δ' α

θητο πλησ?ον εν?? παραθυριο? μετ? το δε?πνον. (Ο Γκο?ρα? εφονε?θη την ν?χτα αγρυπν?ν ?ξω τη? Α

και επυροβολ?θησαν· επληγ?θησαν δ?ο κα? τινε

και Δυτικ?? Ελλ?δο?· πολλο? ?πεσον και ει? προσωπικ?? ?βρει?. Ο Θ. Γρ?βα? και ?λλοι σημαντικο? αξιωματικο? ?λαβον ει? την εξουσ?αν των το Παλαμ?διον εξ?σαντε? τον Φωτομ?ραν. ?ν

ργ?νισε να τον ομιλ?σωσι κατ' αυτ?ν τον

?ται ε?χον ζητ?σει το?το απ? την Κυ

?, την εκυρ?ευοαν εξ εφ?δου τρι?κοντα ?λλη

?? ε?ναι αυτ?? ο συγγραφε?? τη? πα

την Κακλαμ?νον

ει? την Στερε?ν Ελλ?δα· ?τον περιεζωσμ?νον με τε?χο?, του ?ποιου ?μω? μ?νον τα ερε?πια φα?νονται την σ?μερο

ενδιαφ?ρουσαν εκτεν? περιγραφ?ν τη? μ?χη? τη? Αρ?χωβα?, εδημοσ?ευσε δε αυτ?ν εν τη υπ'

Πανομ?ραν Σουλι?τ

α?ω? απ? τα? οικ?α? των, ε?χον αφ?σει

?ντα? αιχμαλ?του?, προ π?ντων ?μω? απ? τον Τ?τζην Μαγγ?ναν, ο οπο?ο? μεταβα?νων κοτζ?μπαση?

λλε να διαδοθ?, καθ?? ελ?γετο, και περ? του π?ργου

ρ?κου· επειδ? ο Ν?κο? Πανουργι?? επεθ?μει να κατασταθ?

σον Σαφ?καν (σ

? ο δι?σημο? στρατηγ??, ?στι? ?το Δω

? απ? του? ?λληνα?, εν οι?

ο οπο?ο? μετ? τινα καιρ?ν διεσ?θη απ? τα? χε?ρα?

ν ει? την φων?ν τη? φιλανθρωπ?α? και ?πεμψεν ομο? με τα βοηθ?ματ? του και τον Συνταγματ?ρχην Ε?δ?κον, ο οπ

? ιατρικ?? του εκδουλε?σει? και δι? τα ευγεν? του υπ?ρ αυτο? αισθ?ματα, ?χων την επιστασ?αν των απ? την

Μαρτ

αταγ?ν του, καμμ?αν ?μω? μομφ?ν δεν δ?ναται να προσ?ψη κατ? του επ?ση? γεννα?ου Β?σσου, αφο? προ ολ?γου αυτ?? ο Καρα?σ

?τι ?τον του Ιω?ννου Λ

ι λοιπ?ν ?τι την εξ?δευσεν ει? αυτ?ν. Το?το φα?νεται ακ?μη πιθαν?τερον, ?ταν εξετ?ση τι? με π?σην μεγαλοδωρ?αν εφ?ρετο προ? του? αριστε?οντα? των στρατιωτ?ν και π?? εξ?δευεν εξ ιδ?ων του ? απ? δ?νεια, τα οπο?α

ε?χεν υποσχεθ? να λ?βη ει? σ?ζυγ?ν του την μεγαλητ?ραν των θυγ

?σκ?κη, δημοσιευθε?σα υπ? του Κ. Παπαρ

Σκυλοδ?μου και Αγραφι?τη?. Δ?ο χιλι?δε? να π?ρη ο ?να? Μ?τρο? και δ?ο ο ?λλο?, ?που με εδο?λευαν. Χ?λια να π?ρουν εκε?νοι ?που θα με θ?ψουν. Δ?ο χιλι?δε? ?χει ο γραμματ

Απρ

Α?Σ

μου να π?νε των παιδ

εκδ.). ?ξ χιλι?δε? γρ?

λι?δε? γρ?σια ?χει ο

πο??, Δαγλ? και ?λλου? α

κκλησ?αν του Αγ?ου Δη

μασμ?ν του? παρευρεθ?ντα? ει? την ει? Π?ρον γενομ?νην νεκρ?σιμον τελετ?ν του Καρα?σκ?κ

μεταξ? των Αλβαν?ν ?γεινε παροιμ?α και ?ταν ?βλεπον τιν? φε?γοντ

νησε καθ' οδ?ν. Ο δε Δ. Καλλ?ργη? εξηγορ?σθη υπ? των συγγεν?ν του αντ? 70 χιλ

λον Τζουρ?ν εκ Λ?μ

ατηγ?? πολεμο?σε 'σ την Αθ?να τον Κιουταχ?. Η Κυβ?ρνηση ανησ?χησε τ?τε μην αφ?ση ο στρατηγ?? το στρατ?πεδο και π?