Mathias Sandorf

Tunis en Egypte en beslaat met de daartoe behoorende landstreken Fezzan en Barka, eene oppervlakte van ruim zestien duizend twee honderd vierkante geografisch

onvruchtbaar en bedekt met duinen en moerassen, welke laatsten met zout water gedrenkt zijn. In het binnenland strekt de vlakte Westwaarts zich uit tot aan de Zwarte Bergen, die ongeveer 270

algemeen gezond en de winter word

n de Berbers behooren. Allen zijn natuurlijk belijders van den Mohammedaanschen godsdienst. Daarenboven zijn er ook ve

weinig ontwikkeld; maar levert toch fraaie zijden, wollen en katoenen stoffen, wapens, lederen en metalen voorwerpen. De Tripolitaansche Staat

ch in dat komfoo

r zindelijke straten en eene door flinke batterijen gedekte haven voor den zeehandel met Europa en den binnenlandschen handel met Afrika. In de stad telt men twaalf moskee?n, onderscheidene synagogen, eene Roomsch-

in haren onmiddellijken omtre

landstreek. Na den tweeden Punischen oorlog werd zij door de Romeinen ten prooi gelaten aan de

s tot ééne provincie verheven was, ontstond de Grieksche naam Tripolis of Drie Steden. Na

uimers door den admiraal Duquesne in de haven van Seios aantasten, waarbij vele hunner schepen in den grond geboord werden. In 1685 bombardeerde de maarschalk d?Estrées de stad met zoo goed gevolg, dat de Dey den vrede met een half millioen livres koopen moest. In 1714 maakte de Turksche Pacha Hamed Bey zich nagenoeg onafhankelijk van de Porte, doordien hij aan deze enkel een jaarlijksche schatting

n zullen den lezer gewis niet onwelkom geweest

d uitgestrekt lagen en wier hoofd veel op een half geledigd vat geleek, van kleine ezels, die niet veel grooter waren dan groote honden, van muildieren met die overgroote zadels getuigd, welker lepel en zadelknop als een bult van een kameel uitsteekt. Verder waren daar ruiters, met het geweer op den rug, met de knie?n ter hoogte van de borst, met de voeten in stijgbeugels, die wel eenigermate op sloffen gelijken, met een dubbele sabel aan den koppel, die dan te midden van eene groote menigte van mannen, vrouwen en kinderen rond galoppeerden, zonder zich te bekreunen, of zij ook iemand in het voorbijgaan overrijden en verpletteren konden. Eindelijk werden daar ook nog inboorlingen aangetroffen, die bijna eenvormig met de Barbarijsche "haouly" gekleed waren, waar

itanen, die daar op dat

ig linnengoed, daarentegen veel sieraden bestaande uit ruwe koperen armbanden, halssnoeren van schelpen, reeksen van dierentanden, zilveren ringen in de ooren en in het neusbeen. Dan nog werden daar ontwaard Benoulienen, Awagairren, die den omtrek der Syrtische baai bewonen en die uit den dadelboom, die in hun land groeit, wijn, vruchten, brood en confituren trekken. En eindelijk te midden van die opeenhooping van Mooren, Berbers, Turken, Bedou?nen en zelfs Moucafirs, zooals de Europeanen geno

lking minstens verdubbeld was, door den toevloed van nieuwsgierigen, die van het geheele regentschap samengestroomd waren. Die landbewoners hadden evenwel geen onderkomen in de hoofdstad des rijks gezocht. Want een zoo groote menigte zou noch tusschen de weinig rekbare walmuren van de versterkte omheining, noch in de woningen, die door het slechte gehalte der gebezigde bouwmaterialen, weldra in een staat van puinhoopen verkeeren, noch in de nauwe e

waren, om het Ooievaars-feest bij te wonen, dat eene legende tot grondslag heeft, welke steeds eenstemmig in

d en schoten hunne lange geweren

hare zuidelijke grensscheiding de oase Menehié, met hare gebouwen, welker muren van witheid schitteren; met hare tuinen, die met behulp van magere koeien, die het water met een lederen drijfriem uit de diepe putten te voorschijn halen, besproeid worden; met hare bosschen van dadelpalmen, oranje- en citroenboomen;

oestijn, met hare beweeglijke duinvormingen, met hare onmetelijke uitgestrektheid van zand, waarvan de baron de Krafft zoo juist gezegd heeft, "dat de wind daa

k-strekt zich tusschen het Regentschap Tunis, Egypte en de Sahara uit, en hee

t te zullen worden. Hij was in Tripoli geboren en dat land was het tooneel zijner eerste heldendaden geweest. Hij deed dus niets meer dan naar zijn bakermat terugkeeren. Daarenboven was hij, zooals de lezer zich ongetwijfeld herinneren zal, geaffilieerd aan het zoo gevreesde bondgenootschap van Noord-Afrika

de woning van den Moquaddem Sidi Hassan, het erkende opperhoofd van d

jner reis te voorzien en aan de overige mogelijke gebeurlijkheden het hoofd te bieden. En onder die gebeurlijkheden behoorde de mogelijkheid, dat Silas Toronthal, inderdaad door de wanhoop vervoerd, er toe besloten kon hebben, zich op hem te willen wreken, hetzij door het verleden aan het licht te br

e mededeeling in welk land en in welke stad het rampzalige jonge meisje zich onder het toezicht van het Marokkaansche wij

ts met een der pakketbooten, die de kustvaart uitoefenen, of met de Algerijnsche spoorbaan te veel gevaren voor hem zou opleveren. Hij gaf er dan ook de voorkeur aan, zich bij eene karavaan van Senousisten te voegen, die naar de Cyrena?sche landstr

n en Tripoli zou afleggen, en daarbij de noorder-zoom der woestein da

igheid, haar zelfvertrouwen was daarom niet geschokt. Noch de bedreigingen van Namir, noch de toorn van Sarcan

n op militairen voet organiseerde, ingedeeld waren. Er was daarbij geen kwestie, om de provinci?n door te trekken, die aan het Fransche gezag

Syrtische zee, die plotseling naar het zuiden insnijdt. Daaruit volgt natuurlijk, dat de kortste weg van Tetuan naar Tripoli is de koorde w

nderdaad wel Frankrijk zelf mogen heeten, met meer recht dan Nieuw Caledoni?, Nieuw-Holland, Nieuw-Schotland, die veel minder op Schotland, Holland en Caledoni?, dan Algiers op Frankrijk geli

e was dan ook tot ruim drie honderd man gestegen, toen zij het Tunische kustland, op de grens der Syrtische zee bereikte. Zij had toen slechts den oever te vol

er bij de grenzen van het regentschap

sedert drie dagen de gasten van den Moquaddem Sidi Hassan, wiens woning thans tot gevangenis van Sava Sandorf strekte. Waarlijk, de kar

met hare gecreneleerde terrassen, met hare smalle en lage deur, wel eenigszins het uiterlijk van eene kleine vesting, of beter van een zeer sterk blokhuis. Het was ook inderdaad een ware zaoaiya,

r drie patio?s of binnenplaatsen te tellen waren. Rondom elk dier patio?s ontwikkelde zich een vierkant van galerijen met hare zuiltjes en kanteelbogen, waarop de verschillende vertrekken

van vestibule of van hall, waarin reeds meer dan eene raadbelegging onder de leiding van Sidi Hassan door d

oneel, dat tot hare verdediging veel kon bijbrengen, ingeval van aanval van den kant der zwervende Barbaresken, die steeds mogelijk was, of zelfs van

end bewapend, niet alleen ter verdediging, maar ook tot aanval konden dienen

ig met ijzerwerk beslagen. Men zou haar niet gemakkelijk opengebroken hebben, en slaagde dat ook al, dan

Moquaddem eene veilige

eillooze plannen tot ee

ds op den bijstand van het eedgenootschap rekenen, wiens belangen bij zijn welslagen direct

layets aangenomen waren, deze hadden zich in de Menehié-oase verspr

ttélaté zouden de Khouans van noordelijk Afrika het wachtwoord der mufti?s komen ontvangen, om hunne concentratie op Cyrena?sch gondgebied te bewerkstelligen en ee

ist in de villayet Ben Ghazi, de voornaamste der Cyrena?sche streken, re

evierd zou worden, drentelden drie vreemdelingen op de vlakte van

e oudste der drie droeg daarenboven zijn kostuum met eene gemakkelijkheid, die slechts door eene langdurige gewo

die van Piet Bathory en Lu

zighielden. Ongetwijfeld zouden zij ten tooneele verschijnen, wanneer daartoe het oogenblik gekomen zou zijn. Zi

2 in den namiddag onder beschutting van die uitgestrekte rotsen, welke vo

ila gelegen; overigens niet. En dat oponthoud was nog geschied, om zich Arabische kleeding aan te schaffen. Daarna was de Elektriek onmiddellijk vertrokken, zonder d

het vijf Oosterlingen, wiens kleeding de aandacht niet kon trekken. Misschien zouden Piet Bathory en Luigi Ferrato zich, in die kleeding gestoken, door de ongewoonte voor scherpziende toeschouwers verraden hebben; maar Pescadospunt en Kaap Matifou, gewoo

der veelvuldige kreeken van die slecht bewaakte kust. Daar moest dat vaartuig zich gereed houden, om op ie

ever voort en volgden daarna den van groote rotsblokken vervaardigden kadedam, die naar Bab-el-Bahr

door te brengen. Zij toonden zich daar als bescheiden lieden, en gaven voor eenvoudige Tunische kooplieden te zijn, die bij hunne doorreis te Tripoli van de gelegenheid wilden gebruik maken,

ruik, en vernam zoodoende zaken, die hem bijzonder belang inboezemden. Al dadelijk wist hij, dat eene karavaan kort geleden van Marokko in het Tripolitaansche rijk was aangekomen. Daarna vernam hij, dat Sarcany, di

te hebben, zich dienzelfden avond nog begeven hadden te midden der menigte van nomaden op de vlakte van Soung Ett

n! In die sterke woning bevond zich

mmer vader en dochter dichter bij elkander geweest dan thans

onoverkomelijke muur, die het

rukken. Graaf Mathias Sandorf en hij waren bereid, om hem die wenschen te laten verwezenlijken, welke de ellendeling begeerde! En toch, zij ko

Sarcany en de bevrijding van Sava Sandorf uit het huis van den Moquaddem Sidi Hassan eene bijna onuit

nheid geven? Ja, dat zou het zonder twijfel. Pescadospunt had daaromtrent een plan ontworpen, en het was met dit plan, dat dokter Antekirrt, Piet Bathory en Luigi Ferrat

ng van den Moquaddem Sidi Hassan binnen te dringen, dan was er veel kans, dat hij er in slagen zou, Sa

Luigi Ferrato zich daags daarna, tegen drie uren des namiddags, ter bespieding op de vlakte van Soung Ettélaté bevonden, terwijl Pescadospunt en

de geen aanvallen van

ij bij het vallen van den avond door ontelbare fakkels zoude verlicht worden. Ter nauwernood kon te midden van die dicht opeengepakte menigte het komen en gaan opgemerkt w

len, waarvan de voornaamste bijzonderheden bij dat Ooievaars-feest, hetwelk eene groote aan

a-woestijn tusschen de Tripolitaansche en de Fezzaansche rijken gelegen was. Het was een machtige volkstam, die zeer woest en dus ook uitermate gevreesd was. Hij was oneerlijk, trouweloos

inde zond hij hen een zijner apostelen, om hun de liefde tot het goede en den haat voor het kwade te prediken. Het was verloren moeite! Die woeste horden grepen den

elijk te bereiken was. Zij wisten, dat geen naburig vorst zijne legerscharen in die streken durfde wagen. Zij meenden

el. Allah waakte er over, dat d

ehoorende, van zeer kuische zeden, die eene buitengewone schranderheid gepaard aan eene groote opmerkingsgave bezitten. De legende beweert toch, dat zij nimmer eene landstreek bew

en kwamen in eene groote vergadering bij elkander, om te beraadslagen en besloten daarin een hunner naar den profeet

rs tot zich en gaf hen bevel al de ooievaars van de gehee

Soeleyman vergaderd waren,-zooals de legende woordelijk verhaalt,-vormden zij eene wol

jins. En terwijl zij daarboven zweefden, steenigden zij dat slechte ras, welker zielen voor de eeuwigheid in

k op één poot rustende, het uur der bevrijding af, terwijl zij door het geklepper met hunne lange snavels soms een gerommel in de lucht veroorzaakten, hetwelk wel iets van het geroffel van een menigte tamboers op hunne trommen had. Op een gegeven teeken moesten de netten plotseling verdwijnen en de vogels

racht had, er eene rol in te vervullen. Wellicht zou hij onder de gegeven omstandigheden, die veel ve

sein was, hetwelk door het publiek op de vlakte van Soung Ettélaté zoo lang en ongeduldig verbeid was. Statig rolde

at zich in het eerste oogenblik van alle kanten hooren deed; vervolgens werden zij verblind door de duizenden licht

eene andere plek ontwaarde men bij vermogende Arabieren couscoussou; verder zag men een eenvoudige "bazina," eene soort pap van gruttemeel met olie gekookt, die het gewone voedsel uitmaakte van die arme drommels, evenals elders het meest talrijk, die meer koperen "mehbouhs" dan go

laasinstrumenten van die barbaarsche orchesten buitengewoon geluidmakend waren, om zich te midden van dat menschelijk spektakel te kunnen doen vernemen. Hier en daar sprongen ruiters met hunne paarden rond en schoten

, en bij het licht van walmende toortsen, en aangevuurd door het geroffel op houten trommen en door het klagend opdreunen van een eentonig gezang, een dertigt

puilende oogen, hout tusschen de tanden maalden, op ijzer kauwden, zich diepe insnijdingen in de huid maakten, met gloeiende kolen goochelden, zich door afgrijselijk

olijverig op naar den kant van het huis van den Moquaddem Sidi Hassan, also

, wier opmerkenswaardige krachts- en behendigheidsoefeningen, die te midden van eene vierdubbele rij toeschouwers uitgevoerd werden, de meest l

aap Matifou, die waarlijk g

idi Hassan gelegen was. Beiden hadden voor deze bijzondere gelegenheid hun baantje van voorheen, hun baantje van kenniskunstenaars ter hand genome

wezen?" had Pescadospunt alvorens te

d de reus gevraagd. "Ik ben to

k vraag je, of je soms stijf i

twoordde Kaap Matifou. "Da

oefening terug... Voor ge

r wat zal het doel van die o

els in vervoering te brengen. Zu

Kom, je houdt mij voor den gek

wannee

nt scheen

t anders zoo spraakzaam en

teenen met de tanden moet fij

ietwat kleinachtende

gen oppe

ang

Kaap Matifo

sla

ifou. "Gekookt of rauw, d

waarde Kaap.

... Br

g wel

moest zijn, dan was hij besloten om slangen te eten, evenals

pleizier doen?" vroeg h

woordde Pescadospunt met een

toe dan di

eb, om die lummels in

eljes eet ik geen slangen. Als het nog Europeanen,

k niet schelen," antwoordde Pe

waaro

ijnt maar niet te

, wat

groote doel bevorderen. Wij moeten de

"Als ik dat er mee bewerken kan, ben ik bereid een frikadel

toeschouwers en verloren hunne makkers niet uit het oog, hoewel zij zich te midden

wel van de stevigsten uit een geheelen hoop, hadden een kans gewaagd door met hem te worstelen. Maar zij lagen al heel s

ing brachten, vooral toen zij elkander behendig brandende fakkels toewierpen, die overgaande van de hand

rvoor zij werkten, terecht m

n het bewonderingwekkend program van den beroemden kermistroep van Bracca aangekondigd werd. Die kenners en bewonderaars hadden toch gelegenheid gehad den stoutmoedigen Mustapha, den Samson der woestijn, het kanonmensch toe te juichen, "wien de k

hoefde voor geen mededinger bevreesd te zijn. Neen, voor niemand ter wereld, a

kunstenaars omgaf, ten top voerde. En hoewel die oefening voor de Europeesche kermisspellen oud en versleten moch

terden zich schier rondom de beide kunstenaars, die bij

heid van een aap langs dien staak naar boven, en bij het uiteinde gekomen, nam hij daar, terwijl hij den staak onrustbarend deed buigen, de meest bevallige houdingen aan. Inderdaad, het was ee

onwrikbaar stevig als de rots, waarvan hij den naam voerde, hoewel hij bij zijne pogingen om den staak met den daarop kunste

twikkelde zooveel kracht, om den staak van zijne borst op te tillen, in de rechterhand te nemen en dien arm uit te strekken, terwijl Pescadospunt

t geen planken vloer was, waarop zij stonden. Neen, waarlijk, dat moest erkend worden; zoo iets had de Samson der woestijn, de koene Mustapha, de stoutmoe

onverwachtst een kanonschot van

terwijl zij, onder het uitvoeren van een klepperend concert, waarop met een onmetelijk geschreeuw, door de menschen aangeheven, geantwoord werd, eene h

was gesloten

De vogels van den profeet Soleyman

ulk een vreeselijk spektakel werd daar door die saamgeschoolde en opgewonden menigte aangeheven. Evenwel, alsof hare bewoners doof en stom waren, nog erger, alsof zij uitgestorven waren, was de woning van den Moquaddem Sidi Hassan hardnekk

er ooievaars, plotseling uitgebluscht waren, was ook Pescadospunt eensklaps verdwenen, alsof hij met de

hij heen

r van hem

d te verklaren. Daarop w

hem behendig bij het andere einde op, liet hem ronddraaien en bogen beschrijven, zooals de meest ervaren tamboer-majoor met zijn dikgeknopten stok zoude gedaan hebben. Het w

lijk hoerah, dat tot voorbij de uiterste grenzen der oase moest gehoord worden. Niemand hunner twijfelde er aan, of de

regel de menigte het meest. Daar

aars wonen en welks naam toch o

n drank, Sagoeweer genaamd, afkomst

st zeldzaam alcoholische dranken, daarentegen geven zij zich te meer aan het gebruik of beter het misbruik van opiu