Van Orenburg naar Samarkand

n terp, die als bidplaats wordt gebruikt, en uit een armzalig, morsig gebouw. De bedelaars zitten of liggen doorgaans langs de muren of op het platte dak van dat gebouw: zij praten,

elker hoofd een chef staat, die, naar men zegt, afstamt van den heilig

nd, dan te Khodsjend, dan ergens anders. Als opperhoofd van alle douvanas van Turkestan, heeft de tura van Tasjkend weinig vrijen tijd: hij moet telkens zijn wijd uitgestrekt gebied doorreizen, om geschillen tusschen zijne onderhoorig

lendenen, en voorziet zich van een nap, uit een halve kokosnoot vervaardigd, en waarin de douvana alles verzamelt, wat men goedvindt hem te geven. Het hoofdstuk zijner kleeding is de halate of pij, die, volgens het voorschrift, uit lappen en snippers moet bestaan, en die er dikwijls, door de bonte mengeling

nk behoeft men niet veel te gebruiken om het verstand te verliezen: men bedrinkt zich dus, en slaapt dan zijn roes uit, om den volgenden morgen weder van nieuws te beginnen. De douvanas kunnen zich soms bespottelijk aanstellen. Ge kunt u niet van lachen onthouden, wanneer ge tien of

ander gesloten. Eensklaps zag hij een balletje opium in mijne hand; zijn strak gelaat nam dadelijk eene vreemde uitdrukking aan; hij sperde zijne oogen wijd open, en sprong als een wild dier naar mij toe. "Geef hier, geef hier!" riep hij. Maar ik deed een paar stappen achteruit, en borg mijn opium weg; toen wrong de ongelukkige zich in allerlei bochten en vertrok zijn gelaat op afschuwelijke wijze. "Geef mij den beng (opium), och! geef het mij", kermd

van een Batc

ers zaten, dicht tegen elkander gedrongen, op den vloer neergehurkt, tegen den muur, om zooveel mogelijk tegen de koude beschut te zijn. Velen hadden reeds hunne dosis vergif ingenomen: hun gezicht had eene uitdrukking van bestiale stompzinnigheid, hun mond was half geopend, en sommigen bewogen hunne lippen, alsof zij iets zeggen wilden. Anderen zaten met het hoofd tusschen de knie?n, en snorkten luid, terwijl hunne spieren zich nu en dan samentrokken en geheel hun lichaam zich krampachtig bewoog.-De

nkel tot den anderen zijn uitgespannen en de zonnestralen keeren. Alle winkels gelijken op elkander; zij bevatten over het algemeen zeer weinig voorwerpen van waarde: den ganschen inboedel zou men al heel gauw voor honderd gulden kunnen koopen. De koopman, doorgaans tamelijk gezet van postuur, is voortdurend bezig, zichzelven of zijne koopwaar met een waaier af te koelen; hij zit, met de beenen onder het lijf, te babbelen, aardigheden te verkoopen, thee te drinken, de vli

el te nemen aan de standjes, en de nieuwtjes op te vangen. Onderweg wipt men even de moskee in om zijn morgengebed te doen; men blijft eenige oogenblikken luisteren naar een mollah, die de gaanden en komenden voor een poosje om zich verzamelt, hun iets uit de levens der heiligen voorleest, of een preek houdt, die bijna altijd tege

n dit gedeelte van Centraal-Azi? den hoogsten trap van volmaaktheid bereikt, en dit kunstwerk is zeer goedkoop omdat de grondstof weinig kost en het arbeidsloon zeer gering is. De Europeaan, die voor de eerste maal zulk een zijdeborduurder ziet werken, weet niet wat het meest te bewonderen: de fraaie kleuren en de rijke prachtige patronen, of wel den fijnen smaak en de verwonderlijke behendigheid der werklieden.-De handelaars in vaatwerk kondigen zich reeds van verre aan door het voortdurend geklop en gehamer: want-dit vergat ik te zeggen-de meesten dier winkels zijn teven

en door de Turkomannen, hunne geloofsgenooten, ongemoeid gelaten. Is de razzia goed geslaagd, dan zijn de prijzen laag, en kan men een slaaf voor omstreeks vijftig gulden koopen. De slavinnen zijn veel zeldzamer en dus ook veel duurder dan de slaven, omdat de Turkomannen de eersten liefst voor zich zelf houden. Meermalen vernam ik van oude slaven, uit Perzi? afkomstig, hoe zij als jeugdige knapen, door de Turkomannen werden geroofd, hetzij terwijl zij met hunne ouders of verwanten aan den ve

verkeer met de buitenwereld afgesloten, nog meer in haar werkkring beperkt. Reeds in de wieg worden zij aan een man verkocht, die haar tot vrouw neemt, als hare ontwikkeling, noch uit een moreel, noch uit een physiek oogpunt, voltooid mag heeten. Zoo komen zij nooit tot een eigen zelfstandig leven: want als zij den le

hare schreden naar een boschje, op ongeveer een mijl afstands van de stad; de mannen hadden hunne fraaiste veelkleurige tsjapans aangetogen, de vrouwen hare mooiste mousselinen van russisch fabrikaat. Ons gezelschap bestond nu uit vier personen: als tolk had ik een gerussificeerden Tartaar van Kassimow, een edel

door in het dorp Noga?-Kourgane, waar wij onze tent, onder den blooten hemel, in de schaduw van prachtige boomen, opslaan. Den volgenden morgen zetten wij onze reis voort. Ik zal mijne lezers niet vermoeien met eene opsomming van alle bijzonderheden van dien tocht, en eene beschrijving van al de plaatsen waar wij halt hielden. De geheele

aze heeft weinig aanlokkelijks voor den vreemdeling; maar een hevige orkaan, door geweldige stortregens gevolgd, dwong ons, er te blijven en te overnachten. Den volgenden morgen geleek de weg een modderpoel, waardoor met groote kracht sterke waterbeeken stroomden, die zich in de Tsjirdsjik gingen storten. Gelukk

in russisc

bijheid van twee rivieren. De stad ligt echter te hoog, om het water, door middel van irrigatiekanalen, over het land te kunnen verspreiden; maar indien daar

ier zag ik verscheidene diepe gaten, die, zooals ik vernam, des winters den Kozakken tot verblijf dienen. "Maar,

is

gij des zomer

n de ope

n hoe maakt ge het d

s nat, maar de zon

oogsten per jaar op. Ook tarwe, gerst, rogge, erwten en vlas groeien hier uitnemend. De rijst zou hier evenzoo slagen: maar zij heeft overvloedige besproeiing

houwde mij blijkbaar met groot wantrouwen, daar hij meende dat ik door de russische regeering gezonden was, om rekenschap te vragen van zekere verkeerde handelingen. Toen hij begreep dat dit niet het geval was, maakte zijn wantrouwen plaats voor verbazing, met zekere minachting gemengd. De Oosterlingen kunnen zich maar niet voorstellen, dat iemand louter voor zijn pleizier, om zich te onderrichten, gaat reizen; is de reiziger geen of

worden overschaduwd. In deze straat bevindt zich de voornaamste der twee winkels, die in het dorp te vinden zijn; voor dien winkel verzamelen zich iederen avond de nieuwsgierigen van het vlek, om te praten, de nieuwtjes te vernemen en te spelen. Vooral op de dagen, als de bazar te Tsjinaze geopend is, heerscht hier des avonds eene bijzon

t over d