Fundamenta Krestomatio

andis, kiu li estas. Tiu respondis. Tiam la unua ekkriis : - Kio? tia malgranda advokato? mi ja povas vin ka?i en

is. Tiam li kolektas siajn fortojn kaj vokas pro helpo la sanktan Nikolaon. Sed anka? tio ?i ne helpis. Tiam en malespero li krias : - ?iuj sanktuloj help

n! - Sed, Via Generala Mo?to. . . . komencas la alkurinta adjutanto . . . - Silentu! krias la generalo. Li prenas kuleron. - Levu la kovrilon! Lia ordono estas plenumata. Li ?erpas per la kulero la flui

a publiko plenigis balda? la budon. Sed kiam la gastoj volis eliri, ili renkontis du grandajn gardistojn kaj super la pordo la surskr

ke la grekoj, kvankam ?irka??utataj per liaj favoroj, tamen insultas l

sed malri?a, ? ?ar, li diris, mia filino pli volas h

e lia edzino havas 30 jarojn : ? ?i estas sendube vera,

o estas bezona, regnestro, li diris, sed mi volus, ke ?iuj sciu, ke mi ricevis tiun ?i favoron el viaj manoj. A

i malkovri mian animon? demandis Lizandro. - La dioj ordonas al vi! diris la pastro. - Bone, redi

kaj komencis ?in ripro?i. La edzino respondis, ke li diras sensenca?on. - Sed mi vidis per miaj propraj okuloj! ekkriis

returne la korpon de la pekulo. Vidante, ke la tero ne volas akcepti la malbenitan korpon, oni decidis forbruligi ?in per fajro; sed anka? la fajro kun abomeno forsaltis de la korpo kaj ne volis e? tu?i ?in. Ne povante al si helpi, oni ?etis la korpon al hundoj, ke ili ?in dis?iru; sed anka? la hundoj kun indigna bojado forkuris de la korpo kaj ne tu?is ?in. Oni ?etis la korpon en p

ia propra estis jam tute malnova kaj malbona, li prenis anka? la ?apon, pensante en si : ? estas tute egale, ?u fari unu pekon a? du, tiom pli, ke mi hodia? faros mian konfeson kaj puri?os de ?iuj pekoj. ? Forman?inte la sebon, li iris en la pre?ejon, por fari la konfeson. - Nu, kiajn pekojn vi faris? demandas lin la pastro. - Hodia? mi vidis porkon en viaj pizoj kaj forigis ?in de tie, respondis la konfesanto. - Tio ?i tute ne estas peko; kontra?e, vi faris, kiel vi devis fari. Kion vi ankora? povas diri? - Kiam mi estis hodia? en via domo

orga?. - Pardonu, mi ?in ne povas, sed mi povas konsili al vi certan rimedon, por ricevi tiun ?i monon. - Ho, mi dankas v

esplori per ili la stelojn kaj planedojn, tio ?i estas farebla; sed kiel la ins

en la mondo - kontra? la esperantismo? - Kio estas esperantismo? demandis unu fra?lino. - Esperantismo, respondis la junulo kun mieno de granda scienculo, estas ali?ado al la nove elpensita lingvo, kiu havas la nomon ? Esperanto ?. Tiu ?i malsano konsistas en tio, ke homoj, kiuj ofte ?is nun estis tute prudentaj, ricevas atakon de frenezo kaj komencas lerni la novan lingvon; ili ricevas varmegon, kaj en la deliro, ka?zita de tiu ?i varmego, ili komencas paroli pri la ? estonteco ?, pri la ? frateco de la popoloj ? k. t. p., k. t. p.; ekster tio ili ricevas la tre dan?eran pasion infekti per sia malsano kiel

gente, kaj vi ?ion atingos! La ovo de K

e? unu centimon kaj mi adoras la ?ampanon. Estu tiel bona kaj sendu al mi korbon da boteloj de via dia trinka?o. Kun ?i mi esperas forgesi mian mizeron ?. Apena? R?derer ricevis tiun ?i leteron, li t

j, kaj tamen sufi?as por ni 1 1/2 funtoj da viando por tago. Mia edzino ne man?as ?in, miaj na? infanoj ne ricevas ?in

ur la instruituloj ?iam venadas al la ri?uloj kaj ke la lastaj, kontra?e, neniam venas al la instruituloj. - Instruitulo : ?ar la instruituloj komprenas, ke al ili mankas mono, sed neniam la ri?uloj komprenas, ke al ili mankas scienco. - Ri?ulo : Kial do la ri?ulo

portis la plej grandan ?apelon? - T

kiu volas tien eniri : tie ?i estas la vagono por sinjorinoj! - Ho! respond

stis : ? la homo mem devas ?ion al si ellabori ?. Kiu mem al si helpas, al tiu anka? Dio helpas! La 50000 frankojn

lo prenis la ?apojn kaj iris kun ili sur unu homplenan straton kaj sidi?is en unu oportuna anguleto. Vespere li revenas al la parenco, kaj tiu ?i demandas : Nu, ?u vi multe vendis? - Ha, malgaje respondas la junulo, e? unu ?apon mi ne vendis! - ?u vi al neniu proponis? k

an?i, mia bona sinjoro. - Kial do vi ne laboras?

. . . mi amas vin ne tiel, por edzi?i je vi . . . - Ha, ha, ha! mi volis nur elprovi vin, mi havas grand

gojn viaj kreditoroj? - Jes, miaj kreditoroj estontaj,

fe prezenti du procesantojn, el kiuj unu gajnis la proceson kaj la dua ?in pe

as rapide veturanta kale?o, en kiu sidas elegante vestita sinjorino. Venante preter la imperiestro, la veturigisto haltigas la ?evalojn, kaj la sinjorino rapide elrampas el la kale?o. La imperiestro, doma?ante ?ian ri?an veston, ekkriis : "sidi?u!" La sinjorino ektimigita rapidas plenumi la ordonon kaj mome

i kaj lia servanto kurigis 50 sova?ajn arabojn; kaj kiam tio ?i ekscitis miron, li aldonis,

fo estas venigita de malproksime kaj a?eti de ?i ankora? metron estas preska? io neebla, ?agreni?is. Post kelkaj tagoj li ekpensis kaj vokis alian, novan tajloron kaj montris al li la ?tofon. Tiu ?i pripensis, mezuris kaj fine li promesis ellabori oportunan surtuton. Kelkaj tagoj pasis, kaj la tajloro efektive plenumis sian vorton : li alportis pretan surtuton sufi?e vastan kaj tiel longan, ke li devis ankora? subtran?i. Kun mirego la barono vestis la surtuton, kaj ?oja li bone rekompencis la tajloron, kiu iris domen. Post kelkaj semajnoj, en unu tago de festo, la barono, promenante sur la strato, vidis knabon, havantan la a?on de ?irka? sep jaroj, kiu portis manteleton el tia sama

n apetito, kaj la mastro amike rimarkis : - Mi donus cent funtojn da sterlingoj, se bova lango povus havi por mi tian bonan guston kiel por vi. Post paso de unu semajno la ju?isto estis vokita Londonon kaj metita en malliberejon. En da?ro de ok tagoj li ricevadis nur panon kaj akvon, fine la na?an tagon oni donas al li langon de bovo kaj kru?on da biero. La malliberulo esprimas sian miron; sed la gardisto de la malliberejo restas muta por ?iuj liaj demandoj. Tiel la ju?isto, ne r

ron. - Kion vi rigardas, hundinido? ekkriis alsaltinta al mi soldato. - Mi kalkulas la korvojn, kiuj staras sur la tegmento, mi timege respondis, kaptante la ?apon en la manon. - Kiom do vi kunkalkulis, hundinido? li denove ekkriis. - Dek tri, mi respondis. - Pagu do tuj dek tri rublojn, hundinido, ?ar, se vi ne pagos, mi tuj

sa?o? Ne vere, feli?a ideo? - B : Jes, jes, la ideo

iris trans la Alpojn? - B : ?ar ti

aktoj, la ?telado estas via profesio! - Ju?ato : Kion

i tiu ?i fakto, aldonante, ke la fakto havis lokon en la sepa horo matene kaj ke poste per l

Sekve atentu : unu - du - tri! . . . Ha, mallerta urso, vi pafis ja preter la arbon! - Rekruto : Nu, kion do ?i malutilas, sin

rnami?amo de la virinoj ? estos presita, tiam mi por la honor

?o) : Por la dua man?o ni prenos angilon! - Kuiristino : Kiom vi ordonas, ke m

: - Mi petas, prenu! Estu tute kiel d

, nun vi jam scias, kio estas la tiel nomata virina demando? - Sinjorino : Mi

i lin sendis en la malsanulejon. Post unu semajno la ?efa kuracisto skribis al la ju?ejo :

n kaj eltiris la knabon. La patrino dankas la savinton : - Ha, sinjoro! . . . mi ne scias, kiel vin danki! . . . vi savis mian fileton! . . . - Ho, sinjorino, li rediri

Nu, vi estus trafema pafisto! La oficiro ekcelas. Paf! . . . maltrafo. - Jen kiel vi pafas! Li ekcelas la duan fojon - paf! . . . denove maltrafo. - J

demandis tiam la poeton Piron'on kaj petis lin solvi la disputon. - La fr

nton, kaj, kiam li unu fojon denove devis iri al Swift, por alporti al li grandan ple?ronekton, li montris sian nekontentecon iom maldelikate. Tuj Swift levi?is, sidigis la servanton sur sian se?on kaj diris : - Mia amiko, vi ne scias, kiel oni devas plenumi komision; mi montros ?in al vi. Swift prenis la ple?ronekton kaj alpa?is malrapide kaj respektege al la servanto. - Mia sinjoro, li diris, saluta

fratino. - Tre volonte, diris Swift, mi e? donos al vi ?evalon kaj servanton por akompani, kaj vi povas amba? kune veturi. Tute ekster si de ?ojo, la servantino, elirante, lasis la pordon ne fermita. Kvaronon da horo post ilia forveturo Swift ordonis seli alian ?evalon kaj sendis sur ?i rapide alian servanton k

on da meleagro . . . - Kial do? ?u vi havas tian strang

mi havas la honoron paroli? - Ne. - Mi tiel anka? tu

ila?ano, li montris al li unu fingron (tio ?i en la mimiko de la instruitulo devis signifi : ? Dio estas unu ?). La vila?ano, respondante, montris du fingrojn. La instruitulo ekmiris, sed li pensis, ke tio ?i estas simpla okazeco. Li montris al la vila?ano manplaton (signo de regno); la vila?ano tuj montris al li pugnon. La instruitulo kaj ?iuj alestantoj estis tre mirigitaj, precipe la instruitulo. Li ru?i?is de ?agreno kaj kun kolero li montris supren kaj malsupren (tio ?i signifas : ? Dio estas en la ?ielo kaj sur la tero ?). ?iuj ekrigardis la vila?anon. Li en tiu sama minuto eltiris anta?en la manojn kaj faris signon, kvaza? li ion trenas. ?iuj estis senfine mirigitaj, la instruitulo e? eksaltis; li sentis sin mortigita! Li rapide elprenis el la po?o monujon kaj tuj elkalkulis al la vila?ano tricent rublojn, kiujn lia kunparolanto prenis kaj trankvile ka?is en sian po?on. Neniu komprenis, pri kio parolis la mimikistoj, kaj tial oni decidis demandi aparte la instruitulon kaj la vila?anon, pri kio ili interparolis. Anta?e estis forigita la vila?ano. Tre ekinteresitaj, la alestantoj kun sciemo kaj malpacienco atendis, kion diros la instruitulo. Tiu ?i rapidis trankviligi ilian malpaciencon : - Mi neniam ankora? renkontis homon, kiu povus tiel libere klari?i per mimiko! Mi mem tre ofte pensas, anta? ol mi ion diras, kvankam mi lernis tiun ?i malfacilan sciencon preska? tridek jarojn! Tio ?i estas tre mirinda! simpla, tute ne instruita vila?ano, kaj tiel libere respondas per mimiko tiajn pure filozofiajn demandojn! Tre mirinde, tre mirinde! - Sed diru do al ni, sinjoro, pri kio vi interparolis? - Vidu, sinjoroj : unue, en la komenco de la parolado, mi diris al la vila?ano, ke Dio estas unu. Li al mi respondis, ke Dio estas kvankam unu, sed Li tamen estas duobla, ?ar Li estas samtempe Dio kaj homo. Tiun ?i ideon la vila?ano esprimis per si

?evalo, eniris en la legejon iu malfruinta studento. Al la miro de la studentoj, kontra? sia kutimo la profesoro nenion diris al la studento kaj da?rigis sian legadon. Fininte la legadon pri ?evalo, li diris : - Nun, sinjoroj, pos

kartojn, kaj al ?io li havas ankora? mirindan talenton de parolado. - Kion do vi volas? mi vin ne komprenas! Tio ?i estas ja ?iuj nur tre bonaj ecoj! - Sed vidu : li ne

is pri bonfarado, diris : - La prediko tiel min tu?i

a? ekstreme malbonaj, tiel malbonaj, ke mi timis la falon de la opero. Mi vin petas, observu, ke ?i estonte iru pli bone. La ministro severe punos. La kapelestro rapidas al la direktanto de la ?oroj. - La ?oroj estis hodia? absolute abomenaj. Unu rapidas, alia restas, unu kantas tro alte, alia tro malalte, tute kiel strataj buboj. La re?isoro orde vin regalos kaj bone faros. La sekvantan tagon la direktanto,

o de la papo, diris, ke la? la rakonto de la biblio la religiaj kondukantoj vivis malri?e kaj simpl

lernan libertempon; dekses jarojn - la liberecon; dudek jarojn - sian amatinon; tridek jarojn - sian edzino

o mian ateston pri via nepuremeco. Rigardu do mem ekzemple la malpura?on de mu?oj tie ?i en la angulo. - Servant

oj la kura?ulo eliras. - Nu, kia rezultato? demandis la atendanta. - Ha, respondis la kura?ulo, mi tute ne atendis, ke li estos tia maldelikatulo! Prezentu al vi, kiam mi komencis mian ripro?an parolon, li tuj volis doni al mi du survangojn! - Kiel vi scias, ke li volis tion ?i fari? - Se li ne volus, li ja tion ?i ne farus, kaj se li faris, tio ?i ja montras tute sendube, ke li tion ?i volis. - Kaj vi silentis? - Enirinte al li, mi forgesis lin bone titoli, kaj ekzistas le?o, ke se oni iun salutas per pli malalta titolo, ol li havas, li havas la rajton doni al vi tri

ompi?is kaj la tuta inko elver?i?is sur la teron. Konfuzite la knabo staras kaj malgaje rigardas la elver?itan inkon. - N

, mi devas al vi rimarki, ke mi amas, ke oni akurate pagu la luan pago

al vi mian teruran situacion : mi petis hiera? fra?linon Marion pri

ltu, Antonino, diru al mi malka?e, kial vi ne prenas oficon de nutristino? ?i estas ja multe pli enspeza, ol la ofico de kuiristino. - Kuiristino : Ha, sinjor

ion do? - Fian?ino : Ke vi edzi?as je mi, ?ar mi poste havos grandan sumon da mono. -

j mi almozon ne donas. - Kiel vi volas; pro v

metikon? - Certe! - Kion do vi lernis? - Deprenadon. - Aha! sekve se mi diros al vi, en kiu jaro mi naski?

aj malsanoj estas la lango kaj se la lango estas kovrita, tio ?i jam montras, ke la homo ne estas sana. - Kaj tamen, rimarkis alia

to : Vorto post vorto, Via mo?to! ke mi mortu, se mi iom mensogas! - Ju?anto : Se

as min distri, vidi aliajn viza?ojn ?irka? mi . . . - Nu, en

de la abioj vi havos ?iam en la ?ambro. Provu nur la odoron! Belega, ravanta! Kaj kiel saniga!

do mem, patrineto, kion li skribas : ? Fra?lino, donacu al mi vian manon! mi povas vivi nur por vi! Per floroj kaj baloj mi plenigos vian tutan vivon! Kun via kiso mi iros al la fino de la mondo! ? - Ha, ha, ha! sed vi

as bovan viza?on. - Mi ne scias, Via Imperiestra Mo?to, respondis unu fojon Benedetti al tiela ?erco, ?u mi efektive havas viza?on de bov

riestro A?gusto. Tiu ?i ordonis, ke oni alkonduku al li la similulon kaj, rigardante lin atente, li diris : - Junulo, ?u

ton! Post kelkaj minutoj la servanto alportis. La juna homo komencas trinki la kafon, rigardas ?irka?en sur ?iuj flankoj kaj subite ka?as la kulereton de sia kafo en la po?on. Tion ?i rimarkis la maljuna sinjoro. Li vokas la servanton. Tiu ?i aperas. - Tason da kafo kaj paste?eton! La postulita?o estas alportita. La sinjoro man?as. - Se vi volas, mi montros al vi ?onglon, li diras al la servanto, alvokinte lin. La servanto ridetas. - Rigardu : ?u tio ?i estas kulereto? - Jes, sinjoro. - Kie do ?i estas nun? demandis la sinjoro, rapide ka?ante la kulereton en la

iris al sia sekvantaro : - Mi volus scii, por kio ta?gas tiu ?i hometo, kiu iras tiel malrekte. Pope

fojon, havante fortan deziron disputi, li demandis unu korteganon, kial li ne diras al li sian veran opinion. - Estas malopo

?iutage ricevas. - Jes, Via Generala Mo?to. - Kaj eble io ankora? restas? - Jes, Via Gener

- ?u vi scias nian kutimon, demandis la lasta, ke se la batalantoj maltrafas, la sekundantoj devas batali? - Mi konsentas, respondis la oficiro. - Sed ?u vi scias, da?rigis la dika sekundanto, ke

sa?a homo, sed mi vidas, ke vi estas nelaborema : vi volas, ke aliaj laboru, dum vi mem sidas sur ili kiel parazito kaj man?as kaj vestas vin per fremda kosto. Se, kontra?e, vi estus laborema, vi povus fari?i io, ekzemple ?e mi kaj miaj komercoj. - Ne, mia bonfarema, respond

o de la universitata domo la sekvantan sentencon : - Kiu bone drinkas, tiu bone dormas; kiu bone dormas, tiu ne pekas; kiu ne pekas, estas bona homo; sekve : kiu

moj suferas, tio ?i estas komprenebla : Adamo man?is la malpermesitan frukton; sed por ki

entoj de la N. . .a universitato. Unu el la alestantoj proponis, ke oni esprimu al la talenta satiristo la studentan gratulon je la pasinta jubileo. Lia ideo estis unuvo?e akceptita kaj tuj e

(tago 2) : La korsika diablo forlasis la ?ipon en la golfo ?uano; (tago 3) : La tigro alvenis al Gano; (tago 4) : La monstro pasigis la nokton en Grenoblo; (tago 5) : La tirano trairis tra Liono; (tago 6) : La uzurpatoron oni vidis en

iam estas sen butonoj! - Kiel vi ne hontas, granda?a viro, tiel brui pro kelkaj mankantaj butono

nikis sian eltrovon al sia najbaro. Unu post la alia ?iuj komencis metadi la manojn sur la globon kaj trovis, ke la dirita estas vero. ?iuj kolekti?is ?irka? la vitra globo, kaj komenci?is alte scienca interparolo; ?iu, por klarigi la fenomenon, elpensis sian teorion : unu supozis engluton de la radioj de varmeco, alia montris la liberi?on de ka?ita varmelemento, tria klarigis ?ion per rebato de la radioj. Kion unu ne sciis, tion plenigis la alia, kaj fine

datoj. - ?u ili ?ion forportis? demandis la kapitano. - Ne, ili rest

ndis. - Pardonu min, Via Imperiestra Mo?to! - Kion do vi faris? - Jen, kara re?ino, mia valizo estas plena de diversaj bonaj objektoj el la palaco de Via Mo?to. Tie ?i sin trovas rosta?o, kuka?o, kelkaj boteletoj da biero kaj kelkaj funtoj da bombonoj por miaj infanetoj. Mi de?oris mian semajnon, kaj nun mi iras hejmen,

taj kontra? ili. Kompreneble ili ne venis, kaj ?iu pensis, ke oni ju?os ilin en foresto, kiam subite Chassié aperis kiel ilia defendanto kaj diris, ke liaj klientoj ne estis invititaj en le?a ordo. - Kaj kiel oni tion ?i povas fari? demandis la prokuroro; kaj kun ?ajna seriozeco la advokato respondis : - Oni albatu la inviton al la pordoj de la pre?ejoj, sed oni forgesu nenian lokon, oni anka? en?losu ie la katojn, la terurajn malamikojn de miaj klie

uro, fra?lino! Tio ?i estas kredeble via amikino? - Ne, kontra?e, sinjoro : tio

pla?dis en vertikala. - Tre povas esti, diris la dua; kaj mi unu fojon estis en teatro, kaj prezentu al vi, tie estis tiel plenege, ke oni ne povis ridi en horizontala direkto, sed ridis en vertikala. . . . - ?io ?i estas malvera, diris la tria; sed jen mi, kiam mi estis en Afriko, v

le?tenanto de la maristaro sendis unu fojon en tian bibliotekon sian servanton kun la komisio, ke li alportu al li el la biblioteko la 9-an volumon de la vortaro de Larousse (kun la literoj I, J, K). Post unu horo la s

, vi ricevos de mi sakon da terpomoj. - En la sekvanta tago la hebreo prenis kun si sian filon, portantan sakon por la donaco, kaj li eniris en la domon de la pastro lasinte la filon en la korto. - Nu, faru la signon

eluzita vesto! - Kial ne? Estas tre komforte portadi ?in, kaj en la ?efurbo neniu min kon

uj ekkonis la tri komisarojn Amerikajn. Nun la kriminala policisto proponis la sekvantan planon al la mastro kun la peto helpi al li en la plenumo de ?i : la mastro zorgu, ke neniu el la tri personoj malaperu el la domo. La policisto sidi?is al tablo kaj ?uis kun granda apetito man?ojn kaj trinkojn. Kiam oni alportis la deserton, la policisto sin levis kaj ordonis silenton, sciigante la alestantajn terurigitajn gastojn, ke la tri kontra?sidantaj sinjoroj estas tri dan?eraj krimuloj, kiujn li devas aresti. La tri sinjoroj provis forku

lo, kaj li faris kun la ruso inter?an?on kun la ?evaloj. La ruso prenis la bonan ?evalon kaj, ridante je la tataro, diris al li : - Nun mi tute ne gardos mian ?evalon, ?ar ?telisto en la nigra nokto ne ekvidos mian nigran ?evalon, sed vian blankan li tuj ekvidos kaj ?telos. La tataro devis ne dormi, sed gardi sian ?evalon. La nokto pasis. La ruso kaj tataro veturis plu. Por man?i ili bavis nur unu kokinon. Por du personoj ?i ne estis sufi?a, kaj tial ili decidis, ke man?os nur unu - nome tiu, al kiu la sorto ?in decidos. La tataro diras : - Ni endormi?u, kaj tiu, kiu vidos pli bonan son?on, m

on, ke li ne komuniku la okazintan malfeli?on al la maljunulino subite, sed ke li anta?e preparu ?in al tio ?i. Alveturinte al la loko de la difino, nia veturigisto komencis kriegi el la tuta gor?o, ?is sur la sojlo aperis la edzino de la ju?isto. Tiam li demandis ?in : - ?u tie ?i lo?as la vidvino Begli? - Vidvino Begli? . . . Ne ?i ne lo?as tie ?i. - Kaj mi povas veti, ke ?i lo?as tie ?i! . . . Sed tio ?i ne estas grava. Diru, ?u tie ?i lo?as la ju?isto Begli? - Jes, li lo?

sukero el ?ia bu?o. - Tion povas anka? mi fari, diris unu rigardanto. - Kio, vi, malfor