Vanden Vos Reinaerde

edaan beschouwen voor dat wij ook de overige afwijk

n dezelfde, maar daarop volgt bij den Vlaming terstond een toevoegsel, vs. 16–97, waaruit blijkt,

LE heeft in zijn Supplément een klein gedicht uitgegeven, waarin eene worst voorkomt die aan Tibert op eene behendige wijze ontstolen wordt(107), gelijk ook hier, vs. 107–125, blijkt, dat deze ei

ar het denkbeeld zelf om Reinaerts zaak door den kater te laten bepleiten, is in de fransche gedichten niet onbe

Gri

nart parol

et Tyber

waar Tibert Reinaert bepaaldelijk tegen zijne aanklagers verdedi

pmerking op nieuw gestaafd; maar juist hier betreuren wij het geene kritische uitgaaf der fransche branches te bezitten, niet bekend te zijn met alle grootere varianten, daar wij nu niet kunnen bepalen vanwaar onze vlaamsche dichter den eigenaardigen

gens aan vast te knoopen, wij schijnen hier een

het veld der verdediging verlatende, zich plotselings ten aanval keert. Isengrim, zegt hij, heeft Reinaert veel kwaad gedaan: vooreerst heeft h

ene een pl

niet mocht

wordt dit feit in de fransche gedichten verteld, br. 2, vs. 749–916 en br. 10, vs. 3919 vlg. Waarschijnlijk had

n chargie

harenz

oert, en wel op dezelfde verdraaide wijze. En het zal ons niet verwonderen dat hij e

dat Isengrim den vos bedrogen had betrekkelijk

daer die b

anche 18 voor, vs. 7698–7970. Maar noch in het Fransch noch in den Reinardus, I, 186 sqq., waarme

was lette

goeden ba

orghe, datt

e warp in

l van den loozen advokaat om zijn kli?nt des te me

ie nader aan den Reinardus staat. In het Fransch worden wolf en vos als oom en neef voorgesteld, vs. 7713, 7731, 7763 enz., z

um falso Rein

nato creder

r op het oog te hebben, als hij den vos later, in z

am ic ende

......

dat hi wa

n ene sib

wraak eischt over zijne vermoorde dochter Coppe

is ingeleid dan in het Mhd. of Fransch het geval is: ik wij

kinderen leefde, die door waakzame honden voor Reinaert beschermd werden. In het Fransch is het niet Chantecler, maar Pinte, die het w

sustren die

s overigens in de sage niet onbekend. Reinardus III, vs. 1181, tracht de vos den haan een stuk beukenschors in de handen te stoppen en dat voor een vredebrief te doen doorgaan; maar de list mislukt(108). In de 6e fransche branche daarent

z Nobles

nt la pè

aist, qui

rre l'a f

s baron

gardée et

ebeurtenis verhaald wordt, vs. 177–21

atijnschen Renardus, of misschien de vlaamsche o

gedicht, als in de 20e branche bij MéON, heeft er op het graf van Coppe een mirakel plaats, daar de haas, die zich op dat graf had neêrgevleid om te slapen,

want hij verhaalt wel Reinaerts biecht en aflaat, en de vigilie die

en, dat de dichter het mirakel op Coppens graf had achterwege gelaten uit eerbiedige herinnering aan ?der aermer vader"(110), die ook na zijn dood een martelaa

eken in het gezond verstand en den logischen zin van den vlaamschen dichter, die waarschijnlijk het mirakel wegliet omdat het in zijn voorbeeld te onpas was aangebr

e ondaad die Reinhart aan Schanteclêrs dochter gepl

estuont in der

en geneest terstond van zijne kwaal. Hij schrikt op, en gaat terston

az hu

or gotes

God een teeken gedaan had; en allen ontstaken in g

soldez ver

an alle

ligen gem

kappellaan Br?ne naar Reinhart te ga

0e branche. Als Copée begraven is verzoeken al de

glo

s guiles

nos a enfrètes

Brun uit om den vos t

met en

val d'une

siet ne

l van hetgeen op het graf va

t à cort

rs que Bru

pira moul

re Coars

trembloit

les avoit

m hij zoo bevreesd was, dat hij zich

u, or les

ombe dam

ele fu

volt d'i

ormi sor

.......

cort vint

ot qu'ele

nbert fut

nart parol

et Tyber

et Renarz

illiz, s'i

li ors e

pertu

l dat op haar graf gebeurde, en dit geeft aanleiding tot het gezantschap aan Reinhart. In het Fransch daarentegen heet Copée reeds martir vóór dat er iets op het graf h

dus de logische orde, het zinverband en de geleidelijke voordracht des verhaals verbroken. Kan het ons verwonderen, dat de vlaamsche dichter, die

hij werkelijk de branche van MéON tot voorbeeld had en he

egkomt; hoe kwam onze Vlaming aan het denkbeeld om Bruun te water te laten? Mij dunkt wij mogen hier vrijwerkende fantazie aan

st gedreven, sp

rop van o

stoor op met slaan, en beloofde zijnen parochianen jaar en dag aflaat als vrouw Julocke

een soortgelijk, hoewel veel flaauwer geval, op het denkbeeld zijner schilderij gebracht. In d

renz et s

wolf na,

ies et

, vs.

porte et

rin un sa

e hurte q

ange tre

......

leins s'en

vont apr

trovent

arfonde, s

tret a moult

engrim gelegenh

ontleening van het denkbeeld plaats had. Kon men aanwijzen, dat onze WILLEM deze branche gek

inaert het ongeval vernam, dat Tibert in

at hem bach

crakede d

g zijn uit het Fransch, waar soortge

, waarschijnlijk omdat de dichter een oneigenlijk woord gebruikte. Taverne is eene kroeg, dat is eene plaats, die voor jan en alle man open st

estes de

ne poiez-

estes put

té la gen

egne ne qu

verne ne

en hetzelfde woord, hoewel min eigenlijk voor een aangrenzend ligchaamsdeel te bezi

eenige toevoegsels. In de fransche branche bekent de vos

ai-je tan

uis nier à

'ai fet metr

olfsval (lovière) gelokt,

, waar drie baken lagen, waarvan hij hem zo

ssir, tant

rtuis où

, vs.

is séoir e

ot la qeu

peschier en

nt la lune e

de la bla

voir, ce fu

refu par

charete

.....

ine force

tant que i

ue il seroi

vit la ch

de lui fi

lacht van Pinte, en eindelijk den dieren die hem onder

j jegens alle dieren misdaan heeft: in de eerste plaats jegens

en es mi ni

em toren o

ijs der co

schijnt op hetgeen in bran

rden ?ter Elmare;" daar had hij hem aan de klokzelen gebonden, zoodat hij zooveel geraas maakte, dat men me

branche Comme Renart fist Primaut prestre, die den vlaamschen dichter bekend schijnt geweest te zijn, doch waarschijnlijk in ouder vorm(115), want er bestaat afwijking in de détails(116), hoewel het niet onmogelijk is dat dit verschil voortvloeide uit eene be

ruinscheering met heet water bijna het geheele hoofd verbrand had, hetgeen

vs. 1514), noch van het kapoen dat de vos den priester ontsteelt. Het geheele geval heeft in 't Fransch zelfs niet bij een priester plaats. Nadat de wolf uit zijne gevangenis verlost is, beduidt de vos hem ?d'aller prendre des oies chez un prêtre," zoo als ROTHE zegt(118). Dit rust op een misverstand: de ganzen zijn onder de hoede van een man, die vs. 4630 le

mt eene epizode voor, welke veel ove

ik mij echter niet herinner in eenige fransche branche gevonden te heb

van zoodanige karakteristieke situati?n als hem, of uit de vlaamsche overlevering, of misschien ook uit andere fransche branches bekend waren. Onder de laatste mag men hoogstwaarschijnlijk

e 20e branche, zoodat daardoor het vermoeden geheel en al wordt uit den weg geruimd, dat een

is, maar dat overal, zoowel in de eigenlijke navolging, als in de meer vrije deelen, door het vlaamsche gedicht verre

nnen rezultaten van invloed zijn op de vr